"Бұлбұлдың әні" Мәдіхат Төрежанов

Сабақтың тақырыбы: «Бұлбұлдың әні» М.Төрежанов (слайдымен)
Сабақтың мақсаты:
а) білімділік: мәтіннің мазмұнын меңгертіп, бұлбұл құстары туралы түсініктерін тереңдету.
ә) тәрбиелік: табиғатты аялауға, құстарды қорғауға, жауапкершілікті сезінуге тәрбиелеу
б) дамытушылық: тіл байлығын, сөздік қорын, көркем сөйлеу дағдысын дамыту. Көз алдында елестету арқылы есте сақтау, еске түсіру қабілеттерін дамыту.
Сабақтың түрі: аралас сабақ
Сабақтың типі: жаңа білімді игеру
Сабақтың әдіс - тәсілдері: дамытушылық, сұрақ - жауап, түсіндіру, ой қозғау.
Пәнаралық байланысы: Дүниетану, өмірмен байланыс.
Сабақтың көрнекілігі: Суреттер, портрет, интерактивті тақта, эмблема,
Сабақтың барысы

І. Ұйымдастыру кезеңі.
1 Оқушылармен амандасу, түгелдеу, оқу - құралдарының әзірлігін тексеру. Оқушылардың назарын сабаққа аудару.
Қане барлығымыз оқу - құралдарымызды дайындап алайық. Бүгінгі сабақта түгелміз бе?
Олай болса, қазір бізде ана тілі сабағы. Яғни, бұл сабақ жай сабақ емес. Себебі бүгін бізге көптеген қонақтар келіп отыр. Сондықтан бүгінгі сабағымыз күнделікті сабақтан ерекше болмақ.
- Балалар, кім біледі спорт әлемінде қандай жаңалықтар болып жатыр?
- Сочи 12 - қысқы Олимпиадасы.
- Дұрыс айтасыңдар, ол жарысқа біздің қазақстандық отандастарымыз да қатысуда. Соның ішінде мәнерлеп сырғанаудан отандасымыз ІІІ жүлделі орынға ие болды. Ол Денис Тень. Бүгін сабаққа қатысқан оқушыларды бағалауымыз да өзгеше екен деп 5 - алтын медаль, 4 - күміс медаль, 3 - қола медалін қолдану арқылы жүргізілетінін хабарлау.

2. Қызығушылығын ояту.
Жаңбыр дыбысы, күннің күркіреуін таспадан тыңдату және бейне материалды қарау.
- Балалар, бұл қай кезде болады?
- Бейне жазбадан нені көрдік?
- Жаңбыр.
- Олай болса, қане, кім үй тапсырмасын айтады, үйге қандай тапсырма берілді?
а) Жаңбыр өлеңін жатқа айту және эссе жазу.(Балалардан үй тапсырмасын сұрау), эссені оқыту.
Жаңбыр жауды далада,
Аспанды бұлт торлаған.
Күннің көзін ашайық,
Жерге шуақ шашайық.
ә) Үй тапсырмасын бекіту.
- Балалар жаңбырдың қандай түрлерін білесіңдер? (Нөсер жаңбыр, ақ жауын, соқыр жаңбыр.
- Дүниетану пәнінен белгілі, аспанды қандай бұлт торлағанда жаңбыр жауады? (Будақ бұлт және қабат бұлт)
- Жаңбырдың бізге қандай пайдасы бар екен?

ІІІ. Ой қозғау
- Жаңбыр жауып басылғанда табиғатта қандай құбылыс болады?
- Кемпірқосақты көргендерің бар ма?
- Неше түстен құралған?
- Аспанда нелердің дауысы естіледі? (Жәндіктер мен құстардың)
- Қандай құстарды білесіңдер?
(қаз, торғай, әтеш, сауысқан, бозторғай, қарға, бұлбұл)
- Оларды қандай топтарға бөлуге болады?
(дала құстары, үй құстары т. б.)
- Құстар қалай дыбыстайды?
(қаз қаңқылдайды, торғай шиқылдайды, әтеш шақырады, қарға қарқылдайды, бозторғай шырылдайды, бұлбұл сайрайды)

ІV. Қызығушылығын ояту. Бұлбұл үнін тыңдау бейнебаянымен
Балалар, олай болса бәріміз тақтаға қарай отырып, мына дыбысты тыңдап көрейік.
- қандай құстың үні ерекше естіледі?
- демек, мынау қандай құстың суреті екен?
Бұлбұл - әнші құс. Оның екі түрі болады.
1) дала бұлбұлы
2) тоғай бұлбұлы
- Бұлбұл қандай құс екен? (Әнші)
- Ал, сендер қазақтың қандай бұлбұл әншілерін білесіңдер ме?
- Қазақтың бұлбұл әншілері - Күләш Бәйсейітова және Бибігүл Төлегенова.
Және өзіміздің Арыс қаласынан шыққан Нұржамал Үсенбаева апамыз да бар екен.

V. Жаңа сабақты түсіндіру.
Жаңа сабақтың тақырыбы мен мақсатын хабарлау.
- Олай болса бүгінгі жаңа сабағымыз Мәдіхат Төрежановтың «Бұлбұлдың әні» атты әңгімесі. Барлығымыз мына портретке мән берейік. ( Тақтада Мәдіхат Төрежановтың өмірбаяны мен портреті ілінген)
1921 ж. Ақмола(бұрынғы Целиноград) Аққол ауданы, Еңбек ауылында дүниеге келген, жазушы. 1986 жылдан КСРО жазушылар одағының мүшесі. Оның «Қолғабыс», «Кішкентай бағбан». «Еңбегіне қарай»атты шығармалары бар.
1. Мәтінді оқушылар тізбектеп оқу.
2. Мәтіннің мағынасын ашу.
3. Сұрақ – жауап арқылы пысықтау.
- Мәдіхат пен Әбдеш қайда келе жатты?
- Олар неге көп сөз таластырады екен, мақсаты неде? Қалай ойлайсың автор дұрыс істеді ма?
- Неге бұлбұл сұңқылдапты, себебі неде екен?
- Көңілденген бұлбұл не істеді?
4. Мәтінді рөлге бөліп оқыту.
3. Мәтінді бөліктерге бөлу.(Тоғай ішінде. Бұлбұлдың ұясын қоруы.. Бұлбұлдың тамылжыта сайрауы.)
1). Біздің отбасымызда атам әжемнен кейін оянады, әжем мысықтан кейін оянады, ал мен атамнан кейін оянамын. Кім ерте, кім кеш тұрады?
Жауабы: 1 - мысық, 2 - әжем, 3 - атам, 4 - мен.
2). Әкем, мен, шешем үшеуіміз суретке түстік. Әкем шешемнің сол жағында, мен ортада отырдым. Мен шешемнің қай жағында отырдым?
Жауабы: сол жағында

VІ. Топтастыру. Бұлбұл қандай құс екенін сипаттау.

Х. Шығармашылық жұмыс. Дәптермен жұмыс.
Үй құстары. Дала құстары.
ХІ. Сабақты қорытындылау.
INSERT кестесі
Не білемін? Нені білдім? Білгім келеді?

ХІІ. Үйге тапсырма.
Мәтінді мәнерлеп оқу, түсінік айту. Бұлбұл құсы туралы мәлімет жинау