Батырлық-ерлік туралы мақал мәтелдер №2

Ел – ырыстың кілті,
Ер – ырыстың қорғаны.

Ер жолдасы – тәуекел.

Ер басына күн туса,
Долданар да тасынар,
Жауын жеңсе жарқырап,
Жауған күндей ашылар.

Ер басына күн туса,
Ереуіл атқа ер салар.

Ер жігіт үйінен шықса,
Үйіріне қосылады.

Жоқшылық жомарт ердің
Қолын байлар.

Ер айтпас, айтса қайтпас.

Тәуекел тау жығады.

Алыстан ердің дәрібі бар,
Қасына келсең, баладай;

Бөрікті тастап,
Бөріден құтылуға болмайды.

Тәуекелдің кемесі –
Суға батпайды.

Ер көрмеймін деген жерін,
Үш көреді,
Ат баспаймын деген жерін,
Үш басады.
Батыр ортақ, бақ жалқы.

Ер арыса – аруақ
Ат арыса – тулақ.

Тисе терекке,
Тимесе бұтаққа.

Су жетпеймін демейді,
Жар жеткізбейді.
Ер жетпейін демейді,
Мал жеткізбейді.

Айға шапқан арыстан,
Ашуына болайын,
Жауға шапқан батырдың,
Тасуына болайын.
Үйде қалған қорқақтың
Сасуына болайын,

Ел көшті, жау жетті деп,
Қашуына болайын.

Өзен бойы тұрғанда,
Өзге жерге қонбаңыз.

Денсаулық ғаныбет,
Сырқаулығы болмаса.
Ер жолдасы – қатыны,
Ақ жаулығы болмаса.

Жалаң аттың жалымен,
Жалаң қылыш жүзімен.

Ат жалында,
Атан қомында.

Боларыңда болып өт,
Боз жорғадай желіп өт.

Жауды қара қашырды.
Батыр атақ Барақта қалды.

Баланың сегізінде тісі түседі.
Сексенінде ердің ерге ісі түседі.

Бас болмақ оңай,
Бастамақ қиын.

«Әйт шүу» деген атанға демеу,
«Әуп» деген ерге демеу.

Жауға жаныңды берсең де,
Сырыңды берме.

Жақсы аттың жалын сақтағанша,
Жақсы жігіттің арын сақта.

Бақ-бақ еткен текені
Қар жауғанда көрерміз.
Батырсынған жігітті,
Жау келгенде көрерміз.

Алыссаң атаң да болса жық,
Аясаң көтеріп жібер.

Жаман жігіт
Жолдасын жауға алғызар,
Өзін ұятқа қалғызар.

Өз басыңды дауға берсе де,
Жолдасыңды жауға берме.

Жаман жолдас жауға алдырар,
Жаман би дауға алғызар.

Жолдасын тастаған жолда қалар.

Ел сүйгендей досың болсын,
Жер сүйгендей қосың болсын.

Ер қосы жүре түзеледі.

Ерге берсең асыңды,
Ерлер сыйлар басыңды.

Назыңды ер көтерер,
Ер көтермесе ел көтерер.

Етігін шешпей ер тыңаймас,
Ер-тоқымын сыпырмай ат тыңаймас.

Ердің атағы туырлықтай,
Өзі бұлдырықтай.

Ер бақыттың қонғанын білмейді,
Ұшқанын біледі.

Қыз құшпаған ер арманда,
Қызғалдақ жемеген қозы арманда.

Отызыңда орда бұзбасаң,
Қырқыңда қырып келдім дегеніңе,
Ешкім сенбейді.

Ер сасқанда белгілі,
Ат шапқанда белгілі.

Ердің күйін сұрама,
Жұрттан сауын сауған соң.
Малдық күйін сұрама,
Қонысынан ауған соң.

Қорыққан бұрын жұдырықтар.

Қорыққанға қосы көрінен.

Қорқақтың көзі үлкен,
Ақымақтың сөзі үлкен.

Қорқақ көлеңкесінен де қорқады.

Қорқақты көп қусаң, батыр болар.

Жігіт бір сырлы,
Сегіз қырлы болсын.

Бақ келді деп таспа,
Жау келді деп саспа.

Болған іске болаттай бол.

Жел тұрды десе,
Үйіңе арқан сал.
Жау келді десе,
Қолыңа қылыш, қалқан ал.

Жалықпаған жау жеңеді.

Арыстан болсаң жау үшін,
Түлкідей болсын әдісің.

Тәуекел ет те тас жұт,
Ажал жетпей өлмек жоқ

Ер жігіт үш ақ үй тігеді,
Үш қара үй тігеді.

Алпыс күн атан болғанша,
Алты күн бура бол.

Жігіт жанған шоқ болсын,
Шоқ болмаса жоқ болсын.

Арманы жоқ жігіттің, пәрмені жоқ.

Арғымақ аттың құйрығы,
Әрі жібек, әрі қыл,
Ер жігіттің белгісі,
Әрі мырза, әрі құл.

Халық қазанын қайнаттым,
Қолымның кәне қарасы,
Ер қазанын қайнаттым
Етімнің кәне жарасы.

Жау жеңетін жігіттің,
Жарағынан танылғы,
Дау жеңетін жігіттің,
Талабынан танылғы.

Қорлық өмірден
Ерлік өлім артық.

Қайраны жоқ көлден без,
Қайырымы жоқ ерден без.

Алыс жол атты сынайды,
Ауыр жол ерді сынайды.

Өлімнен қорықсаң өлерсіз.

Қорықсаң құның болмайды,
Жауды жеңбей тыным болмайды.

Ер жігітке серуен де – серуен,
Сергелдең де – серуен.

Ер елімен жақсы,
Жер кенімен жақсы.

Ер не көрмейді,
Ер көңіл есе бермейді.