Абай жаққан бір сәуле
«Абай жаққан бір сәуле...» сайыс
Мақсаты: Қазақтың кемеңгері Абайдың шығармашылығынан алған білімдерін сараптау, оқушылардың ақындық талабын ұштау. Шапшаңдыққа. Ізденімпаздыққа баулу.
Көрнекілігі: «Абай» Энциклопедиясы, Абай өлеңдерінің жинағы, Абай портреті, Буклеттер, Плакаттар.
Барысы: Ортаға сайыскерлер шақырылып, сайыстың шарты түсіндіріледі. Әділқазылар алқасы сайланады.
1.. Сенсің - жан ләззаты,
Сенсің - тән - шәрбаты...
Иісің - гүл аңқыған,
Нұрың - күн шалқыған.
Өлеңнің ұйқасын тауып, көркемдік талдау жаса.
2. Біреуі – көк, біреуі - жер тағысы,
Адам үшін батысып қызыл қанға.
Қар - аппақ, бүркіт - қара, түлкі - қызыл,
Ұқсайды қаса сұлу шомылғанға.
Өлеңге поэтикалық талдау жаса.
2. Абай: «Естіген нәрсені ұмытпастыққа төрт түрлі себеп бар: әуелі - көкірегі байлаулы берік болмақ керек, екінші - сол нәрсені естігенде я көргенде ғибраттану керек, көңілденіп, тұшынып, ынтамен ұғу керек, үшінші - сол нәрсені ішінен бірнеше рет қайталап ойланып, көңілге бекіту керек, төртінші -.........................,- дейді.
Абай сонда не дейді?
3. Абай: Жас бала анадан туғанда екі түрлі мінезбен туады: біреуі - ішсем, жесем, ұйықтасам деп тұрады. Бұлар тәннің құмары, бұлар болмаса, тән жанға қонақ үй бола алмайды, һәм өзі өспейді, қуат таппайды. Екіншісі -.........................,- дейді.
Абай сонда не дейді?
4. Абайдың бәйбішесі Ділдә кімнің қызы?
5. Абайдың жары Әйгерімнің шын есімін ата.
6. Туғанда дүние есігін ашады өлең,
Өлеңмен жер қойнына кірер денең.
------------------------------------------------.
-----------------------------------------------.
Өлеңді жалғастырып, соңғы екі тармағын тап.
8. Қобыз бен домбыра алып топта сарнап,
Мақтау өлең айтыпты әркімге арнап.
-------------------------------------------------,
-------------------------------------------------.
Өлеңді жалғастырып, соңғы екі тармағын тап.
9. Абайдың қазақ поэзиясына енгізген жаңа ұйқасы қалай аталады?
10. Абай қай өлеңінде кейіптеу тәсілін қолданады?
11. Жан - жақты тәрбиесі жетілген «толық адам» болудың алғы шарты Абайдың білуінше --------------------------?
12.«Қараша, желтоқсан мен сол бір, екі ай» өлеңі қай туысының үйіндегі көрініске байланысты шығарылған?
«Болмасаң да ұқсап бақ»
1. Халқым сүйер -------------------------,
Тамсандырған ---------------------------.
Ұлы ақынды ------------------------------,
Жүрсеңіздер ------------------------------.
2. Сағынамыз -----------------------------,
Көрген - білген ---------------------------.
Асыл жарын -------------------------------,
Ұмытпасақ ---------------------------------.
Керуенбасылар сайысы
1. Абайдың оқығанмын өлең сөзін,
Сол кезде пайда болған маған сезім.
--------------------------------------------.
2. Өлеңге талдау:
Егіннің ебін,
Сауданың тегін.
Үйреніп, ойлап, мал ізде.
Адал бол – бай тап,
Адам бол – мал тап,
Қуансаң қуан сол кезде.
Біріңді, қазақ, бірің дос
Көрмесең, істің бәрі бос...
Тармағы, ұйқасы, буын саны. Абайдың айтайын дегені не?
3. Бір сөзден зат есім сөздер құрастыр.
Тоғызқұмалақ
Керуенбасылар сайысы
1. ------------------------------------,
---------------------------------------.
Қазақтта ондай ақын қайдан болсын,
Ақылдың аңдап білер алтын - жезін.
Өлеңге талдау.
Ғылымды іздеп,
Дүниені көздеп,
Екі жаққа үңілдім.
Құлағын салмас,
Тіліңді алмас,
Көп наданнан түңілдім.
Екі кеме құйрығын
Ұста, жетсін бұйрығың.
Тармағы, ұйқасы, буын саны. Абайдың айтқысы келгені не?
2. Бір сөзден зат есім сөздер құрастыр. Тоғызқұмалақ
Мақсаты: Қазақтың кемеңгері Абайдың шығармашылығынан алған білімдерін сараптау, оқушылардың ақындық талабын ұштау. Шапшаңдыққа. Ізденімпаздыққа баулу.
Көрнекілігі: «Абай» Энциклопедиясы, Абай өлеңдерінің жинағы, Абай портреті, Буклеттер, Плакаттар.
Барысы: Ортаға сайыскерлер шақырылып, сайыстың шарты түсіндіріледі. Әділқазылар алқасы сайланады.
1.. Сенсің - жан ләззаты,
Сенсің - тән - шәрбаты...
Иісің - гүл аңқыған,
Нұрың - күн шалқыған.
