Ашық рай
Алматы облысы, Қаратал ауданы,
Жылыбұлақ орта мектебі
қазақ тілі мен әдебиет пәнінің мұғалімі
Тұрсынбекова Гүлмира Бейсенқызы
Қазақ тілі 7 - сынып
Сабақтың тақырыбы: Ашық рай
Сабақтың мақсаты:
а) Етістіктің райлары туралы түсінік беру, ашық райдың жасалу жолдарын түсіндіру;
ә) оқушыларды сыни тұрғыдан ойлауға үйрету;
б) Сабақ барысында өзін - өзі және өзгені бағалай алуға дағдыландыру;
Сабақтың түрі: аралас сабақ
Сабақтың әдісі: сұрақ – жауап, түсіндіру, талдау, рөлдік ойын
Сабақтың көрнекілігі: үлестірмелі кеспе қағаздар, шығармашылық тапсырмалар
Пәнаралық байланыс: әдебиет
Сабақтың барысы:
а) Ұйымдастыру кезеңі:
Оқушылармен амандасу, түгелдеу, оқу құралдарын тексеру. Сыныптың тазалығына көңіл бөлу. Оқушылардың зейінін сабаққа аудару.
ә) Үй тапсырмасын пысықтау:
Үйге берілген жаттығуды тексеремін. Кеспе қағаздар арқылы өткен тақырыпты пысықтау. / 5 мин./
1 топ. Рай категориясы дегеніміз не? Ашық рай тақырыбына мақсат қойыңдар.
2 - топ. Райдың неше түрі бар? Ашық рай тақырыбына мақсат қойыңдар.
б) Жаңа сабақты түсіндіру:
«Құпия адам» деп аталатын ойын арқылы оқушылар жаңа тақырыпты өздері түсіндіреді. /7 мин./
1. Криминалист: Ашық райдың жасалу жолдары мен оның ерекшеліктері туралы айтады.
2. Мұғалім: Ашық райдың қалай айтылатынын айтады.
3. Директор: Оқушыларға ашық рай туралы үгіт – насихат айтады
4. Зерттеуші: Жас зерттеушілер екі тілдегі ерекшеліктерді ашуда жақсы еңбек еткен. Берілген сөйлемдегі асты сызылған сөзді талдайды. Түбірі, жұрнақ/ жалғауын ажыратып, қай шақ екенін айтады.
5. Психолог: Ашық райды сөздік қорында қолданған адамның мінез – құлқы немесе көңіл күйі қандай болады?
6. Құмалақшы: Ашық райдың болашағы туралы айтады
7. Оқушы: Ашық райға ант береді
8. Қария: Ашық райға бата береді /бірін - бірі бағалау/
9. Құпия адам: Ашық рай туралы айтылған мәліметтердің дұрыс – бұрыстығын растайды.
Ашық райдың мәні етістіктің шақ мағынасын білдірумен тікелей байланысты. Өйткені етістік белгілі шақта жұмсалғанда, сол қимылдың болуы арқылы сөйлеушінің ақиқат шындықты баяндауы байқалады.
Үш шақтың бірінде қолданылып, сөйлеушінің шындыққа қатысты баяндауын ашық рай дейміз.
