Емтихан билеттері (7- сынып)

Емтихан билеттері 7 - сынып

№1
1. Әдеби тілдің лексикалық нормасы туралы..
2. Сөйлем мүшесіне талдау жаса
Еңбек адамның бағын ашады, спорт адамның әрін ашады.
3. «Әнші» әңгімесіндегі Әмірқан қандай адам? Оның сыртқы түрі неліктен қазақтың еркіндігін еске түсіреді?
4. «Туады ерлер ел үшін» тақырыбына ойтолғау жазыңыз.

№2
1. Зат есімнің түрленуі. Зат есімнің сөйлемдегі қызметі.
2. «Терең» сөзін қатыстырып сөйлем құрастыр. Ол сөйлемге морфологиялық талдау жаса.
3. Сәбит Мұқановтың «Есіл бойында» әңгімесінің кейіпкерлерін ата. Әңгіменің негізгі идеясын айтып бер.
4. Бейбітшілік тақырыбына әңгіме құрастыр.

№3
1. Берілген сөйлемдегі сөздердің байланысын көрсет.
Асқар досының алғырлығына, білімділігіне қатты қызығады.
2. Сөйлемдегі күрделі сөздердің астын сыз. Бірінші сөйлемдегі сөздерді сөз таптарына қарай талда.
Ата - бабаларымыз аққуды киелі, қасиетті санаған. Ол құсты сұлулықтың, тазалықтың белгісіне балаған.
3. Оралхан Бөкейдің «Тортай мінер ақ боз ат..» әңгімесінің қысқаша мазмұнын айтып бер.
4. «Достық» тақырыбына әңгіме құрастыр.

№4.
1. Берілген сөздерден қос сөздер құрастыр. Олар қалай жазылады?
Көрпе, алыс, құрбы, ойын, қора, бүгін.
2. Берілген сөйлемдерді оқып, ондағы септік жалғауларының астын сыз. Қай септікте тұрғанын анықта.
Жеңгелері сияқты өзі күнде араласып жүрген балалар да Ерасылды жаңа есімімен атауға әдеттенді. Бақыт үйінен шығып, кітапханадан жаңа кітаптар алуға келе жатыр.
3. Ахмет Байтұрсыновтың «Екі шыбын» шығармасы арқылы не айтқысы келді?
4. «Спорт – денсаулық кепілі» тақырыбына шағын шығарма жаз.

№5
1. Сөз тіркесі дегеніміз не? Мысалдар жаз.
2. Мына сөйлемдегі сөздердің байланысын көрсет, сатылай - кешенді талдау.
Көкшолақпен итеңдеп қара қосқа жалғыз келдім.
3. Монолог және диалог туралы не білесің? Мысал келтір
4. «Менің Қазақстаным» тақырыбына шағын шығарма жаз.

№6
1. Сын есімнің түрленуі, емлесі, сөйлемдегі қызметі.
2. Морфологиялық талдау
Өмірде осы тәрізді әділетсіздіктер толып жатыр.
3. С. Торайғыровтың «Бір адамға» өлеңіндегі ирония мен сарказм мағынасында қолданылған жолдарды тауып, түсіндір.
4. Төрт түлікке байланысты «Кішкентай қозым» тақырыбына әңгіме жаз.

№7
1. Осы шақтың түрлеріне мысал келтір.
2. Сөйлем мүшесіне талдап, етістіктің шақтарын көрсет
Кенет торы дөнен ішін тартып, жалт бұрылып тұра қалды.
3. Абай «Әсемпаз болма әрнеге» өлеңінен үзінді айт.
4. «Ана - күннің шуағы..» ойтолғау жаз.

№8
1. Одағай сөз дегеніміз не? Берілген сөйлемдегі одағайды тап.
Одағай сөйлемдегі басқа сөздермен байланысқа түсе ме?
- Бәрекелді, бұл бала әнді нақышына келтіріп оқиды екен.
2. Етістіктерге талдау жаса, оның жасалуы, шағы.
Киіз үйдің төрінде ауыл ақсақалдары қымыз ішіп отыр.
Әкем дастархан шетінде қымыз құйып отыр. Мен сыртта біраз тұрдым да, нық басып үйге қайта кірдім.
3. С. Торайғыров «Мен - қазақ» шығармасының бүгінгі күнмен үндесіп, жас ұрпақтың ұлттық намысын оятуға қызмет етуі туралы не айтасың?
4. «Ұлттық мерекелер» тақырыбына мәтін құрастыр.

