Бұлшық ет

Сабақтың тақырыбы: Бұлшық ет.
Сабақтың мақсаты: оқушыларды адамның қозғалыс жүйесінің негізгі бөлігі – бұлшық етпен таныстыру, олардың қандай маңызды рөл атқаратынын көрсету; өзіндік бақылау жүргізу; салыстыру мен талдау әдістерін үйрету; салауатты өмір салты жөнінде түсінік қалыптастыру; оқушылардың гигиеналық дағдысы қалыптасуына ықпал ету.
Сабақтың көрнекілігі: «Адам қаңқасы» плакаты, «Адам қаңқасы», «Бұлшықет», «Дене сымбатының бұзылуы» сызбалары, сантиметрлік таспа.

Сабақтың барысы:
I. Қызығушылықты ояту.
- Балалар, сендер ертегіні жақсы көресіңдер ме? Естеріңе түсіріңдерші, мына сөздер қай ертегіден алынған?
Ерте - ерте ертеде бір патшаның қызы - Алтын бұрымды сұлу өмір сүріпті. Оның жүрісі аққудың жүзгеніндей әдемі еді, бойы - оқтай түзу, денесі - сымбатты еді.
(Орыс халқының Алтын бұрымды Василиса туралы ертегісі)
- «Оқтай түзу» және «денесі сымбатты» деген сөздерді қалай түсінеміз?
- Дене сымбатты болуы үшін не істеу керек?
- Адам өзінің жүріс - тұрысын өзі қалыптастыра ала ма?
- Дене бітімі қисық адам қандай мамандықты игере алмайды?

II. Ақпараттық блок.
(Балаларға жаднама беріледі, оны ата - аналарына көрсетуі керек).
Қымбатты балалар! Құрметті ата - аналар! Естеріңізде болсын!
1. Баланың дене бітімінің дұрыс қалыптаспауы денсаулыққа зиян келтіріп қана қоймайды, ол адамның бүкіл өмірін зая етеді.
2. Баланың дене сымбаты үстел басында, партада немесе ойнаған кезде дұрыс отырмау салдарынан бұзылады.
3. Отырған кезде аяқты нық басып отыру қажет, арқа мен қол, бас пен аяқ, кеуде симметриялы орналасуы тиіс.
4. Отырған кезде адамның арқасы орындық арқасына тиіп тұруы қажет, ал кеуде мен үстел арасында 1, 5 — 2 см қашықтық болуы тиіс.
5. Көз бен үстелдің арасында 30 см қашықтық болуы қажет.
6. Кітапты еңкейтіп, ал дәптерді 30 градусқа қисайтып ұстау қажет.
7. Жантайып жатып оқуға және үнемі бір қолға салмақ салуға болмайды.
8. Дене сымбатын велосипед те бұзады.
9. Дене бітімін түзету үшін қатты матрасқа жатып ұйықтау керек.
10. Дене бітімін түзету үшін балалар күнделікті жаттығу жасап, өз – өзін бақылап жүруі қажет.

III. Негізгі блок.
1. Балалар қолы мен аяғын ұстап көреді. Сол қолымен оң қолының
шынтақтан жоғары қатты бұлшықетін ұстап көреді. Қолды бүккенде бұлшықет қатая түседі. Балалар жұптасып, бір - бірінің қолының бұлшықетін сантиметрлік таспамен өлшейді: алдымен бұлшықеттің қол бос тұрғандағы қалпы, содан соң бүгілген кездегі қалпы өлшенеді. Нәтижесі дәптерге немесе тақтаға жазылады. Бұлшықет қысқарды, жиырылды, жазылды. Балалар «Бұлшықет» кестесіне қарап, әрбір дене мүшесінің өз бұлшықеті болатынына назар аударады.
2. Оқулықтағы мәтінді оқу.
- Сөздікпен жұмыс істеу
- Тәжірибе жасау
- Тақырыпқа қатысты әңгіме құруға болады (мәтіннің соңындағы сұрақтарды қоюға да болады)
3. Өзекті сұрақ.
- Неге дене тұрқы бұзылған адамның жүрегі, өкпесі мен өзге де ішкі ағзаларының жұмысы бұзылады, ал спортпен айналысатын адамдар кең иықты, аяқ - қолы күшті болып келеді? Ондай адамдардың күшті және шапшаң болуының сыры неде?
Балалар өз пікірлерін білдіреді, қорытынды жасап, талдайды.

4. Дені сау адамды сипаттайтын сөздерді таңдап алыңдар:
Әдемі -Ширақ - оқтай түзу - мықты
Еңкіш -Сылбыр - сымдай түзу - ебедейсіз
Күшті -қызылшырайлы - семіз - сыптай

- Дені сау адам болуға не көмектеседі?
- Біз қандай құпияларды білеміз?
Бірінші құпия - жақсы мінез.
Екінші құпия - шыныққан дене.
Үшінші құпия — дұрыс тамақтану.
Төртінші құпия - күн тәртібін сақтау.
Бесінші құпия - күн сайын дене еңбегімен айналысу.
- Сендер қалай ойлайсыңдар, осының бәрін күн сайын жасауға бола ма?
Қорытынды. Әр адам өз денсаулығын күтуі қажет.

IV. Қорытынды блок.
1. «Өзіңді тексер» бөлімінің сұрақтары:
- Адам қозғалысында бұлшықет пен сүйектер қандай рөл атқарады?
- Жүгіргенде және жүзгенде кеуденің, қолдар мен аяқтардың қандай бұлшықеті дамиды?
- Бұлшықетті дамыту үшін не істеу қажет?
2. Білімпаздарға арналған бөлім.
Негештің сұрағы:
- Неліктен баланы «қартайған бала» деп атайды?
V. Үй тапсырмасы: «Бұлшық ет» мәтінін оқу, ата - аналарымен бірге жаднаманы пысықтау.