Барыс септік

Қазақ тілі 4 - класс
Сабақтың тақырыбы: Барыс септік (презентациясымен)
Сабақтың мақсаттары:
1. Білімділік: Оқушылардың зат есімнің септелуі туралы түсініктерін кеңейте түсу, өз бетімен жұмыс жасату арқылы барыс септік туралы білім алуға жағдай жасау, сөйлеу кезінде септік жалғауларын дұрыс қолдана білуге үйрету.
2. Дамытушылық: Ойындар арқылы пәнге қызығушылығын арттыру, білімділігін дамыту, шығармашылық қабілетін шыңдау
3. Тәрбиелік: Оқушыларды оқу білімге шақыру, білімпаздылыққа, сауаттылыққа, ұжымдастыққа, шапшаңдыққа тәрбиелеу;
Түрі: жаңа білімді меңгерту
Әдістері: сұрақ - жауап, талдау, салыстыру, ажырату, топтау, ойын, баяндау, ізденіс әдісі, жазба жұмысы, өз бетімен жұмыс
Көрнекілік: слайд, сызба, деңгейлік тапсырма карточкалар
Пәнаралық байланыс: дүниетану

Сабақ барысы
1. Ұйымдастыру бөлімі.
- Балалар, бүгін сабағымызға қонақтар келіп отыр, олармен амандасып алайық!
- Қайырлы күн!
2. Үй тапсырмасын тексеру.
27, 29 - жаттығу ауызша тексеріледі. Мадақтап бағалау.

ІІІ. Жаңа сабақ
1. Ой қозғау. Желбіреген аспан түсті байрағы,
Батыр елмін барыс сынды айбары.
Мен қазақпын деп айтуға мақтанам,
Ынтымақты бұзылмаған қаймағы.
- Балалар, біздің еліміздің символына айналған барыс туралы не білеміз? - деп оқушылардың ойын тыңдау.
- Барыс қандай жануар?
- Алғыр, күшті, жылдам, қырағы, жүйрік.
- Барыс, ірбіс - мысық тұқымдасына жататын жыртқыш аң. Дене тұрқы 125 - 135см, биіктігі 60см, құйрығы 90 - 100см, салмағы 30 - 40 кг-дай. Түсі көк сұр, теңбіл шұбар, сақина тәрізді дөңгелек қара дақтары бар, жүні ұзын әрі қалың.
Қазақстан мен Орталық Азияның биік тауларында кездеседі. Барыс тұяқты жануарларды, арқарды, тау текені, еліктерді, құстардан ұлар мен кекіліктерді
ұстап жейді. Қазақстандағы барыстың саны 180 - 200 - дей. Аулауға тыйым салынған, санының азайып кетуіне байланысты халықаралық және ұлттық “Қызыл кітапқа”(1996) енгізілген. Қазақ ежелден барыстың тектілігін,
батылдығын, айлалығын, сұлулығын пір тұтқан. Жыл санауымызда үшінші жыл Барыс жылы.

Психологиялық дайындық: (5слайд)
- Ендеше бүгін сабақты бір - бірімізге барыс сөзін қатыстырып, жақсы тілек айтып бастайық,
1 - оқушы: Мирас жазуда барыстай жылдам, епті бол!
2 - оқушы: Арайлым, оқуда барыстай алғыр бол!,
3 - оқушы: Исатай, сабақта барыстай қырағы бол!
4 - оқушы: Барлығына барыстың сұлулығын берсін! т. с. с.
Осы айтқандарыңды орындауға бар күш - жігерлеріңді саласыңдар деген ойдамын, бәріне сәттілік пен бестік баға тілеймін!

2, Сабақтың тақырыбы мен мақсатын ашу
- Балалар, байқап отырған шығарсыңдар, бүгінгі сабақтың тақырыбы «Барыс септік» Сабақта жеті септіктің бірі барыс септігінің сұрақтары, жалғауларымен кеңірек танысамыз.

3. Актуализация (өткенді еске түсіру):
- Балалар, өткен сабаққа шолу жасап кетейік. Ол үшін жеті санына қатысты ұғымдарды еске түсіріп, сол ұяшықтың артындағы сұраққа жауап берсек, сол атаумен жақын танысамыз. Слайдтан ұяшық тандап, өткен сабаққа қатысты материалдарды пысықтау.
4. - Өте жақсы, ендеше бүгінгі сабаққа оралып, барыс сөзін шапшаң септеп берейік.
5. 31 - жаттығу ауызша орындалады. Қарамен жазылған сөздер сөз құрамына талданып, сұрақ қойылады
6. 32 - жаттығу. Өлеңді көшіріп жазу. Кімге? Неге? Сұрақтарына жауап беретін сөздердің астын сызу.

Сергіту сәті
Слайдтағы мультфильм кейіпкерлерінің қимылын қайталау.
1 кейіпкердің қимылын - 7рет, 2 кейіпкердің - 6 рет, 3 кейіпкердің - 5рет, 4 кейіпкердің - 4 рет қайталау.

7. Слайдтағы тірек сызба көмегімен барыс септігінің ережесімен танысу. Есте сақтау
БАРЫС СЕПТІК
Сұрағы ------------------------------------------------------- Жалғауы ------------------ Сөйлем мүшесі
Кімге? Неге? Кімдерге? Нелерге? Қайда? ------- қа, - ке, - ға, - ге -------- Тұрлаусыз мүше

8 33 - жаттығу. Ойын «Баскетболшы» Ауызша орындалады. (Слайд №22 - 23)

9. Көркем жазу. Бб Бб Бб ббб бббб
Берік Баянауылда барысты байқап бақылады.
10. 34 - жаттығу. Тай, ауыл, мал, мектеп, теңіз. Сөздері барыс септігіне қойып, сөйлем құрап жазу. Тақтаға бір сөйлемнен жазу. Қалған сөйлемдерді дәптерге жазу.

IV. Қорытынды
11. Деңгейлік тапсырмамен өзіндік жұмыс орындау. Деңгейлік тапсырманы әр оқушы өзі таңдайды. Қима қағазда орындау
І деңгей
Берілген сөздерге барыс септік жалғауын жалғап жаз және екі сөзге сөйлем құра:
Сәби, басшы, әліппе, өнер, ағам, әжең, еліміз, бөлмесі.
ІІ деңгей
Көп нүктенің орнына барыс септікте тұрған сөздерді тауып жаз, бір сөз тіркесіне сөйлем құра:
... тағзым етейік,... жар салды,... құмар бала,... жақын,... ағаш ектік,... келгеніме өкінбеймін
ІІІ деңгей
Өлең құрастыр:
................ барысқа,
................ табысқа.
................ жарыста,
................ алысқа.
Сұрақ жауап әдісі арқылы сабақты бекіту.
V. Үйге тапсырма.
VI. Бағалау Оқушылар алдымен бір бірін бағалайды. Содан соң мұғалім барлық оқушыларды бағалайды. Естелік ретінде барыс бейнесіндегі суретті күнтізбе сыйлау.

Ақтөбе облысы, Мәртөк ауданы,
Құмсай бастауыш мектебінің мұғалімі
Аймухамбетова Ляззат Сандибековна