Жаттығумен жұмыс: 1 - топ. 180 - жаттығу. Мәтінді көшіріп жазып, ашық райдағы етістіктердің қай шақта тұрғанын көрсетіңдер. 2 - топ. 181 - жаттығу бастауыш пен баяндауышты теріп жазыңдар, шақ жұрнақтары мен көмекші етістікті ажыратыңдар./жаңа кітап/ /10 мин/
Сергіту: «Мұрын, төбе, еден» ойыны /2мин/
Жұптық жұмыс: Төмендегі ашық райлы етістіктерді қатыстырып, сөйлем құрастырыңдар. / 7 мин/
Оқыды, айтыпты, тыңдап отырмыз, озар, жазған
Шығармашылық жұмыс: Берілген суретке қарап шағын мәтін құраңдар
Білімді бекіту: «Иә/жоқ» әдісі бойынша өткен тақырыпқа байланысты әр топ 5 сұрақ дайындап, бір - біріне қояды./ 8 мин/
Білімді бағалау: Оқушылардың формативті бағалауы нәтижесін шығару /1мин/
Рефлексия: /4 мин./ 5 - ке жету критерийі
Үйге тапсырма: 166 - жаттығу. / ескі/ 182 - жаттығу /жаңа/. «Анамның мамандығы» деген тақырыпта ашық райды қолданып, шағын әңгіме құраңдар /1 мин/
Жұптық жұмыс: Төмендегі ашық райлы етістікті қатыстырып, сөйлем құрастырыңдар. / 7 мин/
Оқыды
Жұптық жұмыс: Төмендегі ашық райлы етістікті қатыстырып, сөйлем құрастырыңдар. / 7 мин/
айтыпты
Жұптық жұмыс: Төмендегі ашық райлы етістікті қатыстырып, сөйлем құрастырыңдар. / 7 мин/
тыңдап отырмыз,
Жұптық жұмыс: Төмендегі ашық райлы етістікті қатыстырып, сөйлем құрастырыңдар. / 7 мин/
озар
Жұптық жұмыс: Төмендегі ашық райлы етістікті қатыстырып, сөйлем құрастырыңдар. / 7 мин/
жазған
1. Криминалист: Ашық райдың жасалу жолдары мен оның ерекшеліктері туралы айтады.
2. Мұғалім: Ашық райдың қалай айтылатынын айтады.
3. Директор: Оқушыларға ашық рай туралы үгіт – насихат айтады
4. Зерттеуші: Жас зерттеушілер екі тілдегі ерекшеліктерді ашуда жақсы еңбек еткен. Берілген сөйлемдегі асты сызылған сөзді талдайды. Түбірі, жұрнақ/ жалғауын ажыратып, қай шақ екенін айтады.
5. Психолог: Ашық райды сөздік қорында қолданған адамның мінез – құлқы немесе көңіл күйі қандай болады?
6. Құмалақшы: Ашық райдың болашағы туралы айтады
7. Оқушы: Ашық райға ант береді
8. Қария: Ашық райға бата береді /бірін - бірі бағалау/
9. Құпия адам: Ашық рай туралы айтылған мәліметтердің дұрыс – бұрыстығын растайды.
1 топ. Рай категориясы дегеніміз не? Ашық рай тақырыбына мақсат қойыңдар.
2 - топ. Райдың неше түрі бар? Ашық рай тақырыбына мақсат қойыңдар
Толық нұсқасын жүктеу
Слайдын жүктеу
Жылыбұлақ орта мектебі
қазақ тілі мен әдебиет пәнінің мұғалімі
Тұрсынбекова Гүлмира Бейсенқызы
Қазақ тілі 7 - сынып
Сабақтың тақырыбы: Ашық рай
Сабақтың мақсаты:
а) Етістіктің райлары туралы түсінік беру, ашық райдың жасалу жолдарын түсіндіру;
ә) оқушыларды сыни тұрғыдан ойлауға үйрету;
б) Сабақ барысында өзін - өзі және өзгені бағалай алуға дағдыландыру;
Сабақтың түрі: аралас сабақ
Сабақтың әдісі: сұрақ – жауап, түсіндіру, талдау, рөлдік ойын
Сабақтың көрнекілігі: үлестірмелі кеспе қағаздар, шығармашылық тапсырмалар
Пәнаралық байланыс: әдебиет
Сабақтың барысы:
а) Ұйымдастыру кезеңі:
Оқушылармен амандасу, түгелдеу, оқу құралдарын тексеру. Сыныптың тазалығына көңіл бөлу. Оқушылардың зейінін сабаққа аудару.
