Вирустар – тіршіліктің жасушасыз түрі

Тақырыбы: § 21. Вирустар – тіршіліктің жасушасыз түрі.

Мақсаты: Оқушылардың вирус туралы төменгі кластан білетіндерін еске түсіре отырып вирус құрылысы, тірі организмдерді уландыру жолдары, бактериофаг, вирус арқылы таралатын ауру түрлері туралы мағлұмат беру.
Дамытушылығы: Оқушылардың прокариоттар, эукариоттар және жасушасыз тіршілік құрылымы туралы білімдерін дамыта жетілдіре түсу.
Тәрбиелілігі: 1. Оқушыларды өз бетімен ізденіп оқуға тәрбиелеу
2. Салауатты өмір салтын ұстануға бағыттау.
Сабақтың түрі: аралас сабақ
Өткізу әдісі: сұрақ – жауап, түсіндіру, деңгейлік тапсырмалар, тест жұмысы
Өту барысы:
1. Ұйымдастыру
2. Үй тапсырмасын сұрау
3. Жаңа сабақ
4. Білімді жетілдіру
5. Білімді бекіту
6. Қорытындылау
7. Үйге тапсырма
8. Бағалау

II. Үй тапсырмасын сұрау.
Тақырыбы: Қарапайым құрылысты алғашқы организмдер
Берілген №2 тапсырма ауызша тексеру.
Қосымша микробиология, бактерия, көк - жасыл балдырлар туралы мәліметтер

III. Жаңа сабақ
Сабақ жоспары:
1. Вирус құрылысы
2. Бактериофаг
3. Ауру түрлері

Ой қозғау бөлімі
Не білемін?
Үйрендім
Білгім келеді

Д. И. Ивановский – вирусология ғылымының негізін қалаушы.
У. Стенли кристалдардың темекі теңбелі вирустарының шоғырланған жиынтығы екенін тапты.
Вирус (латынша «virus») у деген ұғым.
Құрылысы:
1. Нуклеопротендтер ( ДНК немесе РНК)
2. Капсидтерден (қабықша)
Вирустардың омыртқалыларды 500-дей, өсімдіктерді 300-дей уландыратын түрі бар.
Бактерофаг – бактерияларды зақымдап, ерітіп жіберетін вирустар. Оны 1935 жылы Ф. Туорт сипаттап жазды.
Вирус арқылы таралатын ауру түрлері: тұмау, аусыл, полиомиелит, құтыру, шешек.
Бактерия және вирус арқылы таралатын ауру түрлерін таблица арқылы көрсету.

Білімді жетілдіру:
1. Қосымша материалдар
2. Деңгейлік тапсырмалар:
1 - деңгей. Биологиялық диктант
2 - деңгей. Венн диаграммасы
3 - деңгей. Тест жұмысы
Білімді бекіту:
1. Перфекартамен жұмыс
2. Ауызша тест жұмысы (ҰБТ сұрақтары)
3. Тәуелсіздіктің 20 жылдығына тапсырма
Қорытындылау:
1. Микробиология ғылымы нені зерттейді?
2. Вирустардың құрылысы қандай? Бактериофаг дегеніміз не?
3. Вирустар арқылы қандай ауралар таралады?

Үйге тапсырма: § 21; реферат

Биологиялық диктант
Ядросы толық жетілген жасушалы организмдер........................ ядросы жетілмеген жасушалы организмдер.................... деп аталады.
................. - тірі организмдердің жасушасыз тіршілік иесі.
Оның құрлысы............... және............... тұрады.
Бактериофагтарды алғаш рет 1915 жылы................... сипаттап жазды. Темекі жапырағында вирус бөлшектердің алты қырлы...................... пішінді шоғыр түзеді.

Тест жұмысы
1. Хромосомадағы құрылыс қызметін атқаратын нәруыз.
2. ДНК жіпшелерінен тұратын созылыңқы денешік.
3. Лизасоманы ашқан.
4. Эндоплазмалық торды ашқан
5. Нәруыз молекуласын ашқан.
6. Нәруыз құрамына қандай топ кіреді.
7. «Орақ пішінді жасушалы анемияны» ашқан
8. ДНК молекуласының құрылымдық моделін жасаған.
9. ДНК молекуласын екі еселену жолдарын ашқан.
10. ДНК екі еселенуіне қатысатын фермент