Күшейткіш үстеу

Базарова Ақкенже Мырзақызы
Астана қаласы, №53 мектеп – лицейінің
қазақ тілі мен әдебиеті пәні мұғалімі

Сабақтың мақсаты:
А) Білімділік: Күшейткіш үстеу туралы мәлімет беру;
Ә) Дамытушылық мәні: Үстеу туралы түсініктерін есте сақтау қабілеті арқылы дамыту, ой-өрістерін арттыру.
Б) Тәрбиелік мәні: Білім мен тәрбиені ұштастыра отырып.

Сабақтың технологиясы: Сатылай комплексті талдау.
Сабақтың әдіс - тәсілдері: Талдау - жинақтау, түсіндіру.
Пәнаралық байланыс: Әдебиет, ән - саз
Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі
ІІ. Үй тапсырмасын сұрау.

Сыныпты үш топқа бөлеміз.
1 топ -«Білімділер»
2 топ -«Алғырлар»
3 топ -«Қырандар»

Үй жұмысына 284жаттығу берілген. Үш топтан жеке-жеке сұрау. Үстеудің сызбасы
_____________________ Аз

Құрамына қарай

Тұлғасына қарай - негізгі түбір
Құрамы мен құрылысына қарай - дара

Лексикалық мағынасы
Сөзде бір лексикалық, бір грамматикалық мағынасы бар. Мөлшерді білдіреді.
Грамматикалық мағынасы үстеу.(қалай? сұрағына жауап береді)
Мағынасына қарай. Мөлшер үстеу
Үй жұмысын сұрақ қою арқылы қорытындылау.

ІІІ. Жаңа сабақ. Күшейткіш үстеу.
Жаңа сабақты түсіндірмес бұрын тақтаға үш қатарға үш түрлі сөздер жазылған сызбанұсқалар ілінеді.

Әдемі -------- биік ------------ терең
Қолайлы ---- жұпыны ------ мән бермеу
Ақырғы - ---- ауыр------------- қызықтау
Үлкен--------- үлкен ---------- үлкен
көлемді ---- сұрықсыз ------ қолайлы
Осы негізгі сөздерге күшейту мәнін беріп тұрған күшейткіш мәнді үстеулерді тауып жазады. (ең, тым, аса)
Сабақты түсіндіру. Күшейткіш үстеулер, қимылдың өзін, көлемін аса күшейтеді.
Немесе аса күшейтеді аса солғындатады (тым, әрең, сәл, мүлдем, өте, орасан, аса

Құрамы жағынан күшейткіш үстеулер негізгі түбірлер болып келеді. Тақтаға үстеулердің жеті түрі де жазылған сызба нұсқа ілінеді. Соның ішінде күшейткіш үстеуі қызыл бояумен ерекшеленген, яғни бүгінгі тақырып - Күшейткіш үстеу.
Оқулықпен жұмыс. Теория бекіту.

IV. Жаңа сабақты пысықтау
Оқушыларға берілетін тапсырмалар.
Үстеулерді тауып, Лексика - грамматикалық мағынасына қарай талдау жасау.
«Білімділер» тобы.
І тапсырма: Адам нағыз адамдар арасында ғана адам болады.(И. Бехер)

ІІ тапсырма: «Алғырлар» тобы.
Содан бері қысқы жүні жетіліп, өңі ажарланып, қатты құлпырып алған. Осы кезде созыла шапқылаған тосушылардың барлығы да мүлдем шаршаған болатын. (күшейткіш үстеулерді тауып, кешенді талдау жасау)

ІІІ тапсырма. «Қырандар» тобы.
Абай мен оның барлық үй іштері, іні-шәкірт, достары үшін ең қадірлі әбігер. Тауық етінен жасалған бұл кеспе өте дәмді піскен екен.(Күшейткіш үстеулерді тауып, кешенді талдау жасау).

V. Сабақты қорытындылау: оқушылардың білімін бағалап, үй тапсырмасын бекіту.
Үйге тапсырма: үш топ білімділік, өнерпаздық, талғампаздыққа баланысты сөйлем құрау, сөйлемді күшейткіш үстеулер арқылы жасап талдау.