Ж дыбысы мен әрпі

Пәні: сауат ашу
Сабақтың мақсаты:
Білімділігі: Ж дыбысы мен әрпін таныту. Ж дыбысын сөз ішінен бөліп, дұрыс айтқыза білу, ж әрпі бар сөздерді тұтас оқу.
Дамытушылығы: Оқушылардың тіл байлығын, ой – өрісін дамыту.
Тәрбиелігі: Ұқыптылыққа, достық қарыс – қатынасқа тәрбиелеу.
Сабақтың әдісі: Түсіндіру, сұрақ – жауап, СТО
Сабақтың көрнекілігі: Слайдтар, парақша, суреттер, буындар

Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру бөлімі
Шаттық шеңбері
Қайырлы күн, досым,
Қайырлы күн болсын!
Сәрсенбінің күні
Сәттілікке толсын.
Біздің алар бағамыз
Кіл бестіктер болсын!
Ән: Біз бақытты баламыз!

ІІ. Өткенді қайталау
Бәйге ойыны арқылы сұрақтарға жауап алу
- Дыбыс дегеніміз не? (естиміз, айтамыз)
- Әріп дегеніміз не? ( көреміз, жазамыз)
- Дыбыстар неше түрге бөлінеді? ( дауысты және дауыссыз дыбыстар)
- Дауысты дыбыс дегеніміз не?
Айтылу кезінде ауа өкпеден кедергісіз шығып, үннен ғана тұратын дыбыстарды дауысты дыбыстар дейміз.
- Дауыссыз дыбыстар дегеніміз не?
Айтылу кезінде ауаның еркін шықпай, кедергіге ұшырап шығуынан жасалған дыбыстарды дауыссыз дыбыстар дейміз.
- Қазақ ғарышкерлерін ата.
Т. Әубәкіров, Т. Мұсабаев, А. Айымбетов
- Түйе өркешіне қарайық,
Ұқсайды оған қай әріп? (М)
- Сөйлем нелерден құралады?
- Сөйлем сөздерден құралады
- Сөйлем дегеніміз не?
Сөйлем - біршама аяқталған ойды білдіретін сөздер,
Ойын: «Қай үйге барады?»
Осы берілген әріптерден сөз құрайық

ІІІ. Жаңа сабақ
Оқушыларды топқа бөлу
- Сендер қандай жемісті таңдадыңыздар?
Алма, алмұрт, құлпынай
- Бұлар неге жатады?
- Жеміс - жидектерге жатады.
- Жеміс – жидектер сөзінің басында қандай дыбыстар естіледі?
- Ж дыбысы
- Ол қандай дыбыс?
- Ж дауыссыз дыбыс
- Неліктен дауыссыз дыбыс?
- созылмайды, кедергіге ұшырайды.

Жұмбақ шешу
Үстім жолақ
Тісім – орақ
Күшім мол – ақ,
Барып тұрған қайсармын.
Өзің айтшы, қайсы аңмын.
(жолбарыс)
- Жолдарыс сөзінде басында қандай дыбыс естиміз?
- Ж дыбысын
- Олай болса бүгінгі сабағымызда Ж дыбысы мен танысамыз.
(Мұғалім Ж дыбысы туралы мәлімет беру)
Ж дыбысы тіл алдының таңдайға жуықтауынан жасалатын ұяң дауыссыз дыбысын белгілейтін әріп.

