Ақынмен сырласу

Тақырыбы: «Ақынмен сырласу»
Мақсаты: Мұқағали Мақатаевтың өмірі мен шығармашылығына арналған поэзиялық кеш өткізу. Ақынның шығармаларынан өзінше ой түюге, шығармашылыққа баулу. Отаншылдыққа, туған жердің қадірін ұғынуға, өлең құдіретінің қасиетін ұғынуға тәрбиелеу.
Түрі: Әдеби кеш
Көрнекілігі: Залды безендіру, Мақатаев портреті, слайд

БАРЫСЫ:
Ашылуы: Сахна жабық. Домбырада баяу күй ойнап тұр. Домбырамен ілесе сахна ішінен:
Менен сәлем дегейсің сұрағанға,
Сұрағайсың, үй іші дін аман ба?
Өмір кешіп жатыр де ол өзінше,
Тірлік керек, әрине, тірі адамға.

1 - жүргізуші.
- Кеш жарық, құрметті қонақтар мен оқушылар! Жыл керуені алға жылжыған сайын Мұқағали Мақатаевтың артына қалдырған өшпес мұрасы жарық жұлдыздың қараңғы түн қойнауынан құпия сәулесін шашқандай жарқырап, өркендей өсіп, айшықтала түсуде. Абай үндес Мұқағалидай перзенті бар халық шынымен бақытты халық.

Мұқағали өр ақын, қыран ақын,
Артында қалдырған көп ұлағатын.
Хан тәңірдің ерке өскен мұзбалағы,
Өшпек емес өмірден бірақ атың.

Бүгін біздер ақиық ақын Мұқағали Мақатаев ағамыздың туған күн кешіне арналған жыр кешіне жиналып отырмыз. Енді Мұқағали ағамыздың жырын жатқа оқитын оқушыларға кезек берейік.

Ортаға 10/а/- сынып оқушысы............................................ шақырамыз

«Менің мақсатым»
Ортада 7/б/- сынып оқушысы --------------------------- «Халыққа хат»
Ортада 8/б/- сынып оқушысы --------------------------- «Жырласам ба екен»

2 - жүргізуші:
- Алай - дүлей сезім буырқаныстары шарпысын, күрделі, соқталы бір әуеннің ұшпа бұлттары аспанда қалықтады. «Сәлемдеме» әнінің аңызақ желі тұрып, ағаш басын қатты - қатты шайқай береді. Сағыныш, хал - ахуал сұрау, ағайындық ақжарма наз, достық ниет қан тамырда бүлкілдейді.

Дегейсің болашағы қамығып жүр,
Болмаса барлығы да табылып жүр.
Құлын - тайдай тең өскен құрбыларын,
Дегейсің сағынып жүр, сағынып жүр.

1 жүргізуші:
Хан тәңірі ақынның

Биіктігі сияқты.

Таудың тарпаң мінезі,
Жігіттігі сияқты.
Мөлдір бұлақ арының,
Сарқылмайтын сияқты.

Таудан көшкен көшкін қар,
Өте қысқа жаралған,
Өмір жасы сияқты.
Келесі кезекті тағыда жыр жолдарына береміз
Ортаға «Пушкинмен қоштасу» өлеңімен ----------- шақырамыз.

Ортада 8/ә/- сынып оқушысы -------------- «Қызық өмір»
Ортада 8/б/- сынып оқушысы ---------------------- «Өлеңдеген тумайды жайшылықта»
Ортада 9/а/ сынып оқушысы ---------------- «Музаға»

2 - жүргізуші: Бір оғын да далаға жібермейтін сұрмергендер сияқты ақын сөзінің жүрекке жетпейтіні жоқ. Шебер тіл, шегенделген ой құс қанатты қиял көзіне табындырып қояды. Оның оттай ыстық өлеңдері өз - өзінен әнге, толғауға, термеге сұранып тұр.

Қарсы алмаса,
Құрысын, қарсы алмағын.
Ән салып бер,
Әніңмен жан сал маған!
Жаңғырып жасыл тау жөнелсін бір
Жатсын ұйып, жапанда дел - сал далам.

