Пайдалы қазбалар және олардың түрлері

Сабақтың тақырыбы: Пайдалы қазбалар және олардың түрлері
Сабақтың мақсаты:
1. Оқушылар пайдалы қазбалар түрлерін топқа бөле отырып, олар туралы білім - түсініктерін кеңейтеді;
2. Пайдалы қазбаларды қолдану аясына негіздеме дайындайды:
3. Табиғатты аялай білуге, ел байлығын үнемдеп пайдалануға тәрбиелеу.
Сабақтың типі: Жаңа сабақты меңгерту.
Сабақтың түрі: Аралас сабақ.
Сабақтың әдісі: Түсіндіру, оқулықпен жұмыс, дәптермен жұмыс,
сұрақ – жауап, ойын, кесте толтыру, зерттеу.
Сабақтың көрнекілігі: Пайдалы қазбалардың түрлері, кесте, слайд, тест, сөзжұмбақ
Пәнаралық байланыс: Ана тілі, сурет.
Сабақтың барысы:

І Ұйымдастыру
- Психологиялық дайындық.
Мейірімді жүрекпен,
Ақпейілді тілекпен,
Амандасып алайық,
Бір жадырап қалайық!
- Оқушылар назарын сабаққа аудару.

ІІ Үй тапсырмасын тексеру
Тау жыныстары. Тығыз және бос тау жыныстары.
Әр топқа арналған тапсырмалар:
І топ: тест жұмысы
1. Ненің түйіршіктері сусып, бір – бірімен байланыспайды?
А) саздың
Ә) құмның (+)
2. Таза құмнан не дайындайды?
А) әйнек (+)
Ә) цемент
3. Өте майда тау жынысын тап:
А) гранит
Ә) саз (+)
4. Құмнан не түзіледі?
А) әктас
Ә) құмтас (+)

ІІ топ: Сөзжұмбақ
1. Құм түйіршіктерінің бірігіп қатуынан пайда болған тау жынысы; (құмтас)
2. Жер қыртысының терең қойнауында орналасқан қатты, тығыз тау жынысы; (гранит)
3. Гранит қазақша қалай аталады? (түйіршікті)
4. Бидайды ұн қылып тартатын құралды қалай атаймыз? (диірмен)

ІІІ топ: «Ұяшық таңдау» ойыны
Бұл ойын арқылы дұрыс жауап беру арқылы ұпай жинай отырып, өз білімімізді көрсетеміз:
10 - Тау жыныстары дегеніміз не?
10 - Тығыз тау жынысына нелер жатады?
10 - Тау жыныстары қалай пайда болады?
20 - Бос тау жыныстарына нелер жатады?
20 - Табиғатта тау жыныстары неше күйде кездеседі?
20 - «Гранит» сөзі қазақшаға аударғанда қалай аталады?
30 - Гранит Қазақстанның қай жерлерінде көбірек кездеседі?
30 - Құмтас қалай пайда болады? Құм түйіршіктері бірігіп қатуы үшін нелердің ерітіндісін араластыру керек?
Қорытынды: Сонымен жер қыртысын толтырып жатқан денелер тау жыныстары деп аталады екен. Бұларды қалай алады?

ІІІ Жаңа сабақ
Қызығушылықты ояту
Белсенді тақтадан топтастыру жұмысын жүргізеді. Яғни берілген сөздерді өз тобына қос:
Тамақ пісіру, үй жылыту, фабрика, зауыт, электр станциялары жұмыс істеу үшін жұмсалатын отын түрлері: (тас көмір, мұнай, газ)
Үй жиһаздары, түрлі машиналар, ұшақ, кеме, темір жол, көпір салуға қажетті қазбалар:
(мыс, темір, қорғасын, алюминий)
Құрылыс материалдарына қажетті қазбалар: (құм, саз, тас, әк)
Осының бәрі қосылып, пайдалы қазбаларды құрайды.
(Пайдалы қазбаларға анықтама беріп өтіледі)

Есте сақта!
«Пайдалы қазбалар – жер қойнауынан немесе жер бетінен қазып алынатын тау жыныстары. Бұл табиғат байлықтары адамның қажетіне жаратылады»