Бізбен байланыс
kum2017@yandex.ru
WhatsApp: +7 705 241 87 47


Ерте темір дәуіріндегі Орталық Қазақстан

08 мам 2018, Сейсенбі
Категориясы: Тарих
Ерте темір дәуіріндегі Орталық Қазақстан
Конспект
Геродоттың жазбаларында Орталық Қазақстанды аргиппейлер мен исседондар мекендегені айтылған. Қазіргі ғалымдардың анықтауынша, Сарыарқаның солтүстік батысында аргиппейлер, орталығында исседондар, шығысында аримаспылар тұрған.
Көшпелілер қар еріген кезден бастап көктеуге көшкен. Қыстан арықтап шыққан мал оңалуы үшін көктемде асықпай көшкен. Өйткені ақпан мен наурыз айларында мал төлдеп, жылдам жүруге мүмкіндік бермеген.
Малшылар күн ысымай тұрып, жазғы жайылымға тезірек жетуге асыққан. Жазда малды семірту үшін қолайлы жағдай жасау қажет болды. Жазғы тұрақ күн ыстығына байланысты ұзаққа созылды. Жаздағы негізгі мәселе су болып табылған. Мал жаю 6 айдан 9 айға дейін созылған.
Сарыарқаның ерте темір дəуірі ескерткіштері "тасмола мəдениеті" деп аталады.
Алғашқы ескерткіштері табылған жер – Павлодар облысының Екібастұз ауданындағы Тасмола өңірі. Бұл мəдениетті исседон тайпалары қалдырған.
Тасмола мәдениетінің ерекшелігі – “мұртты обалар”. Ол екі жерлеу орнынан тұрады. Обалардың біреуіне адамды, екіншісіне атын жерлеген. Обалардан шығысқа қарай тастан қаланған мұртқа ұқсас екі тас құрылыс тартылған.
“Мұртты обалардың” 4 түрі кездеседі. Біріншісі – үлкендеу обаның шығыс жағынан салынған кішілеу оба. Екіншісі – екі оба оңтүстіктен солтүстікке қарай қатар салынады. Үшіншісі – алдымен үлкен оба салынады, оның үстінен кіші оба тұрғызылады. Төртіншісі – үшіншіге ұқсас, бірақ бұл обалардың ара жігін қазба барысында ғана анықтауға болады.
“Мұртты обалар” бағдаршам рөлін атқарған. Белгілі бұрышпен салынып, оңтүстік, солтүстік, батыс, шығысты көрсеткен.
“Мұртты обалар” Орталық Қазақстаннан басқа Солтүстік, Шығыс Қазақстан және оңтүстік өңірлерден де табылған.

Конспект сұрақтар
1. “Мұртты қорғандардың” атқарған рөлі:
2. “Мұртты обалардың” қанша түрі болғанын атаңыз:
3. Тасмола мәдениетінің ерекшелігі:
4. Сарыарқа аумағындағы ескерткіштер аталады:
5. Жазғы тұрақтың ұзаққа созылу себебі:
6. Көктемгі көш қашан басталды:
7. Орталық Қазақстанның ежелгі тұрғындары:
8. Ежелгі заманда Сарыарқаның шығысында кімдер қоныстанған:
9. «Тасмола мәдениеті» Қазақстанның қай аймағынан табылды:
10. Ежелгі заманда Сарыарқаның солтүстік - батысында кімдер қоныстанған:
Тақырыптың тесті

Назар аударыңыз! Жасырын мәтінді көру үшін сізге сайтқа тіркелу қажет.
4 962
0
  • 0
0 дауыс


Жаңалықтар
Ерте темір дәуіріндегі Шығыс Қазақстан
Ерте темір дәуіріндегі Шығыс Қазақстан
Ерте темір дәуіріндегі Шығыс Қазақстан Конспект Шығыс Қазақстанды ертеде аримаспылар мекендеген. Аримаспылардың атауы Алтайда алтын мен темірдің мол болуына байланысты шыққан. Тарбағатай баурайын тиграхауда сақтары қоныстанған. Шығыс Қазақстан
Ерте темір дәуіріндегі Солтүстік Қазақстан
Ерте темір дәуіріндегі Солтүстік Қазақстан
Ерте темір дәуіріндегі Солтүстік Қазақстан Конспект Қысқы жайылымға қар кеш жауып, ерте еріп кететін аймақ таңдалынды. Қыста жел соқпайтын жерлерге орналасу көзделді. Қысқы жайылымдар солтүстік аймақтың оңтүстігіне таман орналасты.
Сақтардың мекендеген жері. Сақ қоғамы
Сақтардың мекендеген жері. Сақ қоғамы
Сақтардың мекендеген жері. Сақ қоғамы Конспект Cақ тайпалары 3 топқа бөлінеді: тиграхауда (шошақ бөріктілер), парадарайа (теңіздің арғы жағындағылар), хаумаварга (хаома сусынын дайындайтындар). Парадарайа (теңіздің арғы жағындағылар) тайпалары Арал
Ерте темір дәуіріндегі Қазақстан. Көшпелі мал шаруашылығының қалыптасуы
Ерте темір дәуіріндегі Қазақстан. Көшпелі мал шаруашылығының қалыптасуы
II БӨЛІМ. Ерте темір дәуіріндегі Қазақстан. Көшпелі мал шаруашылығының қалыптасуы Конспект Адамдар жылқыны азық және мініс көлігі ретінде пайдаланды. Жылқы суыққа төзімді әрі қыста тебіндеп жайылады, шөпті қар астынан тұяғымен аршып алады. Металл
Қазақстан тарихы, адам және қоғам пәндерінен тақырыптық – күнтізбелік жоспар
Қазақстан тарихы, адам және қоғам пәндерінен тақырыптық – күнтізбелік жоспар
Қазақстан тарихы, адам және қоғам пәндерінен тақырыптық – күнтізбелік жоспар. Сыныптар: 8, 9, 10, 11
Ерте темір дәуіріндегі Шығыс Қазақстан
Ерте темір дәуіріндегі Шығыс Қазақстан
Шілікті даласынан табылған патша қорғандары, Берел қорымы туралы мағлұмат беру Әдіс - тәсілдер: АКТ - ны пайдалану, СТО, диалог, Оқу үшін бағалау, жиынтық бағалау, топтық жұмыс
Пікірлер (0)
Ақпарат
Қонақтар,тобындағы қолданушылар пікірін білдіре алмайды.
×