Қансонарда бүркітші шығады аңға

Маңғыстау облысы, Боранқұл селосы.
Қазақ тілі және әдебиеті пәні мұғалім
Жолдасқали Мөлдір

І. Сабақтың тақырыбы: Абай Құнанбаев «Қансонарда бүркітші шығады аңға»
Сабақтың ұраны: «Асыл сөзді іздесең,
Абайды оқы ерінбе»
Сабақтың мақсаты:
а) білімділік: оқушыларды бұрынғы қазақ аулындағы аңшылық өнерімен таныстыру. Өлеңнің көркемдігі, шебер бейнесін алты бағыт арқылы айқындау.
ә) дамытушылық: оқушылардың еске сақтау қабілетін дамыту, оларды ізденімпаздыққа, байқампаздыққа үйретіп, ой - өрісін кеңейту.
б) тәрбиелік: оқушыларға аңшылықтың кәсіптік маңызынан басқа адамның көңіл күйне әсер ететін саяттық өнер, оның құс салып, ит жүгірту сияқты түріне ақынның көңіл күйін оқушы жүрегіне жеткізу, аңшылық жайында олардың эстетикалық сезімін ояту, адамгершілікке, еңбекқорлыққа тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: Паноромалық сабақ
Сабақтың көрнекілігі: Абай портреті, шығармалары, техникалық құралдар, сөздік
Пән аралық байланыс: бейнелеу, ұлттық көрініс
Сабақтың әдісі: Топтастыру стратегиясы, сатылай кешенді талдау, баяндау, мәнерлеп оқу, сұрақ – жауап, ой түйіндеу.

ІІІ. Жаңа сабақ.
1. Ой қозғау бағыты (стратегиясы)
а) Абай қай жылдарда өмір сүрді
ә) Ақынның жыл мезгіліне байланысты жазған өлеңдері
б) Ақынның біз танысқан қара сөздері.

2. Мағынаны табу бағыты (стратегиясы)
Өлеңді мәнерлеп оқу, оқыту.
Оқулықта берілген сөздермен сөздік жұмыс
Қансонар – жаңа жауған қардың үстіндегі ақ ізі.
Ғанибет – қызық, тамаша мағынасында.
Талаға – бүркіттің екі көзіне кигізетін «бас киімі»
Қаса – айрықша сұлу.
«Үйірімен үш тоғыз» - олжа беру, қанжығаға байлау.
Сегіз найза – бүркіт тырнақтары
Қырық пышақпен қыржаңдап – түлкінің тісін қайрап, айбат шегуі
Қырмнан – алыстан.
Аңшы – құсбегі – қыран – түлкі:
Оқушыға ой түйіндету.
Яғни, құсты қолға үйретіп, баулитын адам – құсбегі. Ол қыранды аңға салып, түлкі аулайды. Ол – өнер адамы, ақын, қыс мезгіліндегі алғашқы қар сұлулығын аңшылар әрекетімен ұштастыра бейнелейді.

3. Топтастыру бағыты (стартегиясы): Аңшылық, ол – кәсіп.
«Қыран құс не алмайды салса баптап» Абай
А еңбекті
Ң ептілікті
Ш мергендікті
Ы шапшаңдықты
Л шеберлікті
Ы қырағылықты
Қ сәттілікті.

4. Қарама қарсы элементтер бағыты (стратегиясы)
«Өлең көркемділігі оның тілінде». Ендеше, Зейнола Қабдолов айтқандай, өлеңдегі әр сөз адамның жол жүйесімен, көңіл – күйімен, сезім толқындарымен өзекті байланысады.
Өлеңдегі түлкі мен бүркіттің арпалысын бейнелейтін тармақтарды тап, оқы: «Біреуі көк, біреуі - жер тағысы,
Адам үшін батысып қызыл қанға,
Қар аппақ, бүркіт – қара, түлкі – қызыл,
Ұқсайды қоса сұлу шомылғанға.» - деген жолдардан қандай қарама – қарсы түс, түр, құбылысты көруге болады деген сұраққа оқушылар ақ, қара, қызыл, жер тағысы, көк тағысы сөздерін айқындайды.