Өлеңнің ұйқасын тауып, көркемдік талдау жаса.
2. Біреуі – көк, біреуі - жер тағысы,
Адам үшін батысып қызыл қанға.
Қар - аппақ, бүркіт - қара, түлкі - қызыл,
Ұқсайды қаса сұлу шомылғанға.
Өлеңге поэтикалық талдау жаса.
2. Абай: «Естіген нәрсені ұмытпастыққа төрт түрлі себеп бар: әуелі - көкірегі байлаулы берік болмақ керек, екінші - сол нәрсені естігенде я көргенде ғибраттану керек, көңілденіп, тұшынып, ынтамен ұғу керек, үшінші - сол нәрсені ішінен бірнеше рет қайталап ойланып, көңілге бекіту керек, төртінші -.........................,- дейді.
Абай сонда не дейді?
3. Абай: Жас бала анадан туғанда екі түрлі мінезбен туады: біреуі - ішсем, жесем, ұйықтасам деп тұрады. Бұлар тәннің құмары, бұлар болмаса, тән жанға қонақ үй бола алмайды, һәм өзі өспейді, қуат таппайды. Екіншісі -.........................,- дейді.
Абай сонда не дейді?
4. Абайдың бәйбішесі Ділдә кімнің қызы?
5. Абайдың жары Әйгерімнің шын есімін ата.
6. Туғанда дүние есігін ашады өлең,
Өлеңмен жер қойнына кірер денең.
------------------------------------------------.
-----------------------------------------------.
Өлеңді жалғастырып, соңғы екі тармағын тап.
8. Қобыз бен домбыра алып топта сарнап,
Мақтау өлең айтыпты әркімге арнап.
-------------------------------------------------,
-------------------------------------------------.
Өлеңді жалғастырып, соңғы екі тармағын тап.
9. Абайдың қазақ поэзиясына енгізген жаңа ұйқасы қалай аталады?
10. Абай қай өлеңінде кейіптеу тәсілін қолданады?
11. Жан - жақты тәрбиесі жетілген «толық адам» болудың алғы шарты Абайдың білуінше --------------------------?
12.«Қараша, желтоқсан мен сол бір, екі ай» өлеңі қай туысының үйіндегі көрініске байланысты шығарылған?
«Болмасаң да ұқсап бақ»
1. Халқым сүйер -------------------------,
Тамсандырған ---------------------------.
Ұлы ақынды ------------------------------,
Жүрсеңіздер ------------------------------.
2. Сағынамыз -----------------------------,
Көрген - білген ---------------------------.
Асыл жарын -------------------------------,
Ұмытпасақ ---------------------------------.
Керуенбасылар сайысы
1. Абайдың оқығанмын өлең сөзін,
Сол кезде пайда болған маған сезім.
--------------------------------------------.
2. Өлеңге талдау:
Егіннің ебін,
Сауданың тегін.
Үйреніп, ойлап, мал ізде.
Адал бол – бай тап,
Адам бол – мал тап,
Қуансаң қуан сол кезде.
Біріңді, қазақ, бірің дос
Көрмесең, істің бәрі бос...
Тармағы, ұйқасы, буын саны. Абайдың айтайын дегені не?
3. Бір сөзден зат есім сөздер құрастыр.
Тоғызқұмалақ
Керуенбасылар сайысы
1. ------------------------------------,
---------------------------------------.
Қазақтта ондай ақын қайдан болсын,
Ақылдың аңдап білер алтын - жезін.
Өлеңге талдау.
Ғылымды іздеп,
Дүниені көздеп,
Екі жаққа үңілдім.
Құлағын салмас,
Тіліңді алмас,
Көп наданнан түңілдім.
Екі кеме құйрығын
Ұста, жетсін бұйрығың.
Тармағы, ұйқасы, буын саны. Абайдың айтқысы келгені не?
2. Бір сөзден зат есім сөздер құрастыр. Тоғызқұмалақ
Жаңалықтар
Абай қара сөздері. Он жетінші қара сөз
Данышпан Абайдың тағылымдық тәлімі мен қара сөздерінің тәрбиелік мәні
Қара сөздер. Абайдың отыз бірінші қара сөзі
Естіген нәрсені ұмытпастыққа төрт түрлі себеп бар: әуелі - көкірегі байлаулы берік болмақ керек; екінші — сол нәрсені естігенде я көргенде ғибрәтлану керек, көңілденіп, тұшынып, ынтамен ұғу керек;
Қансонарда бүркітші шығады аңға
Сабақтың ұраны: «Асыл сөзді іздесең, Абайды оқы ерінбе»
Жолда
Қарағанды қаласы, «№92 гимназия» КММ бастауыш сынып мұғалімі Турганова Сания Бахышқызы
Абай Құнанбаев «Жиырма тоғызыншы қара сөз»
Жалпы білім беретін № 36 мектеп - гимназиясының қазақ тілі мен әдебиеті пәні мұғалімі Ж. К. Урымбасарова
Морфологиядан өткенді қайталау
Үш тілде оқытатын №21 орта мектеп-гимназиясының қазақ тілі мен әдебиеті мұғалімі Тоганакова Рабига Сулейменовна
Пікірлер (0)
Ақпарат
Қонақтар,тобындағы қолданушылар пікірін білдіре алмайды.
Қонақтар,тобындағы қолданушылар пікірін білдіре алмайды.