ә) Үй тапсырмасын пысықтау:
Үйге берілген жаттығуды тексеремін. Кеспе қағаздар арқылы өткен тақырыпты пысықтау. / 5 мин./
1 топ. Рай категориясы дегеніміз не? Ашық рай тақырыбына мақсат қойыңдар.
2 - топ. Райдың неше түрі бар? Ашық рай тақырыбына мақсат қойыңдар.
б) Жаңа сабақты түсіндіру:
«Құпия адам» деп аталатын ойын арқылы оқушылар жаңа тақырыпты өздері түсіндіреді. /7 мин./
1. Криминалист: Ашық райдың жасалу жолдары мен оның ерекшеліктері туралы айтады.
2. Мұғалім: Ашық райдың қалай айтылатынын айтады.
3. Директор: Оқушыларға ашық рай туралы үгіт – насихат айтады
4. Зерттеуші: Жас зерттеушілер екі тілдегі ерекшеліктерді ашуда жақсы еңбек еткен. Берілген сөйлемдегі асты сызылған сөзді талдайды. Түбірі, жұрнақ/ жалғауын ажыратып, қай шақ екенін айтады.
5. Психолог: Ашық райды сөздік қорында қолданған адамның мінез – құлқы немесе көңіл күйі қандай болады?
6. Құмалақшы: Ашық райдың болашағы туралы айтады
7. Оқушы: Ашық райға ант береді
8. Қария: Ашық райға бата береді /бірін - бірі бағалау/
9. Құпия адам: Ашық рай туралы айтылған мәліметтердің дұрыс – бұрыстығын растайды.
Ашық райдың мәні етістіктің шақ мағынасын білдірумен тікелей байланысты. Өйткені етістік белгілі шақта жұмсалғанда, сол қимылдың болуы арқылы сөйлеушінің ақиқат шындықты баяндауы байқалады.
Үш шақтың бірінде қолданылып, сөйлеушінің шындыққа қатысты баяндауын ашық рай дейміз.
Жаттығумен жұмыс: 1 - топ. 180 - жаттығу. Мәтінді көшіріп жазып, ашық райдағы етістіктердің қай шақта тұрғанын көрсетіңдер. 2 - топ. 181 - жаттығу бастауыш пен баяндауышты теріп жазыңдар, шақ жұрнақтары мен көмекші етістікті ажыратыңдар./жаңа кітап/ /10 мин/
Сергіту: «Мұрын, төбе, еден» ойыны /2мин/
Жұптық жұмыс: Төмендегі ашық райлы етістіктерді қатыстырып, сөйлем құрастырыңдар. / 7 мин/
Оқыды, айтыпты, тыңдап отырмыз, озар, жазған
Шығармашылық жұмыс: Берілген суретке қарап шағын мәтін құраңдар
Білімді бекіту: «Иә/жоқ» әдісі бойынша өткен тақырыпқа байланысты әр топ 5 сұрақ дайындап, бір - біріне қояды./ 8 мин/
Білімді бағалау: Оқушылардың формативті бағалауы нәтижесін шығару /1мин/
Рефлексия: /4 мин./ 5 - ке жету критерийі
Үйге тапсырма: 166 - жаттығу. / ескі/ 182 - жаттығу /жаңа/. «Анамның мамандығы» деген тақырыпта ашық райды қолданып, шағын әңгіме құраңдар /1 мин/
Жұптық жұмыс: Төмендегі ашық райлы етістікті қатыстырып, сөйлем құрастырыңдар. / 7 мин/
Оқыды
Жұптық жұмыс: Төмендегі ашық райлы етістікті қатыстырып, сөйлем құрастырыңдар. / 7 мин/
айтыпты
Жұптық жұмыс: Төмендегі ашық райлы етістікті қатыстырып, сөйлем құрастырыңдар. / 7 мин/
тыңдап отырмыз,
Жұптық жұмыс: Төмендегі ашық райлы етістікті қатыстырып, сөйлем құрастырыңдар. / 7 мин/
озар
Жұптық жұмыс: Төмендегі ашық райлы етістікті қатыстырып, сөйлем құрастырыңдар. / 7 мин/
жазған
1. Криминалист: Ашық райдың жасалу жолдары мен оның ерекшеліктері туралы айтады.
