Ана тілінің үздік оқушысы (сайыс)

“Ана тілінің үздік оқушысы” сайысы (презентациясымен)
Ана тілің - асыл қазынаң
Мақсаты – теориялық жағынан білім дайындығы жоғары оқушыны анықтау, оқушылар арасында білім бәсекелестігін арттыру, оқушының бойында білік - дағды қалыптастыру, сөйлеу мәдениетін, талдау машығын жетілдіру, үздік оқушының сынып алдындағы беделін арттыру

Сайыстың кезеңдері:
1 - кезең тапсырмас: ”Мақал - сөздің мәйегі”
“Қазақ тіліне тән дыбыстар” тақырыбына мақал - мәтелдер айту
2 - кезең тапсырмасы “Қызықты грамматика”
Әр қатысушы блиц - сұрақтарға жауап береді.

Сұрақтар:
1 - оқушы
1. Мәтін деген не?
2. Лексика нені зерттейді?
3. Дауысты дыбыстар қандай түрге бөлінеді?
4. Зат есім туралы айт.
5.”Қарлығаш”сөзіне фонетикалық талдау жаса.
2 - оқушы
1. Омонимдер деген не?
2. Дыбыс үндестігінің түрлері.
3. Сөйлем дегеніміз не?
4. Сын есім нешінші сөз табы?
5.”Аққулар”сөзіне фонетикалық талдау жаса.
3 - оқушы
1. Синоним деген не?
2. Қазақ тілінде әріп нешеу, дыбыс нешеу?
3. Буынның түрлері.
4. Көнерген сөздердің қандай түрлері бар?
5.”Бұлбұлдай”сөзіне талдау жаса.
4 - оқушы
1. Дауыстылар тілдің қатысына қарай қалай бөлінеді?
2. Табу сөздер.
3. Түбір мен қосымша.
4. Эвфемизм деген не?
5.”Сандуғашы”сөзіне талдау.
5 - оқушы
1. Сөздің тура және ауыспалы мағынасы
2. Екпіннің неше түрі бар?
3. Диалект деген не?
4. Орфография мен орфоэпия деген не?
5.”Шағалам” сөзіне талдау.

3 - кезең тапсырмасы “Кім көп біледі?”
Жаңылмай 10 ырым - тыйым сөз айту

4 - кезең тапсырмасы “Кейіпкерлер елінде”қазақ әдебиеті бойынша жылдамдық сұрақтары
1. Кемпір мен шалға аң мен құстың етін қақтап, үйіп береді де, ол жолға шығады./....../
2. Сондай күшті болыпты. Алысқанын жығыпты, аң аулап, әкесіне жәрдемдесіпті./......./
3. Мұздан төсек, жерден жастық, қардан жамылғы қып жата қалсам, жылы төсекте өлген адамдай ұйықтаппын да қалыппын.
4. Ол шұрайлы қоныс, нулы өлке іздеумен өмір бойы Желмаясымен желіп өтіп, Ұлытаудың бас жағына келіп дүние салыпты./........./
5. Бір дегеніміз – бірлігі кеткен ел жаман,
Екі дегеніміз - егесіп өткен ер жаман./......./
6. Бізді осы араға тастасаң, ит - құсқа жем боламыз ғой, бізге кім пана болады? Ащы күннің аптабына қалай шыдаймыз?/..../
7. Тағы да бір сауалым,
Көп жауады қайда жауын? /......./
8. Ал, балам, әжең екеумізді қажай беруші едің ғой, әңгіме - жырдың дүкені, міне, жаңа келді./...../
9. Біздің ауыл қыстауға көшеді. Сен осында қаласың ғой, енді аман бол! /...../
10. Уәделескен он бес тиынды әкел. Мен бай кісі емеспін, ол маған тамақ болады. Жетпіс тиынды ауылдағы әжеме жіберемін. /........./

4 - кезең тапсырмасы “Шешендіктің сәні – сөз”
Тақырып бойынша өлең немесе қар сөзбен әңгімелеу
1.”Қонақжай қазағым”
2.”Жақсы дос үшін жан – пида”
3.”Мен қазақ қыздарына қайран қалам”
4.”Жігітке жеті өнер де аз”
5.”Көктемді қондырып қанатына”

5 - кезең тапсырмасы “Ұшқыр ой”
Логикалық сұрақтарға жауап.
1. Жұмулы көзбен нені көруге болады?
2. Тышқан аулағышты бес әріппен қалай жазуға болады?
3. Теңізден қандай тастар табылмайды?
4. 31ақпанда не болды?
5. Күзетшінің бөркіне торғай қонса, оның не істеп отырғаны?
6. Дүниедегі ең шапшаң не?
7. Мұрныңа төніп тұр, бірақ қолмен ұстай алмайсың, ол не?
8. Тамақ пісірер алдында қазанға ең бірінші не салады?
9. Қандай санның атының жазылуында қанша әріп болса, сонша сан бар?
10. Қандай бөшкеге су құюға болмайды?

6 - кезең тапсырмасы
“Кім жылдам?”
Қатысушы оқушылар берілген әріптен басталатын айту керек.
Е
Қ
М
О
Ш
7 - кезең тапсырмасы
“Өнерлі бала – сүйкімді”
Әр қатысушы оқушы өз өнерлерін көрсетеді.
Қорытынды
Сөз кезегі - қазылар алқасында
Қазылық етушілер:

Ана тілім – ардағым
Ана тілім - жүрегісің анамның,
Жүрек – ана мен өзіңнен жаралдым.
Сағат сайын саулығыңды тілеймін,
Сенсіз мынау керегі не ғаламның?
Сенің арқаң дүниеден сыр ұқсам,
Сенің арқаң жүзіп ішсем тұнықтан.
Туған анамды ұмытқаным емес пе,
Туған тілім, егер сені ұмытсам?