Сабақтас құрмалас сөйлем, оның жасалу жолдары

Сыныбы: 8
Қазақ тілі
Сабақтың тақырыбы: Сабақтас құрмалас сөйлем, оның жасалу жолдары.
Шартты бағыныңқы сабақтас құрмалас сөйлем.
Сабақтың мақсаты:
А) Білімділік: Жаңа сабақты меңгерту, өткен сабақпен байланыстыру, сабақтас пен салалас құрмаластың өзіндік ерекшеліктерін айтып өту, сабақтас құрмалас сөйлемнің баяндауышының жасалу ерекшеліктеріне тоқталып, шартты бағыныңқы сабақтас жайлы айтып өту.
Ә) Дамытушылық: Оқушылардың дүниетанымын, ой-өрісін кеңейту, шығармашылық қабілетін дамыту, өз бетімен әрекеттенуге дағдыландыру, сөйлеу тілін, мәдениетін дамыту.
Б) Тәрбиелік: Оқушыларды ұжымдасып еңбектенуге, әдептілікке, ұлттық тәлім-тәрбие алуға, ұқыптылыққа, мысалдағы сөйлемдер арқылы ел жандылыққа тәрбиелеу.

Сабақтың типі: жаңа білімді меңгерту
Сабақтың түрі: іздендіру сабағы
Сабақтың әдісі: топпен жұмыс, сұрақ-жауап, түсіндіру, топтау, салыстыру, жаттығу.
Техникалық құралы: интерактивті тақта, компьютер
Пәнаралық байланыс: әдебиет, тарих

Сабақтың барысы:

І Ұйымдастыру кезеңі. Оқушылармен сәлемдесу, сыныпты түгелдеу, назарларын сабаққа аудару. Сыныпты үш топқа бөліп, топ басшыларына бағалау парақтарын тарату (Топ басшылары бағалау парақтарына жауап берген оқушыларды белгілеп отырады)

ІІ Өткен сабақты пысықтау:
Әр топқа үш сұрақтан беріледі:
І топ
1. Құрмалас сөйлем дегеніміз не?
2. Құрмалас сөйлем нешеге бөлінеді?

ІІ топ
1. Салалас құрмалас сөйлем дегеніміз не?
2. Салалас құрмалас сөйлем нешеге бөлінеді?

ІІІ топ
1. Салалас құрмалас сөйлемнің баяндауыштары қалай байланысады?
2. Салалас құрмалас сөйлемнің түрлеріндегі жалғаулық шылауларды ата?

ІІІ Жаңа сабақ.

Сонымен біз, бүгінгі сабақта нені білуіміз керек?
1. Сабақтас құрмалас сөйлемнің өзіне тән белгілері.
2. Сабақтас құрмалас сөйлемнің ережесі.
3. Баяндауыштарының жасалу жолдары.

Ең алдымен осы сұрақтарға жауап берместен бұрын, интерактивті тақтада берілген мысалдарға назар аударайық.
Биыл ел жайлауда болдым және ауылдағы ағаларымның үйіне бардым.
Ол оянса, терезе жабық тұр екен.
Біз үйден шыққанда, олар да бізге қарай жақындап қалған екен.
Ертерек үйге шақыру керек немесе ауруханаға бару керек.

Осы мысалдарды оқытып, оқушыларға сөйлемдердің бір-бірінен қандай айырмашылығы бар екенін ажыратқызу. Салалас пен сабақтастың баяндауыштары қандай дәрежеде байланысқанын түсіндіру.