Шерхан Мұртаза. Бала Тұрар

Сабақтың тақырыбы: Ш. Мұртаза Бала Тұрар
Сабақтың мақсаты: Оқушыларға Ш. Мұртазаның «Бала тұрар» атты әңгімесі бойынша қазақтың мемлекет және қоғам қайраткері Тұрар Рысқұлбеков өмірімен таныстыру.
Дамытушылығы: Оқып ізденіп жұмыс істеуге баулу, байланыстырып сөйлеуге, ойын тұжырымдай білуге қасиетін дамыту.
Тәрбиелілігі: Отан сүйгіштікке, елін қорғайтын шыншыл азамат болуға тәрбиелеу.
Түрі: Аралас сабақ
Әдісі: сұрақ жауап, талдау, іздену.
Көрнекілігі: Суреттер, карта

Сабақтың жүру барысы:
І. Ұйымдастыру бөлімі
Психологиялық дайындық
Сабағымыз басталды, балаларға пайдалы.
Бәрін ұғып алыңдар, әңгімеге зер салыңдар.

ІІ. Үй тапсырмасын сұрау
Б. Тұрсынбаев Алғашқы көмек
Қансонар бірінші жауған қарды, аңшылы(«Сонар» алғашқы жауған қар деп атайды.)
Үй тапсырмасын пысықтау
Қазақстанда қандай аңдарды аулауға тиым салынған?

IY. Мақсат қою кезеңі:
1. Сабақтың мақсатын тақырыбын хабарлау.
2. Жаңа сабаққа даярлығын тексеру. 2 - 3 сыныптарда Ш. Мұртазаның қандай әңгімелерін білесіңдер?
«Бала Тұрар», «Интернат қоймасы», «Қызыл жебе»
Y Жаңа сабақты меңгерту
Кіріспе Шерхан Мұртаза туралы қысқаша түсінік.
Шерхан Мұртаза: 1932жылы Жамбыл облысы, Жуалы ауданында дүниеге келген. Оның «Қызыл жебе» романы, «Белгісіз солдат» романы, «Қара Маржан» деген романдары болған.
- Ал енді Тұрар Рысұлбеков туралы не білеміз? - Тұрар қандай бала болған?
Тұрар зерек бала екен. Тұрар Рысқұлбеков 1894ж - 1943ж Мемлекет және қоғам қайраткері. 1916 жылы төңкеріске қатысушы. Қазіргі Алматы облысы Талғар ауданында дүниеге келген. 1907ж - 1910ж Тұрар Рысқұлбеков мерекедегі орыс қазақ бастауыш мектебінде ал 1910ж - 1914ж Пішкек (қаз Бішкек) ауыл шаруашылық училищесінде оқиды. Бау-бақша мамандығын алады.
Қазақстанда болып жатқан аштық, оның себептері туралы Сталинге ашық хат жазған алғаш тұрар Рысқұлбеков еді.
ә) Репрессия деген не? Репрессия мемлекеттің өз азаматтарына қолданылатын қатаң жазалау шарасы.
б) 1937ж - 1938жылдары қазақ зиялылары Кеңес үкіметіне қарсы үміт насихат жүргізді деген айыппен қудаланып, репрессияға ұшырады. 105 мың адам қамауға алынып, оның 22мыңы атылды. Белгілі жазушы Ш. Мұртазаның «Қызыл жебе», романынан келтірілген үзіндінің жалғасын оқу арқылы Тұрардың жарқын бейнесімен танысуды жалғастырамыз.

YI. Романның үзіндісін түсініп жалғастырып оқу. Мәтінді оқушыларға бөліп оқыту.
Картамен жұмыс
(Азия, Европа, Африка, Америка, Австралия, Антариктида, Россия)
Тұрардың фамилиясы Қырғызбаев болып өзгергенін себебі неде?
YII. Дәптермен жұмыс
Тұрар Рысқұлбеков 1894жылы 26желтоқанда Жетісу облысы Верный уезіне қарасты Шығыс Талғар болысында дүниеге келген.
Әкесі - Рысқұл Жылқыайдарұлы Қарапайым шаруа. Қиргиз.
YIII. Сергіту сәті
Әке тілін аламын,
Ана тілін аламын.
Жақсы оқу мақсатым,
Таудай үлкен талабым.

IX. Сөздік жұмысы
Тілмаш, Писарь, Аспара
X. Шығармашылық жұмыс
Тұрар туралы шағын әңгіме жазу

XI. Ой толғаныс
Т - тәртіпті
Ұ - ұқыпты
Р - риалды
А - адам
Р - ризалады
XII «Бес жол өлең» стратегиясы
Зат есім --------- Тұрар
Сын есім ------- ержүрек, зерек
Етістік ---------- оқыды, жазды,
Сөйлем Тұрар Сталинге хат жазған.
Ақын

XIII Сұраққа жауап
Картадан қандай елдермен таныстық?
Тұрардың фамилиясы Қырғызбаев болып өзгерген себебін білесің бе?
«Сибирь» деген кезде Тұрар неге елең ете қалды?
Сахнаиен аралын неге сұрады деп ойлайсың?
Әңгіме соңында жазушы қоңырау сылдыры неге ұқсап кетті деп жазады? Бұл сөздің астарынан не түсіндің?

XIY. Қорыту
Біз нені үйрендік? Елдердің, көлдердің аттарын дәптерге жаз.
Үйге. Мәтіннің мазмұнын айту