Абай Құнанбаев "Отыз жетінші сөз"

Қазақ әдебиеті 10 сынып

Сабақтың тақырыбы: Отыз жетінші сөз.
Сабақтың мақсаты: Қазақ халқының ұлы ақыны Абай Құнанбайұлының шығармашылығына шолу жасай отырып, оқушыларды оның философиялық тұжырымдарымен, отыз жетінші қара сөзімен таныстыру, ой - өрістерін кеңейту, рухани - жан дүниелерін қалыптастыру.
Дамытушылығы: Оқушылардың мәнерлеп айту, жатқа айту, түсініп, талдау, салыстыру, бағалау дағдыларын дамыту.
Тәрбиелілігі: Абай атамыздың ұлылығын, оның қара сөздерінің тереңдігін сезіндіру, туған елін сүю, адамгершілік, еңбекқорлық, саналылыққа баулу.
Сабақтың түрі: жаңа сабақ.
Сабақтың әдіс - тәсілдері: мәнерлеп оқу, талдау, жатқа айту, салыстыру, аудару.
Көрнекілік: компьютер, слайдтар, Абай Құнанбайұлының портреті, өлеңдер жинағы,
«қара сөздері», Абай энциклопедиясы.
Пәнаралық байланыс: қазақ тілі
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі
Оқушыларды түгендеу, сабақтың мақсатын айту.
ІІ Үй жұмысы.
А. Құнанбаев «Отыз үшінші қара сөз»

ІІІ Жаңа сабақ.
Қызығушылықты арттыру.
Ребус. Шешімі: Отыз жетінші сөз
Морфологиялық талдау жаса.
Үш тілде сөйлет.
Абай – ұлы ақын, ғалым, философ, көркем әдебиеттің темірқазығы.
Абай насихаты – ынтымақшыл, арлы, адал, еңбекқор, иманды, талапты, үлкен жүректі кісі болу. Абай «Жиырма тоғызыншы» қара сөзі арқылы кез - келген нәрсені сол қалпында қабылдай бермей, сын көзбен қарауға, өзіңе керекті нәрсені танып, талғап ала білуге шақырады. Абайдың өз сөзімен айтсақ:
Терең ойдың түбінде теңізі бар,
Тесіле көп қараса, көңіл ұғар.
Бүгін ақынның «Отыз жетінші сөзімен» танысамыз.

IV Топпен жұмыс.
1) Отыз жетінші қара сөздерді оқып, талдайды.
2) Салыстыр.
1. Өзге ақындар шығармаларымен салыстыру.
2. Мақал - мәтелдермен, даналық сөздермен салыстыру.

V Психологиялық сәт. Сергіту.
Көршілерімен дәптерлерін алмастырып, бір - бірінің жазуына баға береді.
Адамның жазуына қарап көп нәрсені білуге болады. Атап айтсақ оның мінезін, өзін өзі бағалауын, эмоционалдылығын білдіреді. Егер жазу үлкен болса, онда ол адамның тез тіл табысқыш, ортада, қандай жер болмасын сөйлесіп кете алатындығын көрсетсе, ал жазу кішкентай болса, онда адамның тұйық мінезді екендігін көрсетеді. Бұрыштап жазылған жазу өзін ғана ойлайтын (эгоист) адамдарға тән, ал түзу жазылғандар кеңпейілді мейірімді адам екендігін көрсетеді. Жазу қатты батырылып жазылса сөзі өтімді, қолында билігі бар адам екендігін білдірсе, күңгірт жазылған жазу әлсіздікті білдіреді екен. Жазуы дұрыс адамдар көбіне асықпайтын, тура мінезді адамдарды білдірсе, ал жазуы нашар адамдар көбіне асыққыш, логикасы дамыған адам екендігін көрсетеді.

VІ Бекіту. Ой толғаныс.
Маған ұнаған жолдар...............
Несімен ұнады?....................

VІІ Үйге тапсырма.
А. Құнанбаев «Отыз жетінші сөз»
VІІІ Бағалау.
ІХ Қорытындылау.