Жыл басына таласқан хайуанаттар

Тақырыбы: Жыл басына таласқан хайуанаттар

Мақсаты: Балаларға он екі жыл атаулары туралы түсіндіру. Балаларды достыққа, бір - бірін сыйлауға тәрбиелеу.
Көрнекілігі:Суреттер, плакаттар, үнтаспа.
Әдіс - тәсілдері: түсіндіру, сұрақ - жауап, ойын түрлері.

Мотивациялық қозғаушы кезең.
Тәрбиешінің іс - әрекеті:
Шаттық шеңбері.
Балалар мен бірге қайталайды.
- Бүгін біздің оқу іс - әрекетімізге көптеген қонақтар келді. Барлығымыз амандасайық.
Оқу іс - әрекет түрі: Тіл дамыту.

Балалардың іс - әрекеті:
Қуан, шаттан, алақай,
Қуанатын күн бүгін.
Қайырлы таң, қайырлы күн,
Күліп шықты күн бүгін.
- Сәлеметсіздер ме, апайлар!

Іздену ұйымдастырушылық кезеңі.

- Балалар қазір жылдық қай мезгілі екен?
- Қыс мезгілінің айларын атаңдаршы?
- Желтоқсан айында қандай мерекелер бар?
- Дұрыс, жарайсыңдар.
- Балалар біз жылан жылын шығарып салып, жылқы жылын қарсы аламыз.
Оқу іс - әрекетіміздің тақырыбы:
«Жыл басына таласқан хайуанаттар»
- Балалар бізге қонаққа кімдер келіп отыр екен?
- Осы хайуанаттардың жыл басына қалай таласқанын мына үнтаспадан тыңдап көрелік.
- Ал, енді осы ертегі кейіпкерлерін әр қайсымыз рөлге бөліп ойнап көреміз бе?
Тәрбиеші ертегіні бастайды.
- Бұрынғы өткен заманда хайуанаттар жиналып, Жыл басы болуға таласыпты.
- Жылқы айтыпты: Мен алысты жақын қыламын. Күшімді болса көреді, сүтімді болса ішеді, Қылымнан арқан жіп еседі. Адамға менен пайдалы мал жоқ, жыл басы мен боламын.
Сонда түйе оған: Сен адамның жұмысын қылсаң, құлқының үшін құл болдың. Мен сен көтере алмайтын ауырды көтеріп, неше айшылық жерлерге барамын. Аш болдым деп сен сияқты арпа, сұлы сұрамаймын. Көде, жусан жеп табылса су ішіп, табылмаса шөлге де шыдап жүре беремін. Жыл басы болуға мен лайықтымын!- деді.

Барыс: - Тоқта, тоқта кербез түйе! Сен бойыңа сенсең мен күшіме сенемін, ендеше неге мен жыл басы болмаймын? Барыстың әні;
Сиыр тұрып: - Адам егін ексе, жер жыртса мен керекпін. Олар сүтімді ішеді, құрт, майымды жейді, Жыл басы болуға мен лайықпын.
Ит тұрып: - Мен болмасам сендердің барлықтарыңды қасқыр жеп қояр еді, мен бақташымын.
Ұлу: - Неге күштілер жыл басы болу керек. Жыл басы болу үшін ақыл мен ой керек.

Әтеш: - Мен жыл басымын, ерте тұрып, таң атты деп хабар беремін.
Қой: - Мен болмасам қазақ үйін немен жабар еді? Жүнімнен киіз басады, жабағымнан киім тігеді, арқан жіп еседі. Сүтімнен құрт, май алады, шаруаға менен пайдалырағың жоқ, жыл басы мен боламын.
Тышқан: - Таласқаннан еш нәрсе өнбес, жылды қарап тұралық, кім бірінші күннің көзін көрсе сол жыл басы болмақ.
Аңдар жиналып бір ойын ойнайды. Ал түйе болса ойнағысы келмей, аулақтау жерге барып ұйықтайды.
- Достар таң атып, күн шыққанша біраз уақыт бар, келіңдер бір ойын ойнайық.

Ойын: «Кім тез бояйды»

Балалар суреттерді бояйды.
Сергіту кезеңі.
Жылды қарап тұралық,
Ойын сауық құрайық.
Бұрын көрген батырды,
Жыл басы деп ұғайық.
Тышқан қулық ойлайды
Келіспеске қоймайды,
Шығып алып түйенің,
Өркешімен ойнайды

Ойын: мақал мәтелдерді кім шапшаң жаттайды
Мал өсірсең қой өсір,
Өнімі оның көл көсір.

Жылқыда өт жоқ,
Құста сүт жоқ.

Аттан тай озады,
Атадан бала озады.

Малды жақсы баққаның
Өзіңе абырой тапқаның.
Малды жаман баққаның
Келген бақты қаққаның.

Ойын: Жұмбақ шешу.
Иір - иір денесі
Сахараның кемесі
Ащы шөптер тамағы,
Шөлге шыдап бағады. (Түйе)

Жер астында жездекем аты кісінейді. (Тышқан)

Есек құлақты,
Мысық аяқты,
Түйе ерінді,
Ешкі құйрықты. (Қоян)

- Балалар енді бір жұмбақ бар барлығымыз көзімізді жұмамыз,
сол кезде күн шығады, ойынның қызығына түскен аңдар мұны байқамай да қалады тек байқаған тышқан болады.
- Алақай, алақай
Күнді көрдім алақай.
Қулығыммен, ақылыммен,
Бәрін жеңдім алақай.
- Бәрекелді! Міне нағыз жыл басы ақылды тышқан болды. Қалған хайуанаттар мен көрдім, мен көрдім деп алға жылжып жытты. Ал түйе болса сол ұйықтаған жерінде, күнді көре алмай, жыл атауынан құр қалыпты.
Түйені оятып: Түйе мырза, сен әлі маңқиып ұйықтап жатырмысың! Мына жұрт жылды бөлісіп те алды. Кел кімнен кейін кім болғанын білейік.
Хормен: Тышқан, сиыр, барыс, қоян, ұлу, жылан, қой, мешін, тауық, ит, доңызды санап жаттап біліп қой.

Рефлекстік түзету кезеңі.
- Соны мен балалар ертегі сендерге ұнады ма? Бүгінгі оқу іс - әрекетімізде не өттік?
- Жарайсыңдар, барлығыңда жақсы қатыстыңдар. Жыл атауларын сендерге үйрену үшін беріп жібердім, жаттап алыңдар. Бүгін оқу іс - әрекетіміз аяқталды, апайларға сау болыңыз айтамыз.

Күтілетін нәтиже: Білу тиіс: Жыл аттарын білу керек. Үйрену керек: Ертегіні кейіптендіру, кейіпкердің жүрісіндегі, қимылындағы, дауысындағы ерекшелікті бейнелеу.