Б. Соқпақбаев «Менің атым Қожа» (Қожа бейнесі)

Атырау облысы, Атырау қаласы
№4 облыстық шипажайлы мектеп - интернатының
қазақ тілі мен әдебиеті пәні мұғалімі
Азиева Айгүл Жолболсынқызы

Қазақ әдебиеті 6 - сынып
Сабақтың тақырыбы: Б. Соқпақбаев. «Менің атым Қожа» (Қожа бейнесі)
Сабақтың мақсаты:
а) білімділігі: Оқушыларға қазақ балалар әдебиетінің классигі Бердібек Соқпақбаевтың повестімен таныстыра отырып, мәтіндегі негізгі ойды ұғындыру, ойларын, пікірлерін еркін айтуға, өз көзқарастарын дәлелдей білуге үйрету;
ә) тәрбиелілігі: Қожа бейнесі арқылы оқушыларды адамгершілікке, мәдениеттілікке, әдебиетті сүюге, үлгі өнеге алуға шақыру, жағымсыз қасиеттерден аулақ болуға тәрбиелеу;
б) дамытушылығы: Жазушы шығармалары арқылы әр оқушыны өзіндік ой - қиялына ерік бере отырып, өзінше ой түюге баулу, ізденуге талпындыру, шығармашылық қабілеттерін дамыту.
Сабақтың түрі: аралас сабақ
Сабақтың әдісі: сұрақ - жауап, сын тұрғысынан ойлау технологияларының стратегиялары, интерактивті сабақ элементтері, пікірталас, топтық, жұптық жұмыстар.
Сабақтың көрнекілігі: интерактивті тақта, буклет, кітап көрмесі, кино фрагменттері, сұрақтар қорабы, слайд

Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру бөлімі
Психологиялық дайындық
«Майшам» жаттығуы (оқушылар шеңбер құрып тұрады)
Қазір мен майшамды жағамын. Барлығымыз бір - бірімізбен бірігіп, жақсы еңбек ету үшін бір - бір жылы сөз айтып, майшамды беріп отырамыз. Майшамды алғанымыз, жарық деген жақсы нәрсе, сондықтан да алдарыңыз ашық, жарқын болсын деген тілекпен, бүгінгі ашық сабағымызды бастаймыз. Рахмет, балалар. Орындарыңызға отыруға рұқсат!

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.
- Оқушылар, біз қазақ балалар әдебиетінің көрнекті өкілі Б. Соқпақбаевтың «Менің атым Қожа» хикаятын оқып шықтық. Автордың бұл шығармасы тіл қарапайымдылығымен ерекшеленеді. Өздерің ойлаңдаршы, бұл хикаятты қанша оқысақ та, теледидардан көрсек те еш жалықпаймыз. Осы жерде қояр сұрағым бар. Көркем әдебиет пен киноның айырмашылығы бар ма? Болса, қандай?
Енді, балалар әлеміне осындай қымбат сыйлық «Менің атым Қожа» хикаятын тарту еткен Бердібек Соқпақбаевтың өмірін, шығармашылығын еске түсірейікші.
1. Жазушы қай жылы, қай жерде дүниеге келді?
2. Қандай шығармаларын білесіңдер?
(Оқушылар сұрақтарға жауап береді)
- Жарайды, балалар! Енді хикаятты қаншалықты меңгердіңдер, кейіпкерлер қандай әсер қалдырды, қандай ой түйдіңдер, осының барлығы бүгінгі сабақ барысында білініп, бағаланбақ. Үйге тапсырма «Менің атым...» деген тақырыпта ой - толғау болатын. Қане, кім сабаққа дайындықпен келді?
- Қалай ойлайсыңдар, үй тапсырмасы неліктен «Менің атым...» деп аталады?
- Сендерге қандай есімдер ұнайды?
- Повесть қалай басталатын еді?
- Қожа өз атына риза ма?
- Осы тарауда қандай ұлттық салт - дәстүр туралы айтылған?
Оқушы: Балаға ат қою дәстүрі
Бала туғаннан кейін қырық күн өткен соң ел ішіндегі аузы дуалы қарияға немесе баланың атасына, әжесіне немересінің атын қойғызады. Кейде «Қырықтың білі Қыдыр» деп құдайы қонаққа да баланың атын қойғызатын сәттер болады. Көбіне молданы әкеп азан шақыртып, баланың атын қойғызған.
- Бірақ, амал нешік, сен қызылшақа боп жөргекте жатқанда, сондағы ақымақтығыңды пайдаланып, әке - шешең немесе шілдеханаға келіп, дуылдап отырған басқа біреу солай атап жіберген. Қандай дәстүр сақталған ба?
Оқушы:
Шілдехана – жаңа туған нәрестенің құрметіне дастархан жайылып, домбыра тартылып, ән салып, ұлттық ойындар ойнап, көңіл көтеретін той.
- Қазір бұл дәстүр сақталған ба? (оқушы жауабы)
- «Шілдеханаға келгендер маған пәлендей әйдік ат бермеген», - дейді кейіпкер. Ол кім? (Қожаберген)
Мұғалім: дұрыс, балалар! Өмірге келген кішкентай сәбиге азан шақырып ат қою дәстүрі әлі де жалғаса бермек.
Енді, оқушылар! «Бұл кім?», «Бұл қай сәт?» деген сұрақтар арқылы хикаятқа шолу жасап шығамыз. Қане, дайындалып отырамыз.

Толық нұсқасын жүктеу