№9
1. Қыстырма сөз деген не? Мысал келтір.
2. Сөйлемді сөйлем мүшесіне талда.
Ұлытаудың бөктерінде салқын самал жел еседі.
3. С. Мұратбековтың «Жусан исі» әңгімесінде Аян қандай бала еді?
4. «Менің сүйіп оқитын шығармам..» шағын әңгіме жаз.

№10
1. Қазақ тілінде неше септік бар? Жай септеу мен тәуелді септеуге мысал келтір, септе.
2. Морфологиялық талдау.
Досыңа өтірік айтпа, сенімің кетер.
3. Мақал - мәтел туралы не білеміз? Мысал келтір.
4. «Жаз мезгілі» суреттеме - шығарма жаз.

№11
1. Көсемше. Көсемшенің екі түрлі мәнде қолданылуы. Көсемшенің түрленуі. Мысалдармен дәлелде.
2. «Көксерек» әңгімесінің тақырыбы мен жазушының ой түйіні туралы айт. Шығарманың авторын ата.
3. Төмендегі сөздерге дыбыстық талдау жаса:
Әсемпаз, ойыншығы. Досжан
4. «Ең сүйікті жануарым» атты тақырыпта әңгіме жаз.

№12
1. Есімше. Есімшенің екі түрлі мәнде қолданылуы. Есімшенің түрленуі. Мысалдармен дәлелде.
2. «Есіл тасып барады» әнінің шығу тарихы туралы айт.
3. Берілген сөздерді тәуелде:
Көлік, талап
4. «Есіл тасып барады» әнінің тарихынан әңгіме құрастырып жаз.

№13
1. Етіс дегеніміз не? Етістің түрлері. Мысал келтір
2. Үзінді қандай шығармадан алынған? Авторы кім?
«Үнемі аштық, күтімсіздік, ауыр жұмыс қосылып ойын шатастыра берді. Әжесі өлген соң көңілінде де тіршілігіне сүйсінгендей ашық күн болған жоқ. Кішкентай Қасымның түсі де көңілі де қартайып жүдеп барады. Бұл уақытта Қадишаның қолы үйреніп алған таяғы күннен - күнге «жетім ит», «жаман неме» деп көзге шұқып жиі - жиі тие бастады.
Бүгінгі Қасым жалғыз келе жатқан түннің алдында таңертеңнен кешке шейін Иса мен Қадиша бұны үйіне жолатпай ауылдан қуып жүріп сабап еді»
3. Берілген сөйлемнен сөз тіркесін тап. Талда.
Біздің үйдің он алтыншы пәтерінде жалғыз басты сырқат әжей тұрады.
4. «Менің елім» тақырыбына мәтін құрастыр.

№14
1. Зат есімнің түрленуі. Мысалдармен дәлелде.
2. Берілген күрделі сөздердің түрлерін ажыратып, сипаттама бер, анықтамасын айт.
Асқазан, апалы - сіңлі, жолбарыс, ана тілі, жетпіс бес
3. Берілген сөздерді жікте:
Үйрен, ақын
4. «Ана тілім - ардағым» тақырыбына шағын ойтолғау жаз.

№15
1. Етістіктің түрленуі. Мысал келтір
2. Ана тақырыбында жазылған қандай шығармалар білесің? Өзің жақсы білетін бір шығармаға тоқталып өт.
3. Берілген сөйлемді сөз құрамына талда.
Сәуленің әжесі ауылдан келді.
4. «Қыс мезгілі» суреттеме жаз.

№16
1. Үстеу, анықтамасы. Мысал келтір.
2. Үзінді қандай шығармадан алынған? Авторы кім?
«Әмірхан шығысымен шапалақ шартылдады. Өзге шығушылардан Әмірханның киімі де, жүріс тұрысы да жат еді. Қазақтың еркіндігін еске түсіруші еді.
Домбырасын күйлеп, екпіндетіп бір - екі сарындатып алды да басты.
Зал тым - тырыс....»
3. Төмендегі сөздерді септе. Жай септеу мен тәуелді септеу.
Әжесі, Айнұр
4. «Асыл әжем» тақырыбына шағын шығарма жаз.

№17
1. Үзінді қандай шығармадан алынған? Авторы кім? Жатқа айт
Үміт қып менен қарайсың,
Көңілге медеу санайсың.
Балалыққа жарасам,
Аталыққа жарайсың.
2 Есімдіктің түрленуі. Жіктеу есімдігіне тоқтал. Мысал келтір
3. Берілген сөйлемді сөйлем мүшесіне талда.
Кеше Аяжан әкесімен атасының ауылына келді.
4. «Еңбек ерлікке жеткізеді» тақырыпта мәтін құрастыр.

