Аңыздан жаралған аспаптар

Алматы облысы, Панфилов ауданы,
Қожбанбет би атындағы орта мектептің музыка пәні мұғалімі
Абидоллаева Мерует Әшімқызы

Сабақтың тақырыбы: «Аңыздан жаралған аспаптар»
Сабақтың мақсаты: Оқушылардың ән әуеніне қызығушылығын арттыру, ұлттық музыканы сүюге, үйренуге, тыңдай, білуге баулу; балалардың шығармашылығын дамыту; аспаптың, музыканың дамуы, ерекшелігі туралы түсінік беру.
Сабақтың міндеті: 1. Әнді көңілді сипатта орындауға үйрету
2. Көркемдік талғаммен шығармашылық ізденіс дағдыларын дамыту;
3. Халық музыкасымен сусындату, өткен замандағы және бүгінгі таңдағы халық өмірінің байланысын түсіндіру.

Сабақтың барысы: 1. Ұйымдастыру кезеңі
2. Үй тапсырмасын тексеру. (Өткен сабақтағы «Жаңа жыл» әнін хормен тыңдау)
3. Жаңа сабақты түсіндіру.

Оқулықпен жұмыс. Суреттегі аспаптарды түсіндіру.
Жетіген – ерте заманнан келе жатқан қазақ халқының шертіп ойнайтын көне музыкалық аспаптарының бірі. Бұрауы жоқ, тегіс бетіне жеті ішек таққан, тиек орнына жеті асық қойылған, құлақ күйін асықтарды ілгерілі – кейінді жылжыту арқылы келтіреді. Дыбыс ішектерді саусақтармен іліп қағу арқылы шығады. Шанағы тұтас ағаштан ойылып жасалынады. Ішектері аттың қылынан тағылады.
Орыс халқында Гусли деген аспап бар. Ежелгі гректің арфасы мен қазақтың жетігені сияқты көпішекті.
Цимбалы — Беларусь елінің көпішекті музыкалық аспабы. Дыбысы ашық болғанымен, дыбысталуы өте қысқа, сондықтан цимбалымен қысқа музыкалар орындалады.
Музыка тыңдау: Халық күйі «Алқоңырды» жетіген мен домбырада ойналған нұсқасын тыңдау.
Домбыра мен жетігенде ойналған нұсқаларын бір - бірімен салыстыру. Дыбыс ерекшеліктеріне назар аудару.
Дауыс жаттығуы: До, ре, ми, фа, соль. ля. си ноталарын айту.
Музыка әлеміндегі басты мамандық – композитор. Композитор музыка ( ән, би, марш т. б ) жазады. Әннің сөзін ақын шығарады. Ал біз әнді, музыканы тыңдаймыз, және орындаймыз. Сондықтан біз тыңдаушы және орындаушылармыз.
Ән үйрену: «Шырша әні» (И. Нүсіпбаев, Т. Молдағалиев )
Домбыра ойнау: Үйретілген барлық жаттығулардың басын қосып, аралас қағыс тәсілімен үзбей ойнау.

Сабақты бекіту: «Кел ойнайық» атты әріп ойынын ойнау. Шарты: Әр әріптің астына жазылған сандарды ретімен қойса, шертпелі аспаптың аты шығады. Жауабы: Жетіген
Е Е І Ж Н Т Г
6 2 4 1 7 3 5
Сабақты қорыту:
1. Танысқан аспаптардың бір - бірінен айырмашылығын ата?
2. Күйде қанша аспаптың дыбысы естіледі?
3. Жетіген аспабының дыбыс биіктігі қалай естіледі?
Үйге тапсырма: «Шырша әнін» жаттау.
Сабақты бекіту, бағалау.