Көшпелі бақташылық - шаруашылықтың негізгі түрі
Үй тапсырмасы: Көшпелі мал шаруашылығының қалыптасуы мен дамуы. (презентациясымен)
І 1 Адамзат баласы тарихының ежелгі кезеңі нешеге бөлінеді. Олар қайсылар
2 Ежелгі заман тарихын дәуірлерге бөліну неге негізделеді
3Тас құралдарын пайдаланылған кезең
4 Мыс құралдарын пайдаланған кезең
5 Қола құралдар өндіріске енген кезең
6 Ал адам баласы темірді ойлап тауып одан құрал жасаған кезең
7 Қазақстанда ерте дәуірде темірді қашан пайдаланып бастаған
8 Темір өндірудің қарапайым тәсілі
9 Оларда мал бағудың көшпелі түріне көшу қашан қалыптаса бастады
ІІ Көшпелі мал шаруашылығының пайда болу себептері
1. Табиғатта құрғақшылық бет алып жауын шашын азайды. Егіншілік мен шұғылдану қиындады
2. Ат абзелдерін жетілдіру жылқыны көлік ретінде пайдалануға мүмкіндік берді
3. Мал басының көбеюі жаңа жайылымдарды қажет етті
Жаңа тақырып: Көшпелі бақташылық - шаруашылықтың негізгі түрі
ІІІ Сурет пен жұмыс (слайд көрсетіледі)
ІV Қай түлік қай жерді қалайтынын айт
Жаңа тақырып
Көшпелі бақташылық – шаруашылықтың негізгі түрі
Сабақтың мақсаты
- Көшпелілер өмірі, шаруашылығы малының түрлері, отырықшылық пен көшпеліліктің айырмашылығын түсіндіру
- Шаруашылыққа бейім еңбекқұмар отан сүйгіш азамат тәрбиелеу
Жоспары
1. Дәстүрлі мал шаруашылығындағы көші - қон.
2. Көшпелі мал шаруашылығының түрлері.
3. Көшпелілердің баспанасы.
4. Көшпелілер нені білуге тиіс еді.
І. Дәстүрлі мал шаруашылығындағы көші - қон.
Жайлау
Көктеу
Күзеу
Қыстау
Қазақстанның шөлді аудандарында шөптің түрі.
288 Шөптің түрі
109 Сиыр мен жылқы жейді
148 Түйе жейді
167 Қой жейді
180 Сортаң шөптің түрі
132 Қой жейді
24 Сиыр ғана жейді
ІІ. Көшпелі мал шаруашылығының түрлері.
1 Батыс және Орталық Қазақстанда таза көшпелі тұрмыс қалыптасты
2 Шығыс Қазақстанда Алтай мен Тянь-Шань тауларында Жетісудің таулы аймақтарында жартылай көшпелі мал шаруашылығы дамыды.
3 Қазақстаның оңтүстігінде Сырдария Шу Келес өзендерінің аңғарында отырықшы шаруашылық дамыды.
ІІІ Көшпелілердің баспанасы
Киіз үйдің реті
IV. Көшпелілер нені білуге тиіс еді
1 Қоршаған табиғатты түсіну білуі тиіс еді
2 Қиын жағдайда қалмау үшін жылдың қай мезгілінде судың таситынын білуі керек
3 Көшудің қысқа - да әр түрлі жолдарын білуі керек
Сабақты бекіту
Мәтін мен жұмыс
1 Қазақстан далаларында шамамен б з б 2 мың ж – ың соңына қарай....................
шұғылданудың пайдасыз екені белгілі болды
3 Көшпелі мал шаруашылығы артық.................... алуға................ мүмкіндік берді
2 Дала тұрғындары шаруашылықтың жаңа тәсілі -....................................... ойлап тапты.