2. Мұғалім: Ашық райдың қалай айтылатынын айтады.
3. Директор: Оқушыларға ашық рай туралы үгіт – насихат айтады
4. Зерттеуші: Жас зерттеушілер екі тілдегі ерекшеліктерді ашуда жақсы еңбек еткен. Берілген сөйлемдегі асты сызылған сөзді талдайды. Түбірі, жұрнақ/ жалғауын ажыратып, қай шақ екенін айтады.
5. Психолог: Ашық райды сөздік қорында қолданған адамның мінез – құлқы немесе көңіл күйі қандай болады?
6. Құмалақшы: Ашық райдың болашағы туралы айтады
7. Оқушы: Ашық райға ант береді
8. Қария: Ашық райға бата береді /бірін - бірі бағалау/
9. Құпия адам: Ашық рай туралы айтылған мәліметтердің дұрыс – бұрыстығын растайды.
1 топ. Рай категориясы дегеніміз не? Ашық рай тақырыбына мақсат қойыңдар.
2 - топ. Райдың неше түрі бар? Ашық рай тақырыбына мақсат қойыңдар
Толық нұсқасын жүктеу
Слайдын жүктеу
Жаңалықтар
Есімшенің түрленуі
Есімше мына жұрнақтар арқылы жасалады: 1) - ған, - ген, - қан, - кен: ал - ған, көр - ген, айт - қан, кет - кен;
Монолог (күнделікті сабақ жоспары)
Монолог - бір кісінің сөйлеуі немесе ойы. Монологте белгілі бір тақырыпты баяндап, сипаттап, әңгімелеп айтып беру мақсаты көзделеді. Онда адамның ойы, пікірі, көңіл - күйі, психологиялық ішкі толғанысы, саяси, ғылыми көзқарасы, дүниетанымы - бәрі
Есімшенің сөйлемдегі қызметі (күнделікті сабақ жоспары)
Есімшенің сөйлемде атқаратын қызметін түсіндіру, сөйлемдерді синтаксистік талдауға машықтандыру; Оқушылардың ойлау қабілетін сабаққа деген қызығушылығын арттыру, негізгі мәселелерге аса көңіл бөлуге үйрету;
Бұйрық рай (күнделікті сабақ жоспары)
Бұйрық рай іс - әрекеттің тыңдаушыға я бөгде біреуге қаратылып, бұйыра, талап, тілек етіле айту мағынасын білдіреді. Мысалы: Тыңда, дала, Жамбылды! Бір жаққа қаратылып, қимылдың іс - әрекеттің орындалуын талап ету мағынасын білдіретін етістіктің рай
Өткен шақ (күнделікті сабақ жоспары)
Өткен шақ қимылдың, іс - әрекеттің сөйлеп тұрған сәттен бұрын болып, істеліп кеткенін білдіреді.
Осы шақ. Нақ осы шақ (күнделікті сабақ жоспары)
Осы шақ сөйлеп тұрған кездегі іс әрекетті білдіреді. Осы шақ мағынасы мен жасалуына қарай екіге бөлінеді. 1. Нақ осы шақ. 2. Ауыспалы осы шақ Нақ осы шақ қимылдың іс - әрекеттің сөйлеп тұрған сәтте болып жатқанын білдіреді.
Пікірлер (0)
Ақпарат
Қонақтар,тобындағы қолданушылар пікірін білдіре алмайды.
Қонақтар,тобындағы қолданушылар пікірін білдіре алмайды.