1 - жүргізуші:
Ақын жүрек елжіреп, езіліп, елегізиді, бәрі - бәрін бауырына басып, құшқысы келеді. Сағыныш, қимастық сыңғырлаған сыр ғой бұл дегенің.
Армандайды дегейсің, қиялдайды,
Қайда барса, бір басы сия алмайды.
Сендер оны ұмытып кетсеңдер де,
Дегейсің сендерді ол қия алмайды.

Ортаға «Жаным сен жасымағын» өлеңімен 9/б/- сынып оқушысы --------------- шақырамыз.
Ортаға «Ақ қыздар арым таза алдарыңда» және «Қыздарға» өлеңімен 8/б/- сынып оқушысы --------------- шақырамыз.
Ортада 9/а/ сынып оқушысы ---------------- «Ғашықпын» өлеңімен

1 - жүргізуші:
Қай жырына көз жүгіртсең де бей - жай оқи алмайсың, көңіл қобалжиды. Ақын көкірегінің күрсінісі көзге жас үйірілтті, домбыра шанағына мұңайыс дірілі қамалып, амалсыз сыртқа шықты.

Туған жер сағындырды, келді есіме
Өзім енді кепіл оны көрмесіме.
Тағыдай тауда өскен тарлан едім
Таңылдым емхананың бөлмесіне.

2 - жүргізуші:

Мұқағали ақын 1931 жылы 9 - ақпанда Алматы облысы, Нарынқол ауданы, Қарасаз ауылында дүниеге келген. Әкесінен ерте айырылып, әжесі Тиіннің тәрбиесінде болады. Ол қазақ радиосында диктор болып жұмыс жасайды, түрлі газет - журналдарда қызмет атқарады.

О, дәурен, неткен ғажап сүйікті еді,
Жайылған жасыл маңда киіктері.
Отырған оңашада биіктегі
Жататын таңғы самал сүйіп мені, - деп, туған өлке көркін, табиғи көрмесіндей таулы аймақты аузынан тастамайды. Қозы қайырып, көбелек қуып өскен өз ауыл – аймағын алға тартады, тамаша өңірдің құлпырмалы бел - белесін айтады.
Ән: «Саржайлау» әні орындайды.

1 - жүргізуші:
Ақынды ақын оятпаса болмайды,
Ақынды ақын таяқтаса, ол - қайғы.
Ақынды ақын сүйемесе болмайды,
Ақынды ақын күйелесе, ол - қайғы.
Ақын деген лапылдаған өрт екен,
Ақындардың жанып өту - серті екен.
Келесі кезекті мектебіміздің жас ақындарына береміз.

2 - жүргізуші:
- Менің қымбатты достарым! Егер сіздер шынымен менің өмірбаянымды, шығармашылығымды зерттемек болсаңдар, онда мен не жазсам, соның бәрін түгел оқып шығуды ұмытпағайсыздар! Мені өз өлеңдерімнен бөліп қарамауларыңызды өтінем. Естеріңізде болсын, менің өлеңім жеке тұрғанда түк емес. Біріктіріп қарағанда ол поэма іспетті. Басы және аяғы бар. Ол кейде күлімдеген, кейде түңілген жанымның құдды дауысындай... Жанымның мұңы мен қуанышы, бәрі сонда. Солар басқа жүректерге өз сәулесін түсіруге тиіс деп ойлаймын. 14 ақпан, 1976 жыл. ы жазылған Мұқағали ағамыз өз күнделігінде осылай деген екен. Енді күнделіктен үзінді тыңдап көрейік

«Мұқағали күнделігінен үзінді» оқылады.

1 - жүргізуші:
«Мен елу жылдығымды тойлауға қатыса алмаймын. Бірақ өмірден кеткенше қысылмай жететін жырлар жазып кеткем. Ол сендерді асырайды, туған жерім Қарасаздың да атын әлемге жаяды.» деп қалай дәл айтқан.
Білемін керемет бір күн күледі,
Жайнайды, жасыл бағым, гүлденеді.
Көремін, керемет бір күн кешемін,
Болашағым, сенімен бірге өсемін.

Хантәңіріне айналған Мұқағали ақын ағамыз біздің мәңгі жадымызда сақталып қала береді. Қарасазымен мәңгі жасайды!