4 Дегенмен - де табиғаты ежелден егіншілік пен отырықшылыққа қолайлы............................. аймағында жартылай көшпелі мал шаруашылығымен бірге отырықшы өмір салты.................... қатар дамыды
5 Көшпелілердің өздері................. өндірді
6 Батыс Қазақстанның шөлді аудандарында...................... маңызы аса зор болды. Мұнда............. аз ұсталды. Ал оңтүстігі........... өсіруге тиімді еді
Сергіту сәті
Қазақтардың негізгі төрт түліктен алған өнімдерін ата
1. Қой ------------------------------------------------------- Жылқы
Төлі қозы ------------------------------------------------- Төлі құлын
Пірі шопан ата ------------------------------------------- Пірі Қамбар ата
Азық - түлік өнімдері ет, бұжы --------------------- Азық - түлік өнімдері: ет, қымыз
Киім - кешек және т. б бұйымдар ----------------- Киім - кешек және т. б бұйымдар
Шұлық жемпір бас киім тон
2. Сиыр ------------------------------------------------------ Түйе
Төлі бұзау --------------------------------------------------- Төлі бота
Пірі Зеңгібаба ---------------------------------------------- Пірі Ойсылқара
Азық - түлік өнімдері ет, қатық айран -------------- Азық - түлік өнімдері ет шұбат құрт
Киім - кешек және т. б бұйымдар етік сөмке ----- Киім - кешек және т. б бұйымдар көрпе тон ішік, ----------------------------------------------------------------------жемпір, күртеше
Киіз үйдің құрылысы
1 кереге
2 уық
3 шаңырақ
4 сықырлауық
5 табалдырық
6 маңдайша
7 таяныш
Көшпелілердің жаңалықтары
Сандар сөйлейді
Венн диаграмасы
Киіз үй мен қазіргі үйді салыстыру
Ұқсастығы жылы адамдар тұрады есігі бар ішінде жиһаз болады
Айырмашылығы көшпелі түндік жиналады құрады
Жарық терезе еден бұрыш қабырға төбе
Бағалау
Үйге тапсырма: «Көшпелі өмір салты» тақырыбында әңгіме құрастыр
І 1 Адамзат баласы тарихының ежелгі кезеңі нешеге бөлінеді. Олар қайсылар
2 Ежелгі заман тарихын дәуірлерге бөліну неге негізделеді
3Тас құралдарын пайдаланылған кезең
4 Мыс құралдарын пайдаланған кезең
5 Қола құралдар өндіріске енген кезең
6 Ал адам баласы темірді ойлап тауып одан құрал жасаған кезең
7 Қазақстанда ерте дәуірде темірді қашан пайдаланып бастаған
8 Темір өндірудің қарапайым тәсілі
9 Оларда мал бағудың көшпелі түріне көшу қашан қалыптаса бастады
ІІ Көшпелі мал шаруашылығының пайда болу себептері
1. Табиғатта құрғақшылық бет алып жауын шашын азайды. Егіншілік мен шұғылдану қиындады
2. Ат абзелдерін жетілдіру жылқыны көлік ретінде пайдалануға мүмкіндік берді
3. Мал басының көбеюі жаңа жайылымдарды қажет етті
Жаңа тақырып: Көшпелі бақташылық - шаруашылықтың негізгі түрі
ІІІ Сурет пен жұмыс (слайд көрсетіледі)
ІV Қай түлік қай жерді қалайтынын айт
Жаңа тақырып
Көшпелі бақташылық – шаруашылықтың негізгі түрі
Сабақтың мақсаты
- Көшпелілер өмірі, шаруашылығы малының түрлері, отырықшылық пен көшпеліліктің айырмашылығын түсіндіру
- Шаруашылыққа бейім еңбекқұмар отан сүйгіш азамат тәрбиелеу
Жоспары
1. Дәстүрлі мал шаруашылығындағы көші - қон.
2. Көшпелі мал шаруашылығының түрлері.
3. Көшпелілердің баспанасы.
4. Көшпелілер нені білуге тиіс еді.
І. Дәстүрлі мал шаруашылығындағы көші - қон.
Жайлау
Көктеу
Күзеу
Қыстау
Қазақстанның шөлді аудандарында шөптің түрі.
288 Шөптің түрі
109 Сиыр мен жылқы жейді
148 Түйе жейді
167 Қой жейді
180 Сортаң шөптің түрі
132 Қой жейді
24 Сиыр ғана жейді
ІІ. Көшпелі мал шаруашылығының түрлері.
1 Батыс және Орталық Қазақстанда таза көшпелі тұрмыс қалыптасты
2 Шығыс Қазақстанда Алтай мен Тянь-Шань тауларында Жетісудің таулы аймақтарында жартылай көшпелі мал шаруашылығы дамыды.
3 Қазақстаның оңтүстігінде Сырдария Шу Келес өзендерінің аңғарында отырықшы шаруашылық дамыды.
ІІІ Көшпелілердің баспанасы
Киіз үйдің реті
IV. Көшпелілер нені білуге тиіс еді
1 Қоршаған табиғатты түсіну білуі тиіс еді
2 Қиын жағдайда қалмау үшін жылдың қай мезгілінде судың таситынын білуі керек
3 Көшудің қысқа - да әр түрлі жолдарын білуі керек
Сабақты бекіту
Мәтін мен жұмыс
1 Қазақстан далаларында шамамен б з б 2 мың ж – ың соңына қарай....................
шұғылданудың пайдасыз екені белгілі болды
3 Көшпелі мал шаруашылығы артық.................... алуға................ мүмкіндік берді
2 Дала тұрғындары шаруашылықтың жаңа тәсілі -....................................... ойлап тапты.
