Өркенің өссін! Сәрсенбі Дәуітов
Әдебиеттік оқу. 3 - сынып
Тақырыбы: Өркенің өссін! Сәрсенбі Дәуітов
Сабақтың мақсаты:
Білімділік: Әдебиет пен тарихтың өзара үндестігін тану мен таныту, таразылау мақсатында оқушының еркін ойлау, еркін сөйлеу, еркін жазу арқылы зерттеушілік қабілеттерін, дүниетанымын, өзіндік көзқарастарын қалыптастыру.
Күтілетін нәтиже: Зерттеу, зерделеу, түйіндеу әдіс - тәсілдері арқылы қазақтың ұлттық әдебиеті мен төл тарихын тереңірек тани алу қабілеттерін дамытады. Оқушылар тәуелсіз елдің білімділігі, құзыреттілігі жан - жақты жетілген азаматы болып тәрбиеленеді.
Сабақтың типі: Білімді жүйелеу сабағы
Сабақтың түрі: Сараптама жасау сабағы
Сабақтың сараптамалық бөлімдері:
• Зерттеу
• Зерделеу
• Түйіндеу
Сабақтың әдіс - тәсілдері: Сараптамалық технологияның іздену, жинақтау, салыстыру, таразылау, саралау, сараптау, жүйелеу, қорытындылау тұжырымдау, түйіндеу әдіс - тәсілдері.
Қажетті материалдар: интерактивті тақта, Төле би портреті, суреттер, оқулық, өздері жинаған мәліметтер.
Сабақтың барысы
I Ұйымдастыру кезеңі. Түгендеу, оқушының назарын сабаққа аудару.
1. Психологиялық дайындық.
Не үшін?
- Екі көзің не үшін керек?
- Жақсыларды көру үшін!
- Екі қолың не үшін керек?
- Елге көмек беру үшін!
- Құлақ деген не үшін керек?
- Ақыл - кеңес тыңдау үшін!
- Тіл мен жағың не үшін керек?
- Ақиқатты айту үшін!
- Ал аяғың?
- Шетте жүрсем,
Туған жерге қайту үшін! Қ. Мырза Әли
- Ия, балалар туған жерімізді әрқашан да ұмытпауымыз керек.
ІІ. Жаңа сабақ
Сараптама жасалатын тақырып:
«Өркенің өссін!» (Ел аузынан)
1. Үйге алдын – ала сараптама жасап келуге «Өркенің өссін!» мәтіні беріледі. Жаңа сабақты бастамас бұрын өткенді қайталап, пысықтап алу. Интерактивті тақтадағы сұрақтарға оқушылар жауаптарын жазады.
- Әдебиет нешеге бөлінеді?
- Қандай ауыз әдебиетінің түрлері бар?
ӘДЕБИЕТ
↓
• Ауыз әдебиеті
• Жазба әдебиеті
Ауыз әдебиетінің түрлері: айтыс, жаңылтпаш, әңгімелер, мақал – мәтелдер, тұрмыс – салт жырлары, шешендік сөздер, ертегілер, эпостық (батырлық, ғашықтық) жырлар, аңыз әңгімелер.
2. Үй тапсырмасына алдын – ала берілген «Өркенің өссін!» мәтініне сараптама жасалады.
Сараптама жасаудың бірінші бөлімі – Зерттеу.
Мақсаты:
Төле би өмір сүрген тарихи кезең мен Төле бидің өмірін суреттейтін «Өркенің өссін» деген ел аузынан жеткен шығарманы зерттеу.
1. Топтық жұмыс:
Зерттеу жүргізетін топтар:
1. «Тарихшылар» тобы.
2. «Әдебиетшілер» тобы.
«Тарихшылар» тобы
Тапсырма: Төле би өмір сүрген тарихи кезең туралы мәліметтер жинайды.
«Әдебиетшілер» тобы.
Тапсырма: «Өркенің өссін» аңызына, кейіпкерлеріне талдау жасайды.
2. Жеке жұмыс:
Шығармаға талдау жасау
Кейіпкерлерге талдау жасау
І Зерттеу жұмысының кестесі
1. «Тарихшылар» тобы. Тарихи кезеңге сипаттама жасайды
2. «Әдебиетшілер» тобы. Көркем туындыға сипаттама жасайды.
Тарихи кезең сипаты
Қоғам. Оқиға. Тұлға.
• Төле би Әлібекұлы ( 1657 – 1756 жылдары өмір сүрген)
• Төле би қазіргі Жамбыл облысы Шу ауданында дүниеге келген. 15 - 16 жасынан бастап - ақ шешендік өнерімен таныла бастаған.
• Қазақтың қоғам қайраткері, атағы жер жарған шешен. Ұлы жүздің бас биі, «Жеті жарғыны» жасаушылардың бірі.
Көркем туынды сипаты
Мазмұн. Тақырып. Идея.
