Құрақ құрау

Еңбекке баулу 3 класс
Сабақтың тақырыбы: Құрақ құрау (айрисфолдинг)
Мақсаты:
1. Білімділік: Құрақ түрлерін таныстырып, өздері құрай білуге үйрету, дайындау жолдарын меңгерту.
2. Тәрбиелік: Үнемділікке, ұқыптылыққа, талғампаздыққа, іскерлікке, ата – бабымыздың салт – дәстүрін білуге тәрбиелеу. Жаңа заман құрақ түрін үйрету.
3. Дамытушылық: Сабаққа қызығушылығын және өздігінен ойлау қабілетін арттыру. Теориялық білімдерін іс жүзінде көрсетуге ықпал ету, практикалық іс — әрекеттерін қалыптастыру.
Пәнаралық байланыс: сурет, сызу, математика.
Сабақ әдісі: түсіндіру, сарамандық, СТО стратегиялары.
Сабақ түрі: аралас
Сабақ типі: жаңа білімді меңгеру
Қажетті құралдар: қайшы, түрлі – түсті қағаз, желім.

Барысы:
I. Ұйымдастыру кезеңі:
Оқушылармен амандасып, олардың түгел екенін анықтап, еңбек құралдарының түгел екеніне көз жеткізіп, назарларын сабаққа аудару;

II. Психологиялық дайындық
“5” болсын алар бағамыз,
Білімнен бақыт табамыз.
Өнер, білім көп оқып,
Өсе берсін санамыз.

ІІІ. Сиқырлы қақпа ойыны.
1. Құлып сұрағы: ою – өрнектер қандай әшекей мақсатында қолданылады?
2. Ұлттық қолөнер түрлеріне не жатады?
3. Мата қиындыларынан не жасауға болады?

ІV. Жаңа сабақ
Құрақ құрау.
Біздің елімізде қолөнері жақсы дамыған. Мысалы, табиғатпен байланыстырып құрақ түрлерін құраған. ХХ ғасырда тігіншілік өнері қайта дамып, оның ішінде құрақ құрау түрі қайта жаңғырды. Қазіргі кезде оған үлкен көңіл бөлініп отыр. Құрақ құраудың
екі мақсаты бар
1. Матаның қиындыларын дұрыстап құрастыру және одан сәндік бұйымдар жасау
2. Матаның бір - біріне үйлесімділігін, түрін және олардың суреттерінің сәйкестігін ескеріп, матаның қиындыларын іске жарату
Әр түрлі фигуралар жасай отырып қиюластырып, жастық көрпеше тігу, өрнек құрастыру немесе сәндік сөмкелер тігуге де болады. Өрнек дегеніміз түр - түсі және геометриялық пішіні әр алуан мата қалдықтарынан құрастыру. Әсем бұйымдар жасауда қазақ қолөнерінде пайдаланылған шикізаттың бірі – мата. Халық шеберлері матаның табиғи қасиеттеріне зер салып, өз қажетіне жарата білген. Әр түрлі геометриялық фигуралардан тұратын құрақты сәндеп, құрай білген.
Қазіргі кезде тұрмыста қолданып жүрген құрақ құрау әдістеріне байланысты мынадай түрлерге бөлінеді
1. Көрпеше құрақ
2. Жастық құрақ
Композициялық түрлері. Құрақ өнері тек қазақ халқына ғана тән емес, әлемнің асқа халықтарында да дамыған. Мысалы, орыс халқы бұл өнерді «Лоскутная техника» әдісімен жамылатын көрпе, төсеніш, жастық сияқты бұйымдар дайындайды. Еуропа халықтарында «Пэчворк» деген атаумен белгілі Жапон халқында құрақ өнері «Сашико» деп аталады. Ал Голландияда «Айрис фолдинг» деп аталады. Қазақшаға аударғанда түрлі – түсті қатарласу деген мағынаны береді.
Қажетті құралдар:
• Парақ пен шаблон
• Шаблон бастырмасы
• Жұқа түрлі – түсті
• карандаш
• қайшы
• жапсырғыш лента (скотч)
• желім
Қазіргі таңда көзге бірден байқалатыны матаның түстік қасиеті. Әр түстің өзіндік ерекшеліктері, өзіндік мінезі, мән – мағынасы болады.
Көк – аспан деген мағынаны білдірсе,
Сары – ақыл, парасат, қызыл – күн көзі, оттың, жасыл – жастықтың, жақсылықтың, көктемнің, қоңыр жердің, ақ – ақиқат, қуаныш, бақыттың белгісі екен.
Сарамандық жұмыс.
Әр топқа шаблон және шаблон парақшасы таратылады.
Оқушылар тапсырманы орындауға кіріседі.

Тренинг
Сергіту сәті.
Бес саусағым бес өнер,
Он саусағым он өнер.
Досым болсаң егер сен
Өнерімді көре бер
Саусақтарың майысып,
Түрлі ою ойысып,
Құрмет тұтып шеберді
Шебер болар ма екенсің!

Бекіту.
1. Бүгінгі өткен құрақ түрінің атауы?
2. Жасаған жұмысымыз?
3. Жапсырмалау техникасы қалай аталады?
4. Айрис фолдинг қай елдің өнері?
5. Құрақ құрау қай елдің өнері?
6. Айрис фолдинг, «Сашико», «Ласкутная техника», «Құрақ құрау» - осының барлығы бір ауыз сөзбен айсақ не деп айтамыз?

Бағалау.
Оқушылар топ бойынша өздерін – өзі бағалайды.

Қорытындылау.
Бауыржан Момышұлы айтқандай:
«Үлгісі көптің өрнегі көп, өрнегі көптің ермегі көп»,
«Үйренгенің өзіңе құт, істегенің еліңе құт»,
«Ою - өрнек, құрақ құрау - қазақтың кешегісі,
бүгінгісі, ертеңі»

Үйге тапсырма:
Екі түсті қолдана отырып құрақ көрпені жобалық суретін салу