Ұлы географиялық ашулар

Дүние жүзі тарихы
7 сынып
Сабақтың тақырыбы: Ұлы географиялық ашулардың нәтижесі
Сабақтың мақсаты
Білімділік: 1. Білім алушылардың Ұлы географиялық ашулардың нәтижесімен таныстыру.
2. Ұлы географиялық ашулардың себептері мен зардабы туралы білімдерін бекіту.
Тәрбиелік: 1. Оқушылардың Ұлы географиялық ашулар дәуірі және теңізге жүзушілер туралы ғылыми көзқарастарын жетілдіру.
2. Өзге халықтардың тарихына құрметпен қарауға тәрбиелеу.
3. Ұжымдаса жұмыс жасауға тәрбиелеу.
Дамытушылық: Оқушылардың картамен және қосымша мәлімет көздерімен жұмыс жасау дағдыларын дамыту.

Сабақтың типі: жаңа тақырыпты меңгерту
Сабақтың түрі: дәстүрлі
Әдісі: сұрақ - жауап, картамен жұмыс, тест, баяндау
Көрнекілігі: карта, суреттер, сызбалар, слайд
Пән аралық байланыс: география
Сабақтың барысы:
І Ұйымдастыру.
• Амандасу;
• Кезекшімен диалог.

ІІ Үй тапсырмасын сұрау.
Проблемалық сұрақ: Ұлы географиялық ашулардың XV ғасырда орын алуы жайдан - жай болды ма?
Тест
Тақтаға: XV – XVII ғғ. ортасы – ұлы географиялық ашулар дәуірі - деп жазамын. (кадр № 2)
1. Не себепті XV ғ. теңіз саяхаттарына деген қызығушылық туындады? (кадр № 3)
а / Батыс Еуропада халықтың көбеюі;
б / қалалардың өсуі;
в / сауданың дамуы (әсіресе Шығыспен);
г / асыл заттар мен түрлі дәмдеуіштерді сатып алуға деген қызығушылықтың пайда болуы;
д / Еуропада ақшаның жетіспеуі;
е / Осман империясының жерорта теңізін жаулап алуы, Үндістанға баратын теңіз жолынан айырылу.
2. XV ұзақ теңіз сапарларына аттануға не мүмкіндік туғызды?
а/ теңізде қашықты пен енді өлшеуге компасты, астролябияны қолдану, желкендердің жаңа түрлері – қисық және шаршы түріндегі желкендер қарама - қарсы жел болғанда бағытты өзгертуге мүмкіндік берді (кадр № 4)
б /кемелердің жаңа түрлері – каравеллалар – ұзындығы 30 м, ені 8м, онда ондаған адам және су мен азықтың көп мөлшері сыйған, галион – көлемі ас үлкен кеме (кадр № 5)
в / Азия, Еуропа, Солтүстік Африка барынша анық көрсетілген, ендіктер мен бойлықтар айқын карталарпайда болды. Паоло Тосканелли – Лиссабонның теңіздері арқылы Үндістанға жол сызылған картаны жасады.(кадр № 6)

ІІІ Жаңа сабақ
Сабақ жоспары
1. XIV ғ әлем туралы көзқарастар.
2. Саяхаттармен есімдері байланысты тарихи кейіпкерлер.
3. Еуропалықтардың отарлық иеліктері.
4. Ұлы географиялық ашулардың нәтижесі.
Негізгі ұғымдар: Великие географические открыҰлы географиялық ашулар, конкистадорлар, отар. Бартоломеу Диаш, Христофор Колумб, Фернан Магеллан, Васко да Гама. 1488ж., 1492ж., 1497ж., 1519.
1. XV - XVI ғғ карталарды қарастырамыз.
Олардың қандай ерекшеліктері болды? Олардың қазіргі карталардан ерекшелігі неде?
2. Есімдері Ұлы географиялық ашулармен байланысы тұлғалар мен олардың саяхаттарының бағыттарын қарастырайық.
“Презентациядағы” слайдтарды қараймыз (кадр № 7 – 16)
3. Тақтаға саяхатшылардың суреттері ілінеді. Оқушылар олар саяхаттары басталған жылдарды дұрыс тауып, суреттердің астына жазулары керек.
Портреттер: Васко да Гамма – 1497ж.
Христофор Колумб - 1492.
Фернандо Магеллан – 1519 ж.
Бартоломео Диаш 1488 ж.
Сұраққа жауап беріңдер: 1. Отар деген не? 2. Бұл жерлерді жаулап алу кезеңі қалай аталады? (Кон киста) (кадр № 17 – 18)
Дәптерлеріңе ** португалдықтардың *** – испандықтардың иеліктерін жазып қойыңдар.
Выпишите в тетрадь особенности колонизации этих территорий. Что нового вы узнали из рассказа?

IV Бекіту. Біз Ұлы географиялық ашулардың соңына жеттік. Географиялық ашулардың оң нәтижесін атаңдар.
а/ әлем туралы ескі көзқарастарды түпкілікті өзгертті;
бЖер туралы жаңа мәлімет алынды – оның пішіні шар тәріздес;
в/ жерлер, құрлықтар, ол территориялардың тұрғындары туралы жаңа мәліметтер алынды;
г/ география, астрономия, тарих ғылымдары дамыды;
е/ ортақ әлемдік рынок қалыптасады;
ж/ басты теңіз жолдары теңізден мұхиттарға ауысты;
з/ Лиссабон, Лондон, Амстердам тәрізді порттар пайда болды;
и/ Еуропада жаңа азық түрлері пайда болды (кадр № 19).
Теріс нәтижесін атаңдар.
а/ жаңа отарлар құрылды;
б/ Жаңа Әлемнің ежелгі мәдениетінің жойылуы;
в/ бағадағы төңкеріс;
г/ көптеген шығындар, саяхатшылардың, бейбіт халықтың өлуі (кадр № 20).
1. Б3з енді қанда негізге сұраққа жауап бере аламыз?
2. Проблемалық сұрақ: Ұлы географиялық ашулардың XV ғасырда орын алуы жайдан - жай болды ма?

V Үйге тапсырма.
1. Тақырыптың соңындағы сұрақтарға жауап әзірлеу
2. Саяхаттардың біріне қатысқан теңізшінің атынан эссе жазу.
3. «Ұлы саяхатшылар» тақырыбында буклет әзірлеу.
VI Қорытындылау.
VII Бағалау. Оқушыларды сабаққа қатысымына байланысты бағалау және бағаларына түсінік беру.