Азот. Азоттың табиғаттағы айналымы

Сабақтың тақырыбы: Азот. Азоттың табиғаттағы айналымы
Химия 9 сынып
Білімділік: Оқушыларға азоттың маңызы, табиғаттағы айналымы мен тіршілік процестеріндегі мәні туралы түсінік беру.
Дамытушылық: Сараптау, жинақтау, элементтерді бір - бірімен байланыстыру қабілеттерін дамыту.
Тәрбиелік: Оқушылардың өз бетімен жасауын, кедергі жасамауға, алғырлық қасиеттерін тәрбиелеу.
Сабақтың типі: Аралас сабақ
Сабақтың әдіс - тәсілдері: баяндау, жапсырмалы үйлер, аудармашы, сәйкестендіру. сандар сөйлейді
Сабақтың көрнекілігі: кеспе қағаздар, магниттер, видео, маркерлер

Сабақтың барысы:
1. Ұйымдастыру кезеңі.
2. Үй тапсырмасын тексеру
3. Жаңа сабақ
4. Сабақты бекіту
5. Үйге тапсырма
6. Бағалау

Ұйымдастыру: Мейірімді жүрекпен,
Ақпейілді тілекпен,
Амандасып алайық,
Бір жадырап қалайық!
а) оқушылармен сәлемдесу;
ә) кезекші мәліметі;
б) сабаққа назарын аудару;

Үй тапсырмасын тексеру:
Жапсырмалы үйлер:
1. Күкірттің физикалық қасиеті қандай?
2. Күкірт құрамы бойынша нешеге бөлінеді?
3. Алюминийді сульфит, сульфат, сульфиді бойынша есепте?
4. Кальцийді сульфит, сульфат, сульфиді бойынша есепте?
5. Қыздырып соқсаң иленеді,
Балға мен төстен именеді. (темір, железо,)
6. Сырттай ұқсас малтаға, Қаламның бұл ғажабы.
Мектептегі тақтаға, Сүттей ақ қып жазады. (бор, мель,)

Мекен жай:
Менделеев қалашығы, Бейметалдар ауданы, Негіздер көшесі 14 үйдің 7 пәтерінде тұратын тұрғынды ата?
Жана сабақ:
1. Азоттың таңбасы (N)
2. Молекулалық формуласы (N2)
3. Реттік нөмірі (7)
4. Салыстырмалы атомдық массасы (14)
Азот табиғатта өте көп тараған элементтің бірі болып есептеледі. Жер бетіндегі оның негізгі түрлері — литосферадағы байланысқан және атмосферадағы молекулалық азот. Атмосферадағы бос азотты өсімдіктер өздігінен сіңіре алмайды. Органикалық заттар шірігенде ондағы азоттың біраз бөлігі аммиакқа айналады. Топырақтағы нитрлеуші бактериялардың көмегімен сол аммиак азот қышқылына дейін тотығады. Өз кезегінде топырақтағы карбонаттар СаС03 қышқылмен реакцияға түсіп, нитратқа айналады да өсімдікке сіңеді. Шіру процесі кезінде азоттың біраз бөлігі атмосфераға бос күйінде бөлініп отырады. Табиғи жағдайда топырақтағы байланысқан азоттың мөлшері кемімейді. Ауадағы бос азот та түрлі себептермен толықтырылып отырады. Мысалы, ағаш, шымтезек (торф), таскөмірді жаққанда, органикалық заттар шірігенде, атмосфераға азот бөлінеді.
Видеоролик қарау.
Сабақты бекіту:

Ақтөбе облысы,
Шалқар ауданы, Есет ауылы
Сарыбұлақ негізгі мектебі
Химия және География пән мұғалімі
Сайынова Гүлім Әлімқызы