«Өркенің өссін» аңызы
Мазмұны:
Аттары болдырып шаршап келе жатқан жолаушылардың алдынан бір топ қыз - келіншектер кездеседі. Кедейдің қызы Данагүл: «Үлкендердің алдын кесіп өтпейік, олар – ел қорғайтын батырлар. Мүмкін ақылды, дана қариялар шығар, бізге шапағаты тиер» - дейді. Қыздар тыңдап, тоқтап тұрады. Төле би мұны байқап қалып, қыздарды шақыртады. Қыздар Данагүлдің айтуымен жаяу - лап келіп, иіліп сәлем береді. Төле би жөн сұрасқан соң, неге тосып тұрғандарын сұрайды. Данагүл:
- Сіздердің араларыңызда аталарымыз, ағаларымыз, батыр, ерге ақыл айтар ақсақал бар шығар, үлкен кісілердің батасын алайық деп тосып тұрдық,- дейді. Төле би Данагүлдің атын, әкесінің атын сұрап біледі де:
- Жақсы, шырақтарым, өркендерің өссін, Құдай тілеулеріңді берсін! - деп батасын береді.
Тақырып: Үлкенге құрмет, әдептілік
Идеясы: Жас ұрпақты адамгершілік қасиеттерге, әдептілік пен ибалыққа баулу.
Сараптама жасаудың екінші бөлімі: Зерделеу
Ұжымдық жұмыс:
Оқушылар жинаған мәліметтерін ой елегінен өткізіп зерделейді.
Тақырыбы: Өркенің өссін! Сәрсенбі Дәуітов
Сабақтың мақсаты:
Білімділік: Әдебиет пен тарихтың өзара үндестігін тану мен таныту, таразылау мақсатында оқушының еркін ойлау, еркін сөйлеу, еркін жазу арқылы зерттеушілік қабілеттерін, дүниетанымын, өзіндік көзқарастарын қалыптастыру.
Күтілетін нәтиже: Зерттеу, зерделеу, түйіндеу әдіс - тәсілдері арқылы қазақтың ұлттық әдебиеті мен төл тарихын тереңірек тани алу қабілеттерін дамытады. Оқушылар тәуелсіз елдің білімділігі, құзыреттілігі жан - жақты жетілген азаматы болып тәрбиеленеді.
Сабақтың типі: Білімді жүйелеу сабағы
Сабақтың түрі: Сараптама жасау сабағы
Сабақтың сараптамалық бөлімдері:
• Зерттеу
• Зерделеу
• Түйіндеу
Сабақтың әдіс - тәсілдері: Сараптамалық технологияның іздену, жинақтау, салыстыру, таразылау, саралау, сараптау, жүйелеу, қорытындылау тұжырымдау, түйіндеу әдіс - тәсілдері.
Қажетті материалдар: интерактивті тақта, Төле би портреті, суреттер, оқулық, өздері жинаған мәліметтер.
Сабақтың барысы
I Ұйымдастыру кезеңі. Түгендеу, оқушының назарын сабаққа аудару.
1. Психологиялық дайындық.
Не үшін?
- Екі көзің не үшін керек?
- Жақсыларды көру үшін!
- Екі қолың не үшін керек?
- Елге көмек беру үшін!
- Құлақ деген не үшін керек?
- Ақыл - кеңес тыңдау үшін!
- Тіл мен жағың не үшін керек?
- Ақиқатты айту үшін!
- Ал аяғың?
- Шетте жүрсем,
Туған жерге қайту үшін! Қ. Мырза Әли
- Ия, балалар туған жерімізді әрқашан да ұмытпауымыз керек.
ІІ. Жаңа сабақ
Сараптама жасалатын тақырып:
«Өркенің өссін!» (Ел аузынан)
1. Үйге алдын – ала сараптама жасап келуге «Өркенің өссін!» мәтіні беріледі. Жаңа сабақты бастамас бұрын өткенді қайталап, пысықтап алу. Интерактивті тақтадағы сұрақтарға оқушылар жауаптарын жазады.
- Әдебиет нешеге бөлінеді?
- Қандай ауыз әдебиетінің түрлері бар?
ӘДЕБИЕТ
↓
• Ауыз әдебиеті
• Жазба әдебиеті
Ауыз әдебиетінің түрлері: айтыс, жаңылтпаш, әңгімелер, мақал – мәтелдер, тұрмыс – салт жырлары, шешендік сөздер, ертегілер, эпостық (батырлық, ғашықтық) жырлар, аңыз әңгімелер.
2. Үй тапсырмасына алдын – ала берілген «Өркенің өссін!» мәтініне сараптама жасалады.
Сараптама жасаудың бірінші бөлімі – Зерттеу.
Мақсаты:
Төле би өмір сүрген тарихи кезең мен Төле бидің өмірін суреттейтін «Өркенің өссін» деген ел аузынан жеткен шығарманы зерттеу.
