Ең ерте заманда хайуанаттар жылдың басы болуға таласыпты. Сонда жылқы айтыпты: - Мен алысты жақын қыламын. Күшімді көреді, сүтімді ішеді, қылыма шейін арқан, жіп еседі. Адамға менен пайдалы мал жоқ, жыл ағасы мен боламын, – дейді....

Баяғыда ағайынды үш торай болыпты. Үшеуінің бойлары да, түрлері де, доп - домалақ, құйрықтарына шейін бірдей екен. Аттарының өзі ұқсас: Ниф - Ниф, Нуф - Нуф, Наф - Наф....

Баяғыда бір құмырсқа өзінің бауырластарына өкпелеп, илеуден кетіп қалады да, ара мен қоңызға барып, солармен достасыпты....

Ерте, ерте, ертеде боталы түйе болыпты. Ол өзінің жібек жүнді сүйкімді баласына мейірімділікті, адалдықты үйретіпті. Мөлдір көзді бота өте ақылды болып өседі....

Арыстан қартайды. Аңдарды бұрынғысындай аулай алмайтын болды. Енді аңдарды айламен аулағысы келді. Өзі үңгірде жатты да: - Аурумын, жүруге әлім жоқ, - деп барлық аңдарға хабар таратты....

Ертеде әтеш пен мысық болыпты. Бір күні мысық орманға кетерде, әтешке ескертеді: «Терезеден қарама түлкі сені көріп, үйіне алып кетеді». Түлкі мысық кеткеннен кейін, терезеге келіп әтешті шақырады: Әтеш, Әтеш Алтын айдарлы, Терезеге қарашы, Бұршақ...

Ертеде түлкі мен қасқыр дос болыпты. Бір күні екеуі келе жатып, жол үстінде жатқан бір кесек еттің үстінен шығыпты. Етті түлкінің де, қасқырдың да жегісі келіпті......

Орманда бір қоян өмір сүріпті. Ала жаздай сайраңдап, тоғайдағы жеміс - жидектерді теріп жеген ол, қыс түссе қарны ашып, ауылға арпа ұрлауға барады екен....

Ерте, ерте, ертеде түлкі мен тырна дос болыпты. Түлкі бір күні тырнаны қонаққа шақырыпты. - Тырна, маған қонақ болып кет....