Жүйелік таңдаудың негізгі түсінігі

Жаңаөзен политехникалық колледжі
Оқытушы: Суюндыкова Гулнар Муналбаевна

Сабақтың тақырыбы: Жүйелік таңдаудың негізгі түсінігі
Сабақтың түрі: Практика - тәжірибе
Сабақты оқыту әдістері:
Интерактивті технологиялық әдістерді (анимациялық слайдтар мен презентация жасау) лекция сабағында қолдану
Мақсаты: Жүйе түсінігін анықтау, күрделі және үлкен жүйелермен танысу, жүйенің жалпы теориясын зерттеу.
Танымдылық:
• Мәліметтерді өңдеу жүйесін құру технологияларымен танысу, көптеген элементтерден тұратын жүйелерді қарастыру.
Дамытушылық:
• Оқушылардың шығармашылық қабілеттерін жетілдіру және олардың компьютерлік сауаттылықтарын дамыту, жүйенің объектілік түрін қалыптастыру.
Тәрбиелілік:
• Оқушыларды адамгершілікке, имандылыққа, азаматтық пен жауапкершілікке тәрбиелеу және ұқыптылық пен тиянақтылыққа баулу.
Көрнекілігі:
• электрондық оқулық, интерактивті тақта
Теориядан қысқаша түсініктеме:
ХХ - шы ғасырға дейін ғылым негізінен саны көп емес элементтерден тұратын жүйелермен айналысты. Ғылымдардың және технологиялардың дамуы саны көп элементтерден тұратын күрделі жүйелерді құруға және оқуға алып келді. Осындай жүйелердің мысалдары: ядролық және термоядролық қаруларды құру жобалары; қазіргі заманғы автомобильдер, ұшақтар және ракеталар, оларды жобалау жүйелері, оларды өндіретін зауыттар; арналарды, ірі зауыттарды, химиялық өндірістерді құру; микрочиптер және оларды жүзеге асыру; компьютерлер үшін программалар және оларды жүзеге асыру болып табылады.

Жұмыстың орындалу әдістемесі:
Үлкен жүйе күрделі жүйелерді оқытумен айналысатын ғылым «жүйенің жалпы теориясы» деп аталады. Жүйе теориясына екі көзқарас бар. Бір жағынан, шынайы объектілері түрінде жүйенің объектілік болатындығы және олардың өзара әрекеттестігі мойындалады. Екінші жағынан, ешқандай жүйелер жоқ деп болжауға болады, ал бірақ объектілерді жүйе түрінде көрсету әдісі туралы, яғни жүйелік тұрғы туралы айту қажет. У. Эшби, мысалы, былай деп жазады: «... біз жүйе қалай анықталатының анық елестете алуымыз керек».

«Үлкен» және «күрделі» жүйе ұғымдары субъективті. Егер әртүрлі жүйе күйінің саны белгілі болған жағдайда, ол үлкен жүйе деп аталады.
Үлкен жүйелер – бұл элементтер күйінің саны немесе элементтер арасындағы өзара байланыстар комбинаторлы үлкен және сан жетпейтін жүйелер.
Күрделі жүйелер – бұл үрдістері классикалық математика, формулалар тілінде, аналитикалық құрылымдар тілінде сипаттала алмайтын жүйелер.
Үлкен жүйе міндетті түрде күрделі болуы тиіс емес, ал күрделі міндетті түрде үлкен болуы тиіс емес.
Жүйе деп, бірмезгілде біртұтастық ретінде қарастырылатын және алдыға қойылған мақсаттарға жету үшін әртүрлі элементтердің жиынтығы ретінде біріктірілген кез келген объект. Жүйелер бір - бірімен құрамы және басты мақсаттары бойынша ерекшеленеді.

Үйге тапсырма.
Бағалау.