4 Дегенмен - де табиғаты ежелден егіншілік пен отырықшылыққа қолайлы............................. аймағында жартылай көшпелі мал шаруашылығымен бірге отырықшы өмір салты.................... қатар дамыды
5 Көшпелілердің өздері................. өндірді
6 Батыс Қазақстанның шөлді аудандарында...................... маңызы аса зор болды. Мұнда............. аз ұсталды. Ал оңтүстігі........... өсіруге тиімді еді
Сергіту сәті
Қазақтардың негізгі төрт түліктен алған өнімдерін ата
1. Қой ------------------------------------------------------- Жылқы
Төлі қозы ------------------------------------------------- Төлі құлын
Пірі шопан ата ------------------------------------------- Пірі Қамбар ата
Азық - түлік өнімдері ет, бұжы --------------------- Азық - түлік өнімдері: ет, қымыз
Киім - кешек және т. б бұйымдар ----------------- Киім - кешек және т. б бұйымдар
Шұлық жемпір бас киім тон
2. Сиыр ------------------------------------------------------ Түйе
Төлі бұзау --------------------------------------------------- Төлі бота
Пірі Зеңгібаба ---------------------------------------------- Пірі Ойсылқара
Азық - түлік өнімдері ет, қатық айран -------------- Азық - түлік өнімдері ет шұбат құрт
Киім - кешек және т. б бұйымдар етік сөмке ----- Киім - кешек және т. б бұйымдар көрпе тон ішік, ----------------------------------------------------------------------жемпір, күртеше
Киіз үйдің құрылысы
1 кереге
2 уық
3 шаңырақ
4 сықырлауық
5 табалдырық
6 маңдайша
7 таяныш
Көшпелілердің жаңалықтары
Сандар сөйлейді
Венн диаграмасы
Киіз үй мен қазіргі үйді салыстыру
Ұқсастығы жылы адамдар тұрады есігі бар ішінде жиһаз болады
Айырмашылығы көшпелі түндік жиналады құрады
Жарық терезе еден бұрыш қабырға төбе
Бағалау
Үйге тапсырма: «Көшпелі өмір салты» тақырыбында әңгіме құрастыр
Назар аударыңыз! Жасырын мәтінді көру үшін сізге сайтқа тіркелу қажет.
Жаңалықтар
Көшпелі мал шаруашылығының қалыптасуы
Көшпелі мал шаруашылығы мен егіншіліктің қалыптасуын түсіндіру. Көшпелілердің әлемдік өркениетке қосқан үлесін білу.
Көшпелі бақташылық – шаруашылықтың негізгі түрі
Көшпелі бақташылық – шаруашылықтың негізгі түрі Конспект Көшпелілер жазда – жайлауға, күзде – күзеуге, қыста – қыстауға, көктемде – көктеуге көшіп жүрген. Күзеу – қыс жақындағанда қоныстанатын, қыстауға жақын жайылым. Халық жиналысы өткізіліп, ру
Ерте темір дәуіріндегі Қазақстан. Көшпелі мал шаруашылығының қалыптасуы
II БӨЛІМ. Ерте темір дәуіріндегі Қазақстан. Көшпелі мал шаруашылығының қалыптасуы Конспект Адамдар жылқыны азық және мініс көлігі ретінде пайдаланды. Жылқы суыққа төзімді әрі қыста тебіндеп жайылады, шөпті қар астынан тұяғымен аршып алады. Металл
Көшпелі мал шаруашылығы – тіршіліктің қайнар көзі
Темір дәуіріндегі тұрғындардың отырықшылықтан көшпелі мал шаруашылығына ауысуы, тебіндік жайылым, төрт түлік мал туралы түсінік бере отырып, оқушылардың білімін арттыру.
Көшпелі мал шаруашылығының пайда болуы
Оқушыларға көшпелі мал шаруашылығының қалыптасуы мен пайда болу себебін, малшылардың ғасырлар бойы мал өсіру, баптау мәдениетін сақтай отырып, үзбей көшіп жүруін және баспаналары туралы ашып айтып, жаңа сабақты меңгерту.
Көшпелі мал шаруашылығының қалыптасуы
Көшпелі мал шаруашылығы мен егіншіліктің қалыптасуын сипаттайды. Жыл мезгілдерін, жайылым түрлерін айта алады. Төрт түлік малдан алынатын өнімдерді атайды.
Пікірлер (0)
Ақпарат
Қонақтар,тобындағы қолданушылар пікірін білдіре алмайды.
Қонақтар,тобындағы қолданушылар пікірін білдіре алмайды.