Атаның сөзі – ақылдың көзі

Атаның сөзі – ақылдың көзі
Мақсаты:
1. Балалардың бойында әдептілік пен алғырлық, адамдық қасиеттерді қалыптастыру.
2. Балалардың мәнерлеп оқу дағдыларын, ұлы ғұламалар сөздерін жатқа, мәнін түсіне оқу дағдыларын дамыту.
3. Жаман мен жақсыны ажырата білуге, аталы сөзден ғибрат алуға тәрбиелеу.
Көрнекілігі: ғұламалар портреттері, мақал - мәтелдер, нақыл сөздер, ұлттық ою - өрнектер, гүлдер, шарлар.

1 - жүргізуші: Аяжан, бүгінгі кеш ерекше сияқты, айналаңа қарасаң саған бәрі ақыл айтып тұрғандай, оның үстіне қонақтардың алдында бір түрлі қысылып тұрамын.
2 - жүргізуші: Мадияр, несіне қиналасың? Алдымен амандасайық «Сөз атасы - сәлем» деген емес пе?
1 - жүргізуші: Армысыздар ұстаздар, ата - аналар!
2 - жүргізуші: Бармысыңдар балалар!
1 - жүргізуші: Бүгін біздің мектебімізде ұлттық тәрбиенің бір айшығы ретінде өткелі отырған «Атаның сөзі – ақылдың көзі» әдеби танымдық кешімізге қош келіпсіздер!
2 - жүргізуші: Ендеше, бүгінгі кешке келгендеріңізге тіптен де өкінбейсіздер, себебі, көптеген аталы сөздер мен ақылдың көзі, бабалар өсиетімен танысасыздар, әсем ән мен би де тамашалайсыздар.
1 - жүргізуші: Халқымның әні қандай, жыры қандай,
Шешеннің нәрі тамған тілі балдай
Шымырлап өн бойыңа тарайтұғын
Ал биі нәзік жанды балқытқандай, - деп «Қазақ» биін тамашалайсыздар!
1 - жүргізуші: Олай болса, көрермендерді кешіміздің барысымен таныстырайық. 1 - кезең «Мен атамның жалғасымын...»
2 - жүргізуші: 2 - кезең «Мақал - сөздің мәйегі»
1 - жүргізуші: 3 - кезең «Ескірмейтін есті сөз»(сахналық көрініс)
2 - жүргізуші: 4 - кезең «Алтын сақа» мақал жалғастыру ойыны
1 - жүргізуші: 5 - кезең «Асылдың сөзі - ақылдың кені»
2 - жүргізуші: 6 - кезең «Ұлылардан қалған ұлы сөз»
1 - жүргізуші: 7 - кезең «Өнерлінің өрісі кең» (сахналық көрініс)
2 - жүргізуші: Міне, құрметті көрермендер, біздің бойымызға халқымыздың тәлім - тәрбиесі ананың ақ сүтімен, әже өнегесімен, аталар ақылымен беріліп, өзіндік қасиетімізді қалыптастырады.

1 - жүргізуші: Ендеше, « Мен атамның жалғасымын» бөліміне құлақ түрелік.
1. Атам маған әмәнда,
Әдепті жан бол деген.
Атамның сөзі санамда,
Жасы үлкенге жол берем.
2. Алдын орап кісінің,
Кесіп өтпе көлденең.
Ізетімен кішінің
Сәлемдесіп қол берем
3. Атам маған әмәнда,
Кішіпейіл бол деген.
Атамның сөзі санамда.
Мақтанбауды жөн көрем.
4. Атам маған әмәнда,
Әділетті бол деген
Атамның сөзі санамда
Жүрмін тура жолменен.
5. Қалдыратын ұятқа,
Жалған сөзге төзбеймін
Жеткізеді мұратқа
Тек шындықты көздеймін.
6. Ей, тәкаппар дүние
Маған да бір қарашы.
Танимысың сен мені?
Мен қазақтың баласы.
7. Атаң болса анаңмен
Алтыннан соққан қорғанмын.
Санаң болса ақылды,
Ешкімнен кем болмадың.
8. Інің болса мақалшы
Семсер қылыш білегің.
Ақылды қыз, ақылды ұл –
Өкпе, бауыр, жүрегің.

1 - жүргізуші: Атасының ерке қызы Жібектің орындауында «Балалық» әнін қабыл алыңыздар!
2 - жүргізуші: Мадияр, біздің балалар мақал - мәтел туралы не біледі екен? Олай болса, «Мақал – сөздің мәйегі» бөліміне кезек берейік.

1. Қазақ – ойға көсем, тілге шешен ақын халық. Мақал - мәтелдер қазақ халқының әдет - ғұрпын, ұғым - сенімін, дүниеге көзқарасын көрсететін өмір тәжірибесімен, тіршілік танымынан түйіп түзіледі.
2. Мақал - мәтелдер – атадан қалған асыл мұрамыз, ауызша жеткен халық шығармасы. Мақал - мәтелдер сөз мәйегі ғана емес, ұлт тәрбиесі құралы ретінде қолданылады.
3. Мақал - мәтелдер балаларды ұлтжандылыққа, отансүйгіштікке, бауырмалдыққа, батырлық, ерлік қасиетін ұғынуға, бойға сіңіруге көмектеседі.
4. Ел аузында, жазба әдеби шығармаларда және баспасөз беттерінде мақал - мәтелдер сияқты « Тоқсан ауыз сөздің тобықтай түйінін» білдіретін нақыл, қанатты сөздер көп кездеседі.
5. Мұндай қанатты нақыл сөздер мақал - мәтелдерге өте ұқсас. Бұлардың өзара жақындығы сонша, ішкі - сыртқы құрылысы, мазмұны жағынан бір - бірінен ажырату қиын.
6. Кейде жеке адам айтқан немесе, белгілі бір оқиғадан, құбылыстардан шыққан, тарихи дерегі бар нақыл сөздер мақал - мәтел ретінде айтылады. Нақыл сөздер ерте кезден, қазіргі күнге дейін айтылып келеді.
7. Өткір, тапқыр нақыл сөздер – тілімізді байыта түсетін халықтың асыл қоры. Оның жұртшылық үшін пайдасы мен атқаратын рөлі зор.
8. Ақын - жазушылардың ішінде қанатты сөздер қорының молығуына, әсіресе, Ұлы Абай, «ХХ ғасырдың Гомері» атанған Жамбыл, батыр Бауыржан, Сәбит Мұқанов, Мұзафар Әлімбаев, Қадыр Мырзалиев есімдерін ерекше атауға тура келеді.

Ән: Ана тілім
1 - ші жүргізуші, Адамның сәні – өнер - білім, ақылы,
Жердің сәні – жеміс, өнім дақылы.
Сөздің сәні – өнегелі өткір нақылы.
Пікірдің сәні – ең пайдалы мақұлы.

1 - жүргізуші: Келесі кезекте «Ескірмейтін есті сөз» (Сахналық көрініс) А: Сәлеметсің бе, Ақторғын. «Сәлем – сөздің анасы» демекші сәлем беруге келдім.
Ақторғын: Амансың ба, Аяжан. «Қуыс үйден құр шықпа» деген тізеңді бүгіп, дәм ауыз ти.
Аяжан: «Сыйлап берген су, сатып алған балдан артық» дегендей отырайық.
Ақторғын: «Сыйға сый, сыраға – бал» демекші, өткенде өздеріңізге риза болып қайттық қой.
Аяжан: «Аз да бітер, көп те бітер, татулыққа не жетер» демекші - татулық пен ауыз бірлікке не жетсін.