1. Топтық жұмыс:
Зерттеу жүргізетін топтар:
1. «Тарихшылар» тобы.
2. «Әдебиетшілер» тобы.
«Тарихшылар» тобы
Тапсырма: Төле би өмір сүрген тарихи кезең туралы мәліметтер жинайды.
«Әдебиетшілер» тобы.
Тапсырма: «Өркенің өссін» аңызына, кейіпкерлеріне талдау жасайды.
2. Жеке жұмыс:
Шығармаға талдау жасау
Кейіпкерлерге талдау жасау
І Зерттеу жұмысының кестесі
1. «Тарихшылар» тобы. Тарихи кезеңге сипаттама жасайды
2. «Әдебиетшілер» тобы. Көркем туындыға сипаттама жасайды.
Тарихи кезең сипаты
Қоғам. Оқиға. Тұлға.
• Төле би Әлібекұлы ( 1657 – 1756 жылдары өмір сүрген)
• Төле би қазіргі Жамбыл облысы Шу ауданында дүниеге келген. 15 - 16 жасынан бастап - ақ шешендік өнерімен таныла бастаған.
• Қазақтың қоғам қайраткері, атағы жер жарған шешен. Ұлы жүздің бас биі, «Жеті жарғыны» жасаушылардың бірі.
Көркем туынды сипаты
Мазмұн. Тақырып. Идея.
«Өркенің өссін» аңызы
Мазмұны:
Аттары болдырып шаршап келе жатқан жолаушылардың алдынан бір топ қыз - келіншектер кездеседі. Кедейдің қызы Данагүл: «Үлкендердің алдын кесіп өтпейік, олар – ел қорғайтын батырлар. Мүмкін ақылды, дана қариялар шығар, бізге шапағаты тиер» - дейді. Қыздар тыңдап, тоқтап тұрады. Төле би мұны байқап қалып, қыздарды шақыртады. Қыздар Данагүлдің айтуымен жаяу - лап келіп, иіліп сәлем береді. Төле би жөн сұрасқан соң, неге тосып тұрғандарын сұрайды. Данагүл:
- Сіздердің араларыңызда аталарымыз, ағаларымыз, батыр, ерге ақыл айтар ақсақал бар шығар, үлкен кісілердің батасын алайық деп тосып тұрдық,- дейді. Төле би Данагүлдің атын, әкесінің атын сұрап біледі де:
- Жақсы, шырақтарым, өркендерің өссін, Құдай тілеулеріңді берсін! - деп батасын береді.
Тақырып: Үлкенге құрмет, әдептілік
Идеясы: Жас ұрпақты адамгершілік қасиеттерге, әдептілік пен ибалыққа баулу.
Сараптама жасаудың екінші бөлімі: Зерделеу
Ұжымдық жұмыс:
Оқушылар жинаған мәліметтерін ой елегінен өткізіп зерделейді.
Назар аударыңыз! Жасырын мәтінді көру үшін сізге сайтқа тіркелу қажет.
Жаңалықтар
Заманауи білім берудің әдіс - тәсілдері
Жас мамандарға заманауи білім берудің әдіс - тәсілдері туралы мәліметтер алуға жағдай жасау.
М. Жұмабаев «Батыр Баян» поэмасы
Мағжан Жұмабаевтың «Батыр Баян» поэмасынан алынған үзіндідегі әдебиет пен тарихтың өзара үндестігін зерттеу арқылы оқушылардың білімін тереңдете түсу
Қасым Аманжолов «Дүниеге жар»
Қасым Аманжоловтың поэзиясының ерекшелігін, «Дүниеге жар» өлеңінің идеясын таныту, мән - мағынасын ашу. Дамытушылық: Дүниетанымын кеңейту, өзіндік зерттеу арқылы ой қорытуға дағдыландыру.
Ғабиден Мұстафин тіліндегі мақал-мәтелдік қолданыстар мен нақыл сөздер
БҚО, Ақсай қаласы жалпы орта білім беретін №5 мектебінің оқушысы: Карязина Кристина жетекші: Дарисова Айнагуль қазақ тілі мен әдебиеті пәні мұғалімі
Қазақтың төбе билері
Қарағанды облысы, Қарқаралы ауданы, Егіндібұлақ селосы, №43 орта мектептің тарих пәні мұғалімі Сағатов Балқан Рымбайұлы
Ұлыттық тағамдар
Жамбыл облысы, Жуалы ауданы, №1 Г. Орджоникидзе атындағы мектеп – гимназиясының қазақ тілі мен әдебиеті пәнінің мұғалімі Ергебекова Гүлшария Өмірзаққызы
Пікірлер (0)
Ақпарат
Қонақтар,тобындағы қолданушылар пікірін білдіре алмайды.
Қонақтар,тобындағы қолданушылар пікірін білдіре алмайды.