Көктем жыл мезгілін қайталау (Время года – весна)

Солтүстік - Қазақстан облысы,
Петропавл қаласындағы №26 мектеп - балабақшасының
қазақ тілі мұғалімі Милютина Людмила Васильевна

Урок казахского языка во 2 классе (для школы с русским языком обучения)
Следует отметить, что СШ№26 работает с 5 января 2009г. в режиме эксперимента. По условиям эксперимента на уроках математики и познания мира учителя и учащиеся активно, системно и последовательно используют терминологию данных куров не только на языке обучения (русском), но и на казахском. Создается двуязычная понятийно - терминологическая основа математического и естественнонаучного мышления младших школьников. Кроме того, здесь же учителя и учащиеся целесообразно используют слова и выражения, изученные на уроках казахского языка, в том числе имеющие значение общеучебных действий (запишите в тетради, сравните с правилом в учебнике, оцените решение задачи и др.). Казахскоязычные «вкрапления» в ситуации урока математики, познания мира, являясь реальными примерами билингвизма и развивая языковое мышление учащихся, в перспективе создают предпосылки раннего общения на государственном языке.
В этой связи особая роль принадлежит учителю и урокам казахского языка, на которых происходит «старт», «запуск» иноязычного мышления. В условиях нашего эксперимента уроки казахского языка проходят на основе беспереводного метода, что иллюстрирует предлагаемая ниже авторская разработка.

Сабақтың тақырыбы: Көктем жыл мезгілін қайталау (Повторение по теме: Время года – весна) (2 сынып

Задачи урока:
обучающие: закрепление лексики, необходимой для описания весны, ее введение в речь учащихся;
воспитательная: а) потребностно - мотивационная: поддержка готовности ученика выражать свои мысли на казахском языке; б) предметная: формирование зоркого и чуткого восприятия младшими школьниками сезонных изменений в природе; воспитание чувства бережного отношения к родному краю;
развивающая: формирование умений критического мышления, самостоятельной учебно - познавательной и учебно - поисковой деятельности;
экспериментальная: интеграция в мышлении учащихся казахскоязычной лексики и предметного содержания по теме «Весна» (в рамках курсов познания мира и математики).
Наглядность и другие средства обучения: слайды к уроку, рисунки на печатной основе, карочки для индивидуальной работы, муляжи (домашние животные), предметы - оригиналы этнокультурного характера, мяч (для разминки).

Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі:
Балалармен жарқын, өлең жолдары арқылы сәлемдесу (жирным курсивом выделено то, что говорят ученики).
- Күн шығады әнімен.
- Қайырлы күн!
- Теңізде толқын толқиды.
- Қайырлы күн!
- Көтерілді ақ бидай.
- Құстар самғап ән салды.
- Балаларым, айтыңдаршы?
- Қайырлы күн!
- Қайырлы күн көк аспан!
- Қайырлы күн жер ана!
- Қайырлы күн достарым!

ІІ. Қайталау сабағы: 1. Учащимся предлагается слайд «Весна пришла». На его основе организуется беседа по вопросам:
- Қазір қай жыл мезгілі?
- Көктем айлары қандай?
- Дұрыс, ең соңғы ай мамыр айы, осы сөз арқылы біз көктемнің ерекшеліктерін сөзжұмбақ шешіп білеміз.

2. Название весеннего месяца «мамыр» позволяет перейти к разгадке кроссворда по заданиям: Сөзжұмбаққа қажетті сұрақтар: Адамдар не киеді? Не ұшып келеді? Сегізінші наурыз күні не болады? Не ағады? Не ериді?

3. Мәтінмен жұмыс орындау: іштей оқу; дауыстап оқу; мәтіннің әр сөйлеміне сұрақ құрап, бір біріне қойып жауап алу.
Көктем келді
Көктемде адамдар жеңіл киінеді. Жануарлар түлейді және төлдейді. Күн ұзарады, түн қысқарады. Ағаштар жапырақ жаяды. Гүлдер шығып өседі. Мен бәйшешек гүлін жақсы көремін. Ол ақ түсті, иісі тамаша.

4. Беседа на тему «Праздники весны» по вопросам:
Көктемде көптеген мерекелер болады. - Ол қандай мерекелер?
Ответы учащихся: Сегізінші наурыз - халықаралық әйелдер күні.
Жиырма екінші наурыз - наурыз мейрамы.
Он екінші сәуір - ғарышкер күні.
Бірінші мамыр - халықтардың бірлестік күні.
Тоғызыншы мамыр - жеңіс күні.
Біздің мектебіміз қандай мерекеге дайындалып жатыр? - Наурыз мерекесіне.
4. А) мереке туралы өлеңдерді жатқа екі бала оқиды:
Наурыз.
Наурыз тойын әдемі,
Әжем еске түсірді.
Біздерге арнап әдейі,
Наурыз көже пісірді.
Ашылды да кебеже,
Дәм әзірлеу басталды.
Әжем наурыз көжеге
Жеті түрлі ас салды.
А. Шаяхметов