Балықтар

Дүниетану (1 сынып)

Сабақтың тақырыбы: «Балықтар»

Сабақтың мақсаты:
а) білімділігі: Оқушылардың балық түрлерін білуге, саны азайып бара жатқан балықтар, балық шаруашылығы, балықты қорғау туралы түсінік беру, білімдерін арттыру.
ә) дамытушылығы: Оқушылардың іскерлігі мен танымдық белсенділігін, зейінін, шығармашылығын дамыту.
б) тәрбиелігі: Оқушылардың экологиялық тәрбие беру, ізденімпаздыққа және ұйымшылдыққа тәрбиелеу.

Сабақтың типі: Жаңа тақырыпты таныстыру
Сабақтың түрі: Іскерлік ойын сабағы
Сабақтың көрнекілігі: суреттер, сызбалар, бүктеме, карта, глобус, слайдтар
Пән аралық байланыс: бейнелеу, әліппе

Сабақтың жүру барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі:
а) оқушылармен амандасу
ә) оқу – құралын тексеру
б) сынып тазалығын тексеру
ІІ. Үй тапсырмасын сұрау:

Оқушылар, үйге қандай тапсырма берілді?
Қосмекенділер мен жорғалаушылар.
2-3 оқушыдан мәтін мазмұнын сұрау.
ІІІ. Үй тапсырмасын қорытындылау:
Тест бойынша үй тапсырмасын қорытындылау:
1. Қосмекенділерге қандай жануарлар жатады?
А) сиыр
Ә) қолтырауын
Б) құрбақа
2. Қосмекенділер қайда дүниеге келеді?
А) суда
Ә) тауда
Б) топырақта
3. Жорғалаушыларға қандай жануарлар жатады?
А) бақа
Ә) кесіртке
Б) піл
4. Жорғалаушылар қалай қозғалады?
А) суда жүзеді
Ә) ұшады
Б) жерге бауырымен жорғалайды
5. Аяғы бар, басы бар, арқалаған тасы бар.
А) бақа
Ә) жылан
Б) тасбақа
ІІІ. Жаңа сабақты таныстыру:
Сөз жұмбақ шешу қызығушылықтарын ояту:
1.көбелек
2.ара
3.түлкі
4.жылан
5.қасқыр

1 .Ұшып жүрген гүл көрдім,
Қонғанда ұстап үлгердім.

2. Еңбегі қатты,
Елегені тәтті.
Тіршілік нәрін,
Гүлдерден тапты.

3. Өзі айлакер, өзі қу,
Жүрген жері айқай да шу.

4. Отырмайды, тұра алмайды,
Түзу жолда бұраңдайды.

5. Ит сияқты пішіні,
Ұнатпайды кісіні.
Ал енді келесі жұмбақты шешесіңдер, сөз жұмбағымыздың ортасындағы сөз қарамен жазылған сөзді табасыздар. Бүгінгі біздің жаңа сабағымыздың тақырыбы да осы жұмбағымызбен байланысты:
Қанаты бар ұшпайды,
Жұрт айламен ұстайды. (Балық)

4.Біздер жануарлар әлемінің қандай түрлерімен таныстық есімізге түсірейікші:
Сүтқоректілер Бунақденелілер
Қосмекенділер мен Балықтар
жорғалаушылар
Дұрыс айтасыздар, бүгін біз жануарлар әлемінің бір түрі – балықтармен танысамыз. Балықтар қайда тіршілік етеді?
- Суда.
- Судың қандай түрі бар, есімізге түсірейікші?
Мұхит Теңіз
Өзен Көл

5.Глобустан көрсету, осы біздің жер шарын 31 су алып жатыр екен.
Біз қандай мемлекетте тұрамыз?
Қазақстан Республикасында (картадан көрсету)
Дұрыс айтасыздар, ал оқушылар біздер санаулы күндерден кейін қандай мерекені тойлағалы жатырмыз?
6.Қазақстан Республикасының тәуелсіздік алғанына 20 жыл толады.
Ал, біздер осы Қазақстан Республикасының қай қаласында тұрып жатырмыз?
Атырау қаласында қандай судың түрі бар, білеміз бе?

Жайық өзені
7.Жайық өзінің басын Орал тауының 600 м биіктігінен алады. Оның жалпы ұзындығы 2354 шақырым, оның 500 шақырымы ғана облыс территориясымен өтеді. Жайық өзені Каспий маңы ойпатын кесіп өтіп, Каспий теңізіне құяды. Жайық өзенінде балық шаруашылығы өте бай, әсіресе бекіре балығы. Бекіре балықтарында сүйек болмайды. Олардың етінен әр түрлі балық тағамдарын және ысталған тағамдар әзірлейді. Бекіре еттері көптеген тағамдар әзірлеуге жарайды. Бекіре тек Каспий теңізінде, Еділ мен Жайық өзендерінде ғана мекендейді. Ұзындығы 5 м-дей, салмағы 200 кг-га дейін. Бекіре тұқымдас балықтардың ішіндегі семізі және еті жұмсағы. Бекіре балықтары саудаға суытылған, мұздатылған және ысталған түрде түседі, сонымен қатар оны балық өнімдерін және әр түрлі балық консервілерін өндіруде қолданады.

8. Балықты кез келген жерден аулауға болмайды және кез келген адам балықты аулай алмайды оған әдейі рұқсат қағазын алу керек. Тек қана бекіре емес балық түрлері өте көп.
Шортан, жайын, көксерке, алабұға, дельфин, аққайран, сазан, кит

9. Оқулықпен жұмыс:
Мәтінді түсіндіру.
10. Сергіту сәті:
Қармаққа түскен балықтар (шортан, сазан, алабұға)

Оқушыларға қармаққа түскен балықтар туралы тақпақ айту:
Алабұға
... Жолаң-жолаң сауыры,
Балықтың бұл тәуірі.
Екі көзі сап-сары,
Ауыра ма бауыры.
Алабұға үйірі
Сияқты бір иірім.
Қоңыр-жасыл жотасы,
Жасыл-сары бүйірі...

Жайын
... Білем десең, біліп көр.
Қармағыңа іліп көр.
Жайын үшін сөз бе екен.
Бақа, шаян, сүліктер.
Толағайы толағай,
Және мешкей, қомағай.
Түсе қалса қармаққа,
Әрең тартар он ағай...

Сазан
... Айқайлама, ұрыспа,
Тіпті аңырын тыныста,
Сазан нағыз сақ балық.
Жоламайды дыбысқа...

11. Дәптермен жұмыс:
Аквариум салу

12.Жайын мен шортанды салыстыру:

13. Қорытындылау: Құрастыру Балық.
Балықтың әр бөлігіндегі сұрақтарға жауап беру арқылы, балық құрастыру
1. Балық немен тыныс алады?
2. Балықтың жұмыртқасын қалай атаймыз?
3. Балықтар қайда тіршілік етеді?
4. Уылдырықтан пайда болған жас балық не деп аталады?
5. Балық түрлерін атап бер.
6. Балық ненің көмегімен жүзеді?
14. Үйге тапсырма беру: Оқу, әңгімелеу
15. Мадақтау