М. Өтемісұлы шығармаларының тақырыбы

Атырау қаласы, Жаңаталап селосы,
Жамбыл атындағы орта мектептің
қазақ тілі мен әдебиеті пәні мұғалімі
Умарова Айнур Камиевна

Қазақ әдебиеті 8 сынып
Сабақтың тақырыбы: М. Өтемісұлы шығармаларының тақырыбы
Сабақтың мақсаты:
а) Махамбеттің шығармашылығы туралы түсінік беру, өлеңдерінің мазмұнын игерту, мәнерлеп оқу дағдыларын қалыптастыру;
ә) Оқушылардың шығармашылықпен жұмыс істеуіне ықпал жасау, ойлау шеберлігін, сөйлеу мәдениетін жетілдіру;
б) оқушылардың көркемөнер дүниесіне сүйіспеншілігін арттыру, әдемілікті түйсінуге, туған жердің табиғатына қамқорлық жасау.
Сабақтың түрі: Жаңа сабақ.
Сабақтың әдісі: сұрақ - жауап, талдау, баяндау, топтастыру
Сабақтың көрнекілігі:, ақын портреті, суреттер т. б.
Пәнаралық байланыс: қазақ тілі, тарих, сөз өнері, ән

Сабақтың барысы:
а) Ұйымдастыру кезеңі:
Оқушылармен амандасу, түгелдеу, оқу құралдарын тексеру, сыныптың тазалығына көңіл бөлу. Оқушылардың зейінін сабаққа аудару.
ә) Үй тапсырмасын пысықтау:
(Әр бөлім бойынша оқушылар бір - бірін бағалап отырады.)
І. «Үздік Махамбеттанушы». Үйге берілген тапсырманы сұраймын.
Махамбет өлеңдерін жатқа айту.

Топтастыру әдісі. Сұрақ: Махамбет кім? (батыр, ақын, күйші, аруақты ер, қолбасшы)
ІІ. «Бәйге! Бәйге! Бәйге!» Әр топтың оқушыларына өткен тапсырма бойынша бірнеше сұрақтар қоямын. Оқушылар сұрақтарға 1 минут ішінде жауап беру керек.

ІІІ. Жаңа сабақ. Мақал - мәтелдер арқылы Махамбет өлеңдерінің тақырыбын ашу.
1)«Еліңді сүйсең ерлік істейсің», «Ердің баласы - елдің панасы».
2) «Адам болып туған соң, адам болып өлу ләзім», «Адал адамның аты арып, тоны тозбас»
3) «Қазан - ошағың - нан айырылсаң да, халқыңнан айырылма», «Халқым дегенді құдай да
қолдайды»
4) «Ғасырына қарай асылы», «Түрлі - түрлі заман бар, заманға қарай амал бар»
5) «Ерден ердің несі артық? Бір сөйлеген сөзі артық», «Ер басына күн туса, ереуіл атқа ер салар».
ІҮ. Үш топқа жеке жеке тапсырма беремін.(Махамбет өлеңдері бойынша)
І топ:
Тақырып
ІІ топ:
Идеясы
ІІІ топ:
Кейіпкерлері:
Ү. Оқулықпен жұмыс.
«І топ: Оқулықтан «Ереуіл атқа ер салмай» өлеңін мәнерлеп оқып, дыбыстық қайталау туралы айт.
ІІ топ: 1.”Мұнар күн”өлеңін мәнерлеп оқып, әдебиет теориясына тоқталу.
Түсіндірмелі сөздікпен жұмыс.
«ІІІ» топ: 1. “Мен құстан туған құмаймын” өлеңін мәнерлеп оқып, метафораларды тап.

Сұрақ:
Махамбеттің өлеңдерінен басқа нелерін білеміз? Қандай күйлерін атар едіңдер? («Жұмыр қылыш», «Кісен ашқан», «Түрмеден қашқан», «Терезе», «Қайран Нарын» т. б.)
Олай болса, Махамбеттің «Жұмыр қылыш» күйін тыңдайық.

Инсцинировка.(«Махамбеттің Жәңгір ханға айтқаны» өлеңінен үзінді көрсетіледі.) Азаттықты аңсаған асыл ер...

Сұрақ:
1. Көріністен ақынның қандай мінезін байқадыңдар?
2. Ерлік, батырлық туралы мақал - мәтелдер айт.

ҮІ. Шығармашылық жұмыс. (Әр топқа беріледі.)
І топ: Бес жолды өлең
ІІ топ: “Ер қандай болу керек”
(шағын эссе)
ІІІ топ: Махамбет атаға хат.

ҮІІ. Оқулықпен жұмыс. (Жеке оқушылармен жұмыс)
Махамбеттің қанатты сөздерін оқу, жадына түю.

ҮІІІ. Сергіту сәті.
“Мен, мен, мен едім” әнін орындау. (Видеодан Ерболат Құдайбергеновтың «Мен, мен едім әнін көрсете отырып, ән орындау).