Қазақстанның түсті металлургиясы

География 9 сынып
Сабақтың тақырыбы: Қазақстанның түсті металлургиясы
Сабақтың мақсаты.
1. Білімділік – Оқушыларға жеңіл және ауыр түсті металлдар мен сирек кездесетін түсті металлдардың кен орындары мен орналасу принциптері туралы түсінік беру
2. Дамытушылық – интерактивті тақтамен, кескін картамен жұмыс істеу дағдысын дамыту.
3. Тәрбиелік – өз Отанын сүюге, табиғатын аялауға, ұжымшылдыққа тәрбиелеу.

Сабақтың түрі:
Білім мен іскерлікке үйрету
Оқу іс - әрекетін ұйымдастыру формасы. Жеке оқушымен, жұппен жұмыс.
Оқытудың әдісі.
Топтастыру, салыстыру, сәйкестендіру, сұрақ - жауап
Пәнаралық байланыс:
биология, тарих, этнопедагогика

Мұғалімнің іс - әрекеті.
Оқушылардың ұжымдық жұмысын ұйымдастыру, атлас, кескін картамен жұмыс, мультимедия проекторды
пайдалану, әңгімелесу т б.
Оқушылардың іс - әрекетін ұйымдастыру.
Алған білімдерін көрсете білу, Қазақстан түсті металлургиясының ерекшелігі, таралу заңдылықтарын, даму болашағына талдау, т б

Көрнекілігі:
Қазақстанның физикалық және саяси - әкімшілік карталары, атлас, кескін карта, мультимедиялық проектор, электронды оқулық, бейне көрініс, пайдалы қазбалар үлгілері, түсті металдар жиынтығы т. б
Сабақтың барысы
І Ұйымдастыру.
Сабақтың мақсаты мен міндетін анықтап алу.

ІІ Үй тапсырмасын сұрау
Географиялық диктант

Елімізде электр энергиясын өндіретін электр станциялары ------- бөлінеді.
Республикамызда өндірілетін электр энергиясының ----------- % ЖЭС тиесілі.
ЖЭС --------------- пайдаланып жұмыс жасайды. ЖЭО қалаларды ------------ қамтамасыз
етеді. Екібастұз маңында қуаты ----------- болатын МАЭС - 1 және МАЭС - 2 жұмыс істейді. Елімізде өндірілетін электр энергияның -----------% СЭС тиесілі. Ертіс
өзенінде --------------- СЭС - сы, Іле өзенінде ------------ СЭС - сы, Сырдария өзенінде ---- СЭС
жұмыс жасайды. -------------- жылы --------------- қаласында АЭС салынған. Оның өндірген энергиясы Каспий суын тұщытуда пайдаланылды. 1 кг уран жылуы ----------------- вагон
көмірдің жылуына тең. Болашақта ----------------- көлінің оңтүстік – батысына АЭС салу жоспарланып отыр.

ІІІ негізгі бөлім
Жаңа сабақ жоспары
1. Түсті металлургия тарихы
2. Түсті металл топтары
3. Негізгі кен орындары және дүние жүзілік маңызы бар кәсіпорындар
4. Түсті металлургия кәсіпорындарының орналасу принципі
5. Даму болашағы және түсті металлургия экологиясы.

Металлургия
↓
Түсті, Қара

Металлургия - металлдарды өндіру, байыту, балқыту, прокат алу, және металл қалдықтарын өңдеу.
1. 1730 - 1832 жылдары Алтайда - Березов, Риддер, Зырян, Николаев т. б
кен орындары ашылды.
- «Қарғалы кеніші» б. з. б. ІІ ғасыр
- «Берел қорымы» б. з. б V - VІ ғасыр
- «Алтын адам» б. з. б ІV - V ғасыр
2. Түсті металл топтары

3. Негізгі кен орындары және кәсіпорындар
Мыс - Жезқазған, Саяқ, Қоңырат, Бозшакөл, Жылынды / Қ. Сәтбаев ашқан/
Кәсіпорын - Жезқазған, Балқаш – сапа эталоны «Қазақ мыс», Ертіс/Өскемен - Глубокое/
Реагент – кенді байытуға арналған техникалық май.
Флотация - кен байыту тәсілі
Консентрат - кенді байытудан кейінгі алынатын өнім.

Мыс
↓
Қалайы, Никель, алюминий, мырыш.
Қола, Мельхиор, дюралюминий, латунь/ жез/.

1 т мыс алу үшін - 100 т шикізат керек.
Полиметалл кендері - қорғасын - мырыш
Кәсіпорын - Өскемен қ - м комб, Шымкент қорғ. зауыты, Текелі, Жәйрем. комб
Алюминий - боксит/Арқалық/ Павлодар Алюм. зауыты 1т - 18мың к. в энергия