Бізбен байланыс
kum2017@yandex.ru
WhatsApp: +7 705 241 87 47


Жетім де жетер мұратқа

09 наурыз 2015, Дүйсенбі
Категориясы: Оқушыларға
Ерболат Мұратбек Ермұратұлы (8 - сынып оқушысы)
"Жетім де жетер мұратқа"
("Жусан иісі"шығармасы ізімен)
Ертеде бір жетім бала болыпты. Қамқорлайтын әке - шеше, жанашыр ағайыны жоқ ол - өнер іздеуге, жақсы іс үйренуге ел аралап шығады. Ол жолында көптеген қиындыққа, әртүрлі адамдарға кезігеді, өнерліден - жақсы өнер, өнегеліден - өрелі сөз, қиындықтан жол табуға үйреніпті. Бір күні ол үлкен шаһарға келеді. Толы халық арасынан жар салып жүрген хабаршының сөзіне құлақ тосады:
- Тыңдаңыздар, халайық! Хан жарлығын тыңдаңдар! Егер кімде - кім осы елдің ханының беретін тапсырмасын мүлтіксіз орындаса, хан ол адамға бүкіл ғұмырына жететін байлық беріп, өзін бас уәзір етеді, ал орындай алмаса, басы алынады - дейді.
Біреулердің хан алдына баруға жігері жетпей, біреулердің тапсырманы орындай алмасам деген қорқыныш билеп, ханға баратын адамдар көп болмапты. Жетім бала болса:
- "Артыма қарайлайтын мені іздер ата - ана, туыс - бауырым да жоқ" деп өзінің бағын сынамақшы болып хан сарайына келеді. Хан баланы жылы қарсы алып, тапсырмасын айтады:
- Мен үлкен бір елдің ханымын, байлығым да жетерлік, бәрі бар, бірақ түнде көзімді жұмсам болды, түсімде ашынған ана, ызалы әке, жылаған баланы көремін, түнде ұйқы, күндіз күлкіден айырылдым, мазам жоқ. Осы түстің себебін іздеп, емін тап!- дейді.
Жетім бала ханнан үш күн мұрсат сұрап, өзі осы елдің жайын білуге халық арасына кетеді. Үш күн өткен соң, ханға келіп:
- Хан ием, сізге қояр шартым бар, соны орындасаң, бәрінің шешімі де табылады. Шартым: уәзірлерің қара халықтан салық жинауын азайтып, өз еңбектерінің жемісін жеуіне жағдай жасасын, жағдайы төмендерге киім - кешек, азық, үйі жоққа үй беруге жарлық бер - дейді.
Хан сәл ойланып, уәзірлеріне баланың айтқан шартын орындауға бұйрық беріпті. Үш күн өткен соң, хан баланы сарайға шақыртыпты. Ханың жүзі жадыраңқы, балаға үш күннен бері түнде жақсы ұйықтап, әдемі түстер көргенін, денсаулығының жақсарғаның айтып баладан жөн сұрайды.
- Хан ием, "шаш ал десе, бас алатын" уәзірлерің халықтан салықты көп жинап, бар жиған - тергенінен айырды, салыққа бергеннен қалғаны не асқа не киімге жетпей әке - ана ызалы, аш құрсақ балалардың ойын - күлкіге зауқы жоқ. Олардың ашына айтқан сөздері, жылаған дауысы түсіңе еніп, жаныңа тыныштық бермей, мазаңды кетірді. Ал емші, балгер, мен тәрізді алдыңа келгендер басынан айырылғысы келмей: "ақты ақ, қараны қара" деп айта алмады. Ал, міне соңғы үш күнде басы баспанаға, ауыздары асқа жетіп, халқың қуанышты, жүздеріне күлкі оралды. Олардың айтқан алғыс сөздері - жаныңды қуанышқа бөлеп, түнде тыныш ұйықтап, денсаулығың жақсарды, хан ием! - деген екен.
Хан жетім балаға риза болып, оны бас уәзірі етіп тағайындап, ғұмырына жететін байлық беріпті. Содан бері жетім бала ханның ақылшы, сенімді серігіне айналып, бұл хан басқарған шаһар халқы аштық - жоқшылықты көрмепті. Сөйтіп жетім бала мұратына жетіпті.
13 230
0
  • 0
0 дауыс


Жаңалықтар
Жалпыадамзаттық құндылықтар – отбасы тәрбиесінің негізі.
Жалпыадамзаттық құндылықтар – отбасы тәрбиесінің негізі.
«Өзін - өзі тану» курсы адамның өзін - өзі табуына, ең жақсы қасиеттерін ашуға, өзінің кейпін өзгертпеуге, адамгершілігін және әрқашан адам қалпын сақтауға көмектеседі. Негізінде, адамзат тарихының өзі адамгершілік тұрғысынан өзін - өзі жетілдірудің
Көңіліңе астамшылық алма
Көңіліңе астамшылық алма
Ертеде бір патша болыпты. Сол патша қанша кітап сөзін, құран сөзін білетін білімі терең кісі болыпты. Бір күні ескіше қазақ кітабын ашып отырған кезінде «адам баласы қандай жүйрік болса да, кемшілік келейін десе, оңай екен» деген сөзді тауып алады.
Жетім әңгімесі. 4 - сынып. (Блум таксономиясына құрылған сабақ)
Жетім әңгімесі. 4 - сынып. (Блум таксономиясына құрылған сабақ)
Табиғат балаға қатал, суық көрінді. Әрі салқын, әрі қорқынышты күйді есіңе түсіргендей болады. Жүрегін қорқыныш басып, жалғызсырап келе жатқан баланы не бастап келеді? Жеті түнде айдап шыққан айдаушы кім? Айдаушы сол баланың тағдыры еді...
Мұхтар Әуезов «Жетім» әңгімесі
Мұхтар Әуезов «Жетім» әңгімесі
М. Әуезов туралы мағлұмат алу, әңгіменің тақырыбын ашу. Топтық жұмыстар арқылы оқушылардың белсенділігін арттыру.
Сайын Мұратбеков «Жусан иісі»
Сайын Мұратбеков «Жусан иісі»
Шығарманың мазмұнын талдай отырып, идеясын ашу жазушының кейіпкер бейнесін ашудағы шеберлігін таныту; кейіпкерлерге талдау жасау
Аман бол – асыл қарттарым!
Аман бол – асыл қарттарым!
Ақмола облысы, Зеренді ауданы, Ақадыр ауылы. Малик Армангуль
Пікірлер (0)
Ақпарат
Қонақтар,тобындағы қолданушылар пікірін білдіре алмайды.
×