Ойын: «Сөз ойла, тез ойла» Ж дыбысынан басталатын сөздер айту.
Ж дыбысы сөздің басында, ортасында, қазақ тілінің байырғы сөздерінің аяғында өте сирек кездеседі, лаж, мұқтаж
Ж дыбысынан басталатын сөздер
Ең ыстық мезгіл (жаз)
Төрт түліктің бірі (жылқы)
Күзде сарғайып түсетін не? (жапырақ)
Жазда жапырақтың түсі қандай болады?
Адамның аты (Жанар)

Оқулықпен жұмыс
Сурет бойынша әңгіме құрау
Буындарды оқыту
Буындардан сөз құрайық
Жа – ға, рық, лау, лын, уын
Жо – ға,, рық, март, ба
Жу - ас, а, сан

Сөздерді оқыту
Жаға жалау жота жантақ жуан
Жаса жасау жуа жусан жуас

Сөздердің мағынасын түсіндіру
Жаға – көйлектің жағасы, көлдің жағасы
Жаса – тілек, алға
Жалау - өз әскерін жау әскерінен ажырату үшін жауынгерлердің найзасына, дулығасына матадан қиып таққан арнайы белгісі.
Жасау – қыз жасауы
Жота – көтеріңкі жер бедерінің атауы. Жоталар таулы жер бедерінің басты құрамдас бөліктерінің бірі.
Жуа – тағамға пайдалынатын көкөніс
Жантақ - бұршақтұқымдасына жататын көп жылдық өсімдік.
Жусан – гүлді өсімдіктердің күрделігүлділер тұқымдасына жататын көп жылдық шөптесін өсімдік.
Жуан – бір затты сипаттау мақсатында
Жуас – момын, момақан, тыныш

Жусан мәтінімен таныстыру, оқыту.
Сергіту сәті: Көңілді күн

Дәптермен жұмыс
Әріп элементерімен таныстыру.
«Ж» әрпінің жазылуын көрсету.
Бірінші элементі - үлкен жолдың ортасынан сәл төмен қаламымызды қойып, солдан оңға қарай доға сызықты үлкен жол ортасынан айналдырып, төмен тартамызда, жазу жолының төменгі сызығына тигізе доға сызықты сәл көтереміз.
Екінші элементі – жазу жолының жоғары сызығының доға сызықпен қиылысқан тұсына қаламымызды қойып, оңға қарай үлкен жол ортасына дейін көлбеу сызық түсіреміз де, бұрыш жасай отырып, сызықты төмен қарай жазу жолының сызығына дейін жалғастырып, оңға қарай бұрыштап көлбеу сызықты жазу жолының үстіңгі сызығына дейін көтереміз.
Үшінші элементі – бастапқы нүктенің тұсынан екінші доға сызықты оңнан солға қарай жүргіземіз.

Кіші әрпінің жазылуы.
Бірінші элементі – жазу жолының ортасынан қаламыңды қой. Солдан оңға қарай жоғарғы сызыққа тигізе доға сыза отырып, төмен тартамыз да сызықты астыңғы сызыққа тигізе солға қарай иеміз.
Екінші элементі – доға сызықтың ортасына қаламыңды қойып, жоғары сызыққа дейін көлбеу сызық жүргіземіз. Сызықты төмен астыңғы сызыққа жеткіземіз де оңға қарай бұрыштап көлбеу сызықты жазу жолының ортасына дейін көтереміз.
Үшінші элементі – енді осы сызыққа қосылатындай етіп, солдан оңға қарай жолды толтыра тағы да доға сызық сызамыз.
Ауада жазу.
Шығармашылық тапсырма:
Көгершіннің тапсырмасы
1. Берілген сөздерге дыбыстық талдау жаса.
2. Жұмбақтар шешу
3. Суретті табу.
Бес жолды өлең құрастыру
1. Жолбарыс
2. Күшті, ала
3. Жүгіреді, секіреді, аулайды
4. Орманда тіршілік ететін жыртқыш
5. Аң
Жаңа сабақты қорытындылау.
1. Ж қандай дыбыс?
2. Сөздің қай жерінде кездеседі?
Бағалау: Бағдаршам (түсінгендерін білу)
Мадақтау
Үйге тапсырма.

Атырау қаласы,
Жамбыл атындағы орта мектептің
бастауыш сынып мұғалімі: Алтынай Орыспайқызы