Әріпті өрнектерді салыстыру (есептемей салыстыру)

Математика 1 сынып
Әріпті өрнектерді салыстыру (есептемей салыстыру)
Тақырыбы: Әріпті өрнектерді салыстыру
(есептемей салыстыру)
Мақсаты:
- білімділік: әріпті өрнектер туралы түсінігін кеңейте түсу, әріпті өрнектерді есептемей салыстыруға үйрету, «артады», «кемиді» ұғымдарын енгізу;
- дамытушылық: қосу, азайту амалдарының компоненттерін талдай білу машығын арттыру, 10 көлеміндегі кестелік қосу, азайтуға қатысты төрттік мысал құрастыру дағдысын жетілдіру;
- тәрбиелік: көркем жазуға баулу, қалыптан тыс ойлауға үйрету, табиғатты сүюге, аялай білуге тәрбиелеу.
Қолданылған құрал - жабдықтар: интерактивті тақта.

Сабақтың барысы:
I. Ұйымдастыру кезеңі
II. Көркем жазу 2 2 2 2 2 2 2

III. Ой ширату
а) 3+2
2+3
6 - 5
10 - 8
4+5
8 - 6
1+8
9 - 7
6+4
3+7
10 - 8
8 - 2
а+7=8
8 - а=2
3+а=9
□+1+3=6
7+□+1=8

ә) 3 - ті 5 - ке арттыр, 8 - ді 2 - ге кеміт, 6 - ны 3 - ке кеміт, 6 - ны 3 - ке арттыр.
IV.- Сүйінші деген не? Сүйінші қай кезде сұралады? Олай болса тақтаға қарайық..
- Құстар бізден сүйінші сұрай келіпті. Олардың бізге ала келген тапсырмалары бар екен. Орындаймыз ба?
А)- «Көктем» сөзі мен 2+4=6 өрнегінің арасында қандай байланыс бар? 2 дауысты+4 дауыссыз=6 дыбыс(әріп)
- Қосудағы сандар қалай аталады? 2 қосылғыш, 4 қосылғыш,
6 қосындының мәні.
В) Берілген сөздердің көктемге қатысы туралы сұралады.

Дауысты, дауыссыз дыбыстарға қатысты өрнектер құралып, мәні табылады.
Найзағай 8 - 3=5 азайғыш, азайтқыш, айырманың мәні аталады.
Сиыр а+с 2+2, Ұя а - с 2 - 1, Нөсер а - в 5 - 2.

V. Оқулықпен жұмыс
1 - мысал
Қосылғыш ------------------ 3 3 3 3 3 3 3
Қосылғыш ------------------ 1 2 3 4 5 6 7
Қосындының мәні -------- 4 5 6 7 8 9 10

«Қосылғыштардың бірін арттырғанда қосындының мәні де артады»деген қорытынды жасалады.

Азайғыш 9 9 9 9 9 9 9
Азайтқыш 1 2 3 4 5 6 7
Айырманың мәні 8 7 6 5 4 3 2

«Азайтқыш артса айырманың мәні кемиді» деген қорытынды жасалады.

Азайғыш 4 5 6 7 8 9 10
Азайтқыш 2 2 2 2 2 2 2
Айырманың мәні 2 3 4 5 6 7 8

«Азайғыш артса айырманың мәні де артады» деген қорытынды жасалады.
VI. Жаңа тақырыпты түсіндіру
3+4 >4+2 бұл санды өрнектер
3+а > а+2 әріпті өрнектің мәні белгісіз болса да белгілі қосылғышқа қарап салыстырамыз 3>2, демек, 3+а артық
7 - 3 d - 3 себебі азайтқыш артса, айырманың мәні кемиді
VII. Бекіту
2 - мысал

а < а+3
b < b - 3
с+3 = 3+с
5 - c < 10 - c
с+1 a - 2

7. Ертеде әріптер мен сандар араз болыпты. Олар үнемі айтысып жүреді екен. «Біз болмасақ санау, қосу, азайту болмас еді»,- деп мақтанады сандар. Ал әріптер болса: «Біз болмасақ жазу, оқу болмас еді» - деп таласады.
Бір күні 3 саны мен З әрпі бірін – бірі көріп таң қалады. Қалай ойлайсыңдар? Олар неге таң қалды? (Олар бір - біріне ұқсайды)
Сол күннен бастап олар дос болып кетеді. Содан соң басқалары да достасады. Бәрі бірігіп «төрттік мысал» деген ойынды ойлап тауыпты.
8. Ендеше біз де сол ойынды ойнайық