Сәбидің дүниеге келуіне байланысты өлең – жырлар

Астана қаласы, № 53 мектеп - лицей
қазақ тілі мен әдебиет пәні мұғалімі:
Қабыл Динара Төлендіқызы

Сабақтың тақырыбы: Сәбидің дүниеге келуіне байланысты өлең – жырлар

Сабақтың мақсаты: Білімділік мәні: Сәбидің дүниеге келуіне байланысты өлең – жырларды оқыта меңгерту.
Тәрбиелік мәні: Жаңа ғасыр ұрпағы дені сау, рухы мықты, ұлтжанды, ана тәрбиесін бесіктен көрген азамат болып өсуге үйрету.
Дамытушылық мәні: Халықтық тәлім – тәрбие тұрғысынан кешегі мен бүгінгіні салыстыруға, баспасөз материалдары арқылы жаңаны ой - өрістерін өздіктерінен қорытынды шығаруға үйрету.

Сабақтың түрі: Сын тұрғысынан ойлау сабағы.

Сабақтың әдіс - тәсілі: Топтастыру, ой - толғау, сұрақ жауап.

Сабақтың көрнекілігі: 1. Тақтаға сызба нұсқалар ілінеді.
2. Ұлағатты сөздер жазылған плакат.
3. Сын тұрғысынан ойлау бағдарламасы.

Сабақ барысы: 1. Тақтаға «Бала тәрбиесі - бесіктен» деген жазуы бар плакат ілінеді. Сонымен қатар, Көмек Ыбыраевтың өлеңі ілінеді.
Қайта оралмас жас күнің,
Бұл – атам сөзі күндегі.
Қазақтың салтын, дәстүрін,
Жалғастыр, балам, ілгері.

Сабақтың ұранынан соң сын тұрғысынан ойлаудың ішкі құрылымы – 3 деңгейден тұратын оқыту мен үйретудің моделі ілінеді.

Сын тұрғысынан ойлау
1. Қызығушылықты ояту кезеңі
Тақтаға төрт жолды өлең жазылады, бұл өлең мағынасына қарай қандай тұрмыс - салт өлеңі?
Әлди, бөпем, әлди - ай!
Айналайын шырағым,
Көлге біткен құрағым.
Жағамдағы құндызым,
Аспандағы жұлдызым
Әлди, бөпем, әлди - ай!
Бұл кімнің махаббаты?
2. Топтастыру
Бесік жырының тілегі
↓
Мал бақ
Еліңді жаудан қорғай біл
Елін қорғаушы
Өнер үйрен
Дені сау
Кәсіп қу
Еңбек сүйгіш
Өнерлі

2. Мағынаны тану. Жигсо
Бала туралы
↓
Нәрестенің дүниеге келуі - азан шақырып ат қою «Шілдехана», «Жарыс қазан» «Қалау»
12 - 14 айлық бала - «Тұсау кесу»
1 - 1, 5жасындағы бала - «Тілашар» тойы
Бала 4 - 5 жасқа толды - «Атқа мінгізу» тойы
Әрбір топқа бос тақырыпшалары жазылған парақшалар таратылады. Сол парақтың бос жерлерін бір - бірімен ақылдаса отырып толтырып шығады, содан соң, бір оқушы (топ басшы) шығып қорғайды

«Түртіп алу» жүйесі
Білемін
«Шілдехана», «Тұсау кесу»
Білдім
Тілашар туралы білдім
«Атқа мінгізу» туралы білдім

Білгім келеді
?
Бұдан басқа ырым салттарды білгім келеді.
3. Ой толғаныс
І топ – «Мен – анамын»
ІІ топ – «Салт - дәстүрді жеткізушімін»
ІІІ топ – «Кубизм» стратегиясы бойынша салт - дәстүрлерді,
ІV топ - ырымдарды сипаттап жазу

Оқушылардың жазған «Мен салт - дәстүрді жеткізушімін» атты ой толғауларынан мысал.

Мен ұлттық дәстүрді насихаттаушы боламын. Шыққан тегім – халық, соның ішінде қазақ халқының салтын, ырымын қорғаушысы десем де болады. Жас сәби шыр етіп дүние есігін ашқанда оның бойына ұлттық қазынаны құямын. Ұлттық мәңгүрттіктен сақтап, әдет - ғұрып, салт - дәстүрді мол білуге үйретемін. Тілің барда салт - дәстүрің де салтанат құрмақ. Оған бар күш – жігеріңді салсаң болғаны!

4. Оқушылардың бүгінгі сабақ туралы ойларын тыңдау.
Үйге: 1, 2 топқа «Салт – дәстүрді білу – ескіліктің белгісі емес пе?» өз ойын жазып келу.
3, 4 топқа: «Бұл ырымдарды көзіміздің қарашығындай сақтауымыз керек» пікірталас сұрақтар ұйымдастыру.