Я және Ю дыбыстары және әріптер

Ақтөбе қаласы, Кеңес Нокин ауылы,
Благодар орта мектебінің мектепалды даярлық тобы тәрбиешісі
Жайтуғанова Нұрлыгүл Шауқымқызы

Сауат ашу
МАД тобы
Сабақ тақырыбы: Я және Ю дыбыстары және әріптері
Сілтеме: Ортамерзімді, қысқамерзімді жоспар, МАД тобы, сауат ашу
Жалпы мақсаттар
Яя, Юю дыбыстары мен әріптерінің айтылуын, оқылуын, жазылуын меңгеру.
Диалогқа үйрену. Мәнермен оқуға жаттығу.
Түйінді идеялар: Ұқыптылыққа ұмтылу
Әдіс - тәсілдер: жекелей, жұптық, топтық жұмыс
Көрнекіліктер: Сауат ашу кітабы, кеспе әріптер, суреттер, текшелер
Дереккөздер: Амирова А. С. «Алматыкітап» баспасы, 2014 ж.
Оқыту нәтижелері: Қосарлы дыбыс екендігі жөнінде алғашқы ұғыммен танысады. Сөздерге мысалдар келтіре алады. Жүргізіп оқиды.

Сабақтың барысы
1. Қызығушылықты ояту
Сәлемдесу рәсімі.
- Сәлеметсіңдер ме, балалар?!
Көңіл күйлеріңіз қалай?
«Ыстық орындық» стратегиясын түсіндіремін. (Мұғалім - оқушы - оқушы - оқушы арасында диалог орнайды)

2. Мағынаны тану Жұмбақ:
Қолы жоқ сурет салады
Тісі жоқ тістеп алады.
Бұл не?
(Тақтаға суреті ілінеді)
Тақтада суреттер: «Артығын тап?»
Т: Неге қияр артық?
(Аяз суретінің жанына Қияр суреті ілінеді)
Қалың киімді ұнатады,
Шешіндіргенде жылатады.
Бұл не?
(Пияз суреті ілінеді)
Логикалық ойын: «Артық сөзді тап»
Сиыр, ешкі, қой, жылқы, қоян. Қай сөз артық?
Балалар суреттерді атап, тәрбиешімен бірге қайталайды.
Т: Қандай әріп ерекше естіледі?
Я - дыбысы.
Я - дыбысы тақтаға ілініп, сипаттау жұмысы жүргізіледі.
Қандай элементтерінен құралған?
Я - хормен, жеке - жеке айтқызамын,
Я – дыбысы дауысты дыбысы деп анықталады.
Я - дыбысының тағы бір ерекшелігін байқату:
Я айтқан кезіңде екі дыбыс естіледі, әріп - бір, ал дыбыс – екі, бұлар - Й - А (қысқа й және А дыбыстары).
Я - таңбасын жазу жұмысы жүргізіледі. ( тақтада, дәптерімен )
Аю сөзінде бізге таныс емес қандай дыбыс? (ю)
Ю дыбысын хормен айтып, ауыз қуысынан шыққан дыбыс кедергіге ұшыраған жоқ ендеше дауысты дыбыс екенін ажыратқызу.
«Аю» туралы көркем әдебиет сабағында жаттаған тақпағын айтқызу.
Бұл әріптің ерекшелігі я дыбысы сияқты қосарлы дыбыс естіледі Ю=й+у. Бірақ жазғанда бір ғана әріп жазылатынын ескертіледі.

Сергіту сәті:
1. Ұзын құлақ сұр қоян.
Естіп қалып сыбдырды
Ойлы - қырлы жерлермен
Ытқып - ытқып секірді.

2. Ормандағы аюдың
Құлпынайы көп екен.
Теріп - теріп алайық,
Қалтамызға салайық.
Буын - ұйқас:
Ян - ян қорқақ.... - Қоян.
Яз - яз ащы....- Пияз.
Яр - яр дәмді... - Қияр.
Ю - ю - ю -
мен оямын ою
Ю - ю - ю -
қорбаңдайды аю.
Дәптермен жұмыс: Я, Ю әріптерінің жазылуын меңгеру

3. Кері байланыс
- Бүгін біз қай дыбыс және әріппен таныстық?
- Ол қандай сөздерде кездеседі?
- Қандай текшемен белгілейміз?
- Неліктен ол сол текшемен белгіленеді?
- Я дыбысы, Я әрпімен таныстық, ол дауысты дыбыс, қызыл текшемен белгілейміз.
- Қандай ерекшелігін білдік?

Толық нұсқасын жүктеу