Өткізгіштерді тізбектей және параллель жалғау

Тақырыбы: Өткізгіштерді тізбектей және параллель жалғау

Оқушылардың ой - өрісін дамыту, өз бетімен ізденуге, шығармашылық дағдыларын дамыту мақсатында «Өткізгіштерді тізбектей және параллель қосу» тақырыбына арналған сабақты төмендегідей үлгіде өткіздім.
Сабақтың тақырыбы: Өткізгіштерді тізбектей және параллель жалғау.
Сабақтың мақсаты:
Білімділік: Тұрақты ток заңдарын білу, білімдерін тұрмыста, техникада,
күнделікті қажеттілікте қолдана білуге үйрету.
Дамытушылық: Оқушылардың ой - өрісін дамытуға, өз бетімен ізденуге,
шығармашылық дағдыларын дамытуға дайындау.
Тәрбиелік: Ептілікке, іскерлікке, ұқыптылыққа, ұйымшылдыққа үйрету.
Сабақтың түрі: Жаңа білімді қалыптастыру.
Сабақтың әдісі: Тәжірибелік, сұрақ - жауап, салыстыру, бағалау, қосу.
Пәнаралық байланыс: Математика, информатика, сызу және т. б.
Технологиясы: Деңгейлік оқыту технологиясы.
Пайдаланылатын көрнекіліктер: Компьютер, экран, ток көзі, жалғағыш сымдар, шамдар, реостат, резисторлар - 5, 10 Ом.

Сабақтың барысы:
1. Ұйымдастыру кезеңі;
2. Үй тапсырмасын қайталау;
3. Жаңа тақырыпты түсіндіру;
4. Жаңа тақырыпты бекіту;
5. Үйге тапсырма беру.
Сынып оқушыларының қызығушылығын арттырып, белсенділігін көтеру мақсатында сыныпта «бір - біріне сәйкес сөздерді таба білу» тапсырмасы жүргізілді.

Амперметр ---------- неміс
Вольтметр ----------- француз
Кулон ---------------- итальян
Ом -------------------- француз

Ток күші ----------------- I=U/R
Электр кернеуі ---------- I=q/t
Ом заңы ------------------ U=A/q

«Ой қозғау» сұрақ - жауап:
• Ток күші дегеніміз не? Формуласы, өлшем бірлігі.
• Ток күшін қандай аспаппен өлшейді? Амперметр тізбекке қалай қосылады?
• Ом заңы қалай айтылады? Өткізгіш кедергісі дегеніміз не, белгіленуі, өлшем бірлігі?
Жаңа сабақты түсіндіру:
Тұрақты токты сипаттайтын үш шама – ток күші, кернеу, кедергі арасындағы байланысты жете меңгергенбіз. Тізбекке қосудың екі тәсілі бар. Электр тізбегіне өткізгіштерді тізбектей және параллель жалғау.

• Схема 1. Тізбектей жалғаудың белгісі. Әр өткізгіш бойымен бірдей ток өтеді. Себебі ток тармақталмайды.
Р\с ------- Ток күші -------- Кернеу --------- Кедергі
1 --------- I=I=I -------------- U=U+U -------- R=R+R
• Схема 2. Параллель жалғаудың белгісі.
Параллель қосылған кезде өткізгіш ұштары мен шеттері бір нүктеге жинақталады
Р\с --------- Ток күші --------- Кернеу ------------- Кедергі
1 ----------- I=I+I --------------- U=U=U ----------- 1\R=1\R+1\R

Сабақты бекіту:
Деңгейлік есептер шығарту.
№1. Спиралының кедергісі 55 Ом. Электр плитка кернеуі 220 В желіге қосылған. Плитка спиралындағы ток күшін есептеп табыңдар.
№2. Электр тізбегіндегі ток күші 2 А - ге тең, электр шамының кедергісі 14 Ом, шамның кернеуі:
А) 28 В
В) 7 В
С) 0, 125 В
Д) 16 В
№3. Егер тізбек учаскесінің кедергісі 0, 2 кОм, ток күші 100 мА болса, ондағы кернеу қандай болады?
Сабақты оқушылар Венн диаграммасы арқылы қорытындылайды.
Кез - келген тізбектің кедергісін, кернеуін, ток күшін есептеуге болады.

Үйге тапсырма: Тақырыпты оқу тапсырылады
Оқушы білімін бағалау. Топ басшылары «Бағалау парағы» арқылы тобындағы әр оқушының жауабына қарай бағаны өздері қояды.