Оңтүстік Қазақстан

География сабағына қош келдіңіздер!
9 сынып
Сабақтың барысы:
І. Сабақтың ұйымдастыру бөлімі.
ІІ. Өткенді еске түсіру, электрондық
оқулықпен жұмыс.
ІІІ. Жаңа материалды меңгерту.
ІV. Нәтижесі.
V. Формативті бағалау.
VІ. Үйге тапсырма.
VІІ. Қорытынды.

ІІ. Өткенді еске түсіру. №2 Интербелсенді тапсырма
Қазақстанның облыс орталықтарын дұрыс орналастыр.

Сабақтың тақырыбы: Оңтүстік Қазақстан
Сабақтың мақсаты: Оңтүстік Қазақстан табиғатының алуан түрлігі, жер қойнауының түсті металл кендері мен фосфоритке бай және республикамыздың суармалы жер мен әр түрлі машина жасау өнеркәсібі дамыған ел екенін ұғындырып, оқушылардың шығармашылық ойлау қабілетін одан әрі дамыту.
Сабақтың көрнекілігі: Қазақстанның физикалық және экономикалық карталары, Қазақстан атласы,
9 сынып атласы мен кескін картасы, электронды оқулық, интерактивті тақта.
Пәнаралық байланыс: Тарих, биология, экономика.
Сабақтың әдісі: ОСКТТ.

ІІІ. Жаңа материалды меңгерту. ОСКТТ
1. Анықтама. Оңтүстік Қазақстан жер қойнауы жан - жақты зерттелген. Осы экономикалық аудан құрамына кіретін Алматы, Жамбыл, Қызылорда, Оңтүстік Қазақстан облыстарының жер қойнауындағы
пайдалы қазбалар Оңтүстік Қазақстанның
шаруашылығында республика бойынша
жетекші орын алады.

2. Тану.
2. 1. ЭГЖ. Халқы және еңбек ресурсы.
а/ Аумағы 711 мың шаршы ш., Батыс Қазақстаннан кейінгі екінші орында. Аумағын шөл және таулы аймақтар алып жатыр. Жер көлеміне байланысты табиғат жағдайы күрделі және әр алуан түрлі.
- Аудан су ресурстарына бай. Еліміздің су ресурсының 49%- ы осында.
- Жер асты суларының қоры мол. Мойынқұм, Бетпақдала, Қызылқұм сияқты шөлді аймақтарда
шаруашылық үшін маңызы зор.
ә/ Халқының саны: 5538 мың адам. Қоныстану тығыздығы 1 шаршы ш - ға 7, 8 - 10 адамнан келеді.
Республика халқының 38, 7%- ын құрайды. Этностық құрамы біркелкі. 65, 8%- ын қазақтар, 28, 2%- ын орыстар,
5%- ын басқа ұлт өкілдері құрайды.

Оңтүстік Қазақстан еңбек ресурстарына бай, өнеркәсіп салалары дамыған, себебі жер қойнауының әр алуан пайдалы қазбаларына бай.
2. 2. Шаруашылығы.
а/ Мамандануы, шаруашылық салалары:
кен өндіру, өңдеу, ауыр, жеңіл, тамақ, ауыл шаруашылығы.
б/ ОҚ еліміздің басты суармалы егіншілікпен айналысатын
отарлы мал жайылымына негізделген. Себебі, республиканың 70%- дан аса суармалы егіншілік алқабы және 40%- дан аса қой шаруашылығы осы ауданға тиесілі. Өсімдік шаруашылығы аудан экономикасына мол табыс әкеледі. Себебі ауылдағы еңбекке қабілетті халықтың көпшілігі жұмыс істейді.
Ауданда суармалы егіншілікті дамыту мақсатында Досан, Қарабас, Шәуілдір, Талас - Асы және Қордай, Қаратал суландыру жүйелері, Шу және Қызылорда бөгеттері, Арыс - Түркістан каналы,
Бөген су қоймасы салынды.

Мал шаруашылығы.
а/ Дамыған салалары қой, ірі қара, түйе
ә/ Ірі қара тұқымдары - Алатау сиыры, Талас сиыры, етті - сүтті ақбас сиыр осы ауданда өсіріледі.
б/ Жылқы шаруашылығымен ауданның барлық облыстары шұғылданады.
в/ Түйе шаруашылығымен ОҚ облысы айналысады, себебі шөлді аудан.
г/ Жібек құртын өсіру қолға алынған.

Өнеркәсібі.
Салалары түсті металлургия
химия
мұнай өңдеу
машина жасау
металл балқыту
құрылыс материалдары
жеңіл және тамақ

а/Ащысай полиметалл комбинаты шикізаты Қаратау, Жоңғар Алатауы қойнауындағы полиметалл қазба байлығы.
ә/ Фосфор өнеркәсібінің ірі кәсіпорындары:
«Қаратау», «Химпром», «Фосфор», «Қазфосфат».

ә/ Шымкент мұнай синтездеу зауыты шикізатты
Ресейдің Батыс Сібір ауданында Омск - Павлодар - Шымкент газ құбыры арқылы тасымалданады.
Машина жасау. М/ж ө. негізінен, сырттан әкелінетін металды пайдаланып жұмыс істейді. Мысалы, Алматы қаласындағы ірі машина жасау кешендері «ААМЖЗ», «Поршень» зауыты, «Электроқұрал», Шымкенттегі «Электраппараттар» зауыты.