Төлді қалай шақырады? Дауыссыз дыбыстар

Бастауыш сынып мұғалімі: Ерғазиева Ә.А.
Ана тілі 1 сынып
Сабақтың тақырыбы: Төлді қалай шақырады? Дауыссыз дыбыстар
Сабақтың мақсаты:
Білімділік: Оқушылардың төрт түлік туралы түсініктерін кеңейтіп, әр малдың ерекшеліктері, пайдасы туралы білімдерін тексеру, ізденушілік қызығушылықтарын арттыра отырып, төрт түлік малға байланысты мақал — мәтелдер, әңгімелер тақпақтар айтқызып, білімдерін толықтыру.
Дамытушылық: Оқушылардың сөйлеу шеберліктерін, ой — өрістерін дамыту.
Тәрбиелік: Төрт түлік малды қастерлеуге, отан сүюге, ұлттық дәстүрді құрметтеуге тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: аралас сабақ
Пән аралық байланыс: дүниетану, математика
Сабақ әдіс - тәсілі: Сұрақ — жауап, талдау — жинақтау, салыстыру, ізденушілік.
Көрнекілігі: Слайд, суреттер, сызбалар.

Сабақтың барысы:
1. Ұйымдастыру кезеңі.
- Оқушылармен амандасу.
- Оқу - құралдарын түгендеу.
- Сабаққа зейінін аудару.
- Психологиялық дайындық.
Ойға толсын санамыз,
Бестік болсын бағамыз.
Баласындай бір үйдің,
Тату болсын арамыз.

1. Үй тапсырмасын тексеру.
-«Қоян» мәтінін әңгімелеу. 2 - 3 оқушы

III. Өткенді қайталау.
«Жануарларды мекеніне апар» ойынын ойнату.
Балаларға жануарлардың суреттері таратып беріледі, артына сұрақтар жазылады. Сұраққа жауап берген оқушы жануарларды тақтадағы «орманға немесе өріске» апарып қояды.
— Сөйлем неден құралады?
— Сөз неден құралады?
— Дыбыс дегеніміз не?
— Сөйлемнің соңына қандай тыныс белгілер қойылады?
— Алфавитте әріп бар? (42)
— Неше дауысты дыбыс бар? (15)
— Неше дауыссыз дыбыс бар? (25)
— Дауысты дыбыстар нешеге бөлінеді? (2) жуан, жіңішке
— Дауыссыз дыбыстар нешеге бөлінеді? (3) қатаң, ұяң, үнді
Слайдтан дауыссыз дыбыстар көрініп тұрады.

IV. Жаңа сабақ.
Балалар орманда мекендейтін жануарлар олар жабайы жануарлар. Ал, өрісте жайылатын жануарлар үй жануарлары деп аталады. Үй жанауларына қандай жануарлар жатады. Сиыр, жылқы, ит, мысық, қой т. б. сол үй жануарларының ішінде төрт түлік малдар бар. Төрт түлік малдың қазақ халқының тұрмыс тіршілігінде алатын орнын түсіндіру. Қазақ халқының өмірі төрт түлік малмен тығыз байланысты болған. Себебі төрт түлік мал – қазақ халқының күн көрінісінің, шаруашылығының негізгі саласы. Төрт түлік мал сойса - ет, сауса – сүт, мінсе көлік, кисе – киім болды. Сондықтан төрт түлік малды қазақ халқы қадір тұтып, өлең жырларына, мақал – мәтелдерге, тиым сөздерге қосқан.

1. «Төлін тап» ойыны.
Төрт түлік малдардың төлі немесе балалары болады. Сол төлдерді анасының қасына апарып қоямыз. Ол үшін математика сабағында біз сандармен таныстық санды реті бойынша таңдап алып, артындағы суретке қарап қандай төл екенін айтамыз және сол сөзге дыбыстық талдау жасаймыз.
1. Қозы – 4 әріп, 4 дыбыс, 2 дауысты және 2 дауыссыз дыбыс, 2 буын
2. Құлын – 5 әріп, 5 дыбыс, 2 дауысты және 3 дауыссыз дыбыс, 2 буын.
3. Лақ – 3 әріп, 3 дыбыс, 1 дауысты және 2 дауыссыз дыбыс, 1 буын
4. Бота – 4 әріп, 4 дыбыс, 2 дауысты және 2 дауыссыз дыбыс, 2 буын
5. Бұзау – 5 әріп, 5 дыбыс, 2 дауысты және 3 дауыссыз дыбыс, 2 буын.

2. Оқулықпен жұмыс. 21 - бет. 17 - жаттығу.
1. Өлеңді түсініп оқы. «Мал атасы»
2. Көркем жазу.
3. Бүгінгі күннің жадын жазамыз.
4. Қамбарата, Зеңгібаба, Ойсылқара, Шопаната, Сексеката сөздерін жазып, дауыссыз дыбыстардың астын сыз.

Сергіту сәті. Оқушылардың назарын экранға аудару.

3. Оқулықпен жұмыс. 18 - жаттығу.
1. Өлеңді мәнерлеп оқыңдар.
2. Қара әріппен жазылған сөйлемді көшіріп, әр сөздегі дауыссыз дыбыс әріптерінің астын сыз.
Құлыншағым
Құлыншағым – құндызым
Құлдырайды, шабады.
Жылтылдаған жұлдызым
Құстай қанат қағады.

4.«Кім жылдам? ойыны. Малдың дыбыстарын табу. Малдың дыбысын естіп қандай жануар екенін айтамыз.

5. Оқулықпен жұмыс. «Төлді қалай шақырады?»
1. Өлеңді мәнерлеп оқы.
2. Өлеңде неше шумақ бар?
3. Төлдерді қалай шақырады?
4. Мысықты, итті қалай шақырады?

VII. Сабақты бекіту.
Шығармашылық тапсырма: Мақалдан дауыссыз дыбыстарды тап.
1. Малы бардың – жаны бар
2. Елдің көркі – мал
3. Сиыр сауған шөлдемес
4. Сиырдың сүті – тілінде
5. Ат – ердің қанаты

Сабақты қорытындылау.
1. Төрт түлік малды ата - бабаларымыз қадірлеп, қастерлеген. Төрт түлік малдың адамға қандай пайдасы бар? Слайдпен көрсетіліп тұрады.
2. Өткен 2015 жыл қандай жыл? Қой жылы
3. Бізді анамыз не деп еркелетеді? Малдың төлдері аттарымен еркелете ме? (құлыным, ботақаным, қошақаны)
— Біз бүгін не үйрендік? — Төрт түлік мал туралы не білдік? — Тілімізде дауыссыз дыбыстар нешеу?
— Балалар бүгінгі сабағымыз түсінікті болды ма? Түсінсек бас бармағымызды жоғары көтереміз. Жартылай түсінсек бас бармағымызды қисайтамыз. түсінбесек бас бармағымызды төменге түсіреміз.

VIII. Үйге тапсырма. 23 - бет 19 - жаттығу.
«Төлді қалай шақырады?» өлеңін мәнерлеп оқу. 19 - жаттығу көшіріп жазу. Бағалау. Сабаққа белсене қатысқан оқушыларды бағалаймын.