Абай Құнанбаев «Қансонарда бүркітші шығады аңға»

Павлодар қаласы, Железин ауданы
Железин №3 жалпы орта білім беретін мектеп
қазақ тілі мен әдебиет пән мұғалімі
Зеймуллаева Торгынай Сабитовна

Сабақтың тақырыбы: Абай Құнанбаев «Қансонарда бүркітші шығады аңға»
Сабақтың мақсаты: оқушыларға өлеңнің мағынасын меңгерте отырып, саятшылық өнері туралы мағлұмат беру.
Міндеттері:
1. Сыни тұрғыдан ойлауға үйретуге баулу арқылы өлеңдегі ақынның адам мен аң психологиясын суреттеудегі шеберлігі, портреттік суреттерді (құстың, аңшының, түлкінің) ажырата білуге жетелеу;
2. Оқушыларды сыни тұрғыдан ойлануға үйрету арқылы өзінше ой қорытуға, бейнелі сөздерді таба білуге, шығармашылық жұмысқа баулу.
Күтілетін нәтиже: Ұлы ақын Абай туралы білімдері толығады. Құсбегілік туралы мәлімет алады. Өлең құрылысы мен көркемдік ерекшелігіне талдау жасай алады. Шығармашылық жұмысты орындай алады.
Сабақтың әдісі: топтық, әңгімелеу, түсіндіру, пікір алысу, талдау
Сілтеме: Қазақ әдебиеті оқулығы. Қ. Әбдезұлы, С. Тұрсынғалиева. – Астана: «Арман - ПВ», 2012ж. Хрестоматия. Қ. Әбдезұлы, С. Тұрсынғалиева. – Астана: «Арман - ПВ», 2012ж..
Жұмыс дәптері. Қ. Әбдезұлы, С. Тұрсынғалиева. – Астана: «Арман - ПВ», 2012ж.
Электронды оқулық «Атамұра» баспасы, 2003ж
Көрнекіліктер: Интербелсенді тақта, праектор, флипчарт, постер, маркер, өшіргіш, қарындаш.

Ұйымдастыру кезеңі
ОЖЕСО 5 мин
Психологиялық ахуал жасау. Оқушы мен мұғалім арасындағы сенімді, көңілді, қарым - қатынасты құру
Оқушылар гүл беру арқылы бір - біріне деген жақсы көңіл - күй тілеп, жағымды эмоция қалыптастырады.

Оқушылар түстерді таңдау арқылы топқа бөлу.

Білім
АКТ, СТО 7 мин
Абай атамыз туралы не білеміз?

«Инсерт» әдісі
Қ. Телжановтың
«Бүркітпен аңға шығу» атты суреті арқылы тақырыпқа шығу
Қазақ халқының саятшылық өнері туралы не білеміз?

Ата - бабамыздың сүйікті кәсібінің бірі – тазы жүгіртіп, қыран құс салу екендігі, әрі аң - құстарды бей - берекет ауламағандығы туралы айтады.

Абай
↓
Аудармашы
Сазгер
Ақын
Қарасөз шебері

Түсіну
СТО, ОЖТ 8 мин
1. Электронды оқулықтан өлеңді тыңдатқызу. Өлеңді тыңдағаннан кейін қандай әсерде болғанын сұрау.
Сөздікпен жұмыс.
Қансонар - жаңа жауған қардағы із.
Ғанибет - қызық, тамаша, көңіл көтеру.
Аңдағанда - түлкінің ізіне түсушілердің жүрісі.
Томаға - бүркіттің бас қабы.
Қырымнан - алыстан деген мағынада « Қақпан құрған - жамбастап алар.
Тазы жүгірткен – діңкәсі қатып алар, Бүркіт салған - қызыққа батып алар»

2. Қ. Телжановтың «Бүркітпен аңға шығу» атты суретін сипаттағанда, ақынның қай өлең жолдарын пайдаланар едіңіздер?

Қолдану
СТО, ОжК 8 мин
1. Жұмыс дәптерлеріңе өлеңнен аңшылыққа ғана тән сөздерді теріп жазғызу. Бұлар тіл білімінде қандай сөздер деп аталады?
2. Абайдың өлеңін хрестоматияда берілген М. Әуезовтің «Бүркіт аңшылығының суреттері», «Бүркітші» атты әңгімелерімен салыстырыңдар. Не байқадыңдар?
Сергіту сәті
ОЖЕСО 2 мин
Интербелсенді тақтадан дене қимыл жаттығуын жасату

Талдау
ТжДОО 5 мин
Өлең құрылысы мен көркемдік ерекшелігіне талдау жасаңдар

Қар - аппақ, бүркіт - қара, түлкі - қызыл, Ұқсайды қаса сұлу шомылғанға...
Бұл қандай тәсіл?
Бұл шендестіру тәсілі кереғар екі затты немесе құбылысты қатар қоя отырып, келесі бір заттың, ұғымның, құбылыстың сипатын аңғартатын айшықтаудың бір түрі.
Қан/со/нар/да // бүр/кіт/ші // шы/ға/ды аң/ға //
12 буынды қара өлең ұйқасы.
Өлең тармақтардан тұрады. 4 тармақ бір шумақ деп аталады. Тармақ - бунақтардан тұрады. Бунақты - буын құрайды. Әр тармақтың аяғындағы буындар үндестігінен ұйқас шығады. Жеке жұмыс, әр жауап бағаланады

Жинақтау
СТО, ОжК 5 мин
Бес жолды өлең құрастыру

Бағалау
ТжДОО 5 мин
«Құсбегілік – ата кәсіп» ойтолғау жазу

Толық нұсқасын жүктеу