№18
1. Етістіктің қандай шақтары бар? Мысал келтір
2. Мәтіннен теңеу сөзді тап.
Арқаның алға қонған даласына,
Ауылдай таулар отыр жарасымды.
Алапқа бетегедей киіз төсеп,
Оранған орманды тау ағашына
3. Берілген сөйлемді сөз құрамына талда
Дала нұрмен құлпырады.
4. «Болашақта кім боламын?» тақырыпта ойтолғау жаз.

№19
1. Есімдіктердің түрленуі. Мысал келтір
2. Үзінді қандай шығармадан алынған? Авторы кім?
«Ораздың мергендігі осындай болса, құсбегілігі одан да бетер болған. Есін білгелі қыс бүркіт салудан, жаз қаршыға мен тұйғын салудан қол үзбеген. Алғыр құстардың ішінде ілуде біреуі ғана болмаса, бабын тауып қайыра алмайтыны ителгі деседі. Ораз осы ителгіні де қайырып салған екен».
3. Берілген сөздерді ауызша жікте.
Азамат, оқыған
4. «Ұланымын елімнің» атты тақырыпта туған жерге деген парызыңды жазбаша жазып, әңгімелеп бер.

№20
1. Тіл мәдениеті.
2. Үзінді қандай шығармадан алынған? Авторы кім? Негізі оқиғаны мазмұнда
«Қайсар өзінен басқа туысы жоқ, жалғыз жігіт болатын. Жалғыз Күреңтөбел аты бар. Көкдауыл атанған тайыншадай ірі, сұрғылт көк иті бар. Күреңтөбел мен Көкдауыл – ауылымыздың аруағы. Кейде біздің ауыл Күреңтөбелдің ауылы деп те атала бастаған.».
2. Берілген сөзге морфологиялық талдау жаса.
Таңертең, мөлдір
4. «Айналайын, атамекен, ақ мекен» тақырыпта туған жер (ауыл, қала) суреттеме жаз.

№21
1. Етістіктің шақтары туралы айт. Мысал келтір.
2. Қасым Аманжоловтың «Өзім туралы» өлеңінен үзінді жатқа айтып бер.
3 Сөздердің байланысын көрсет. Талдау.
Біз көшіп барған ауыл созылған биік дөңнің жотасында.
4. «Ел іші – өнер кеніші» тақырыбына шағын шығарма.

№22
1. Күрделі сөз. Сөз тіркесі. Тұрақты тіркес. Мысал келтір. Дәлелде.
2. Сөйлемнен сөз тіркестерін теріп жазып, талдау жаса.
Бір ойында Ақтамақ маған орамал тастады.
3. Қ. Ысқақовтың «Қоңыр күз еді.» әңгімесіндегі Қасымның жазушымен кездесем деген үміті Алматыға келгенде неге үзілді?
4. «Біздің сынып» тақырыбына мәтін құрастыр.

№23
1. Сөздердің байланысу тәсілдері. Мысалмен дәлелде.
2. Сөйлем мүшесіне талда.
Алшынбай ауылы теңіздей тебіренген Шұбаркөлді жағалай қонды.
3. Автор повесті не себепті «Жусан иісі» деп атаған? Жусан иісі арқылы оқырманға қандай ой тастайды?
4. «Нағыз дос» тақырыбына ойтолғау жаз.

№24
1. Сөздердің байланысу түрлері. Матасу, қабысу, жанасу.
2. Синтаксистік талдау, сатылай - кешенді.
Ермектің әр хаты біздің үйде тұмарша сақталады.
3. Кітаптың адам өмірі, мінезі үшін қандай маңызы бар?
- Бұл дүниеде мен пір тұтар, сырласар жалғыз - ақ нәрсем бар, ол - кітап, - дейтін. – Әкем де, шешем де сол – кітап.
Кімнің сөзі, қай шығармадан алынған?
4. «Ұстазым» тақырыбына шағын шығарма.

№25
1. Сөздердің байланысу түрлері. Қиысу, матасу, меңгеру.
2. Морфологиялық талдау. Сатылай - кешенді.
Мөлдір шық күмісше жылтырайды.
3. «Жусан иісі» мен «Тортай мінер ақ боз ат..» әңгімесіндегі басты кейіпкерлерге мінездеме бер.
4. «Біздің отбасы» тақырыбына әңгіме құрастыр.