Кремний және оның қосылыстары

Сабақтың тақырыбы: Кремний және оның қосылыстары
Сабақтың мақсаты:
Білімділік: Периодтық жүйедегі кремнийдің орны, барлық қасиеттерін электрондық оқулық арқылы көрсету, кремнийдің табиғаттағы маңызын, құрылысын, қолданылуын түсіндіру.
Дамытушылық: теориялық білімдерін тиянақтап, логикалық ойлау қабілетін жетілдіру, кремнийдің химиялық қасиеттерін зерттеу арқылы шығармашылық жұмыстарға баулу.
Тәрбиелік: Өз білімдерін бағалап, бірлесіп жұмыс жасауға ізденімпаздыққа және қоршаған ортаны сүюге тәрбиелеу.
Сабақтың типі: жаңа ұғымды меңгерту
Сабақтың түрі: панорамалық сабақ
Сабақтың әдісі: Сатылай талдау кешені, тірек - сызба, сұрақ – жауаптар, жұмбақтар және электронды оқулық
Пәнаралық байланыс: әдебиет, математика, тарих.
Сабақтың көрнекілігі: Интерактивті тақта /слайдтар/

Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру бөлімі
ІІ. «Ой қозғау» кезеңі.
Графикалық диктант Иә - жоқ - деп белгілейді
Мұғалім сөзі:
«2030-дың біз парызымыз,
Жетістікке бастайды әр ісіміз.
Өркениетті елімізді көркейтетін,
Химияны оқу парызымыз»

ІҮ. М. В. Ломоносовтың химия саласына қосқан үлесі.(Мәнжазба)
Оқушылар қосымша материалдар дайындайды.
Қосымша хабарлама

І - оқушы
Кремнийдің ашылу тарихы. Кремний – жер қыртысының негізі. Кремнийдің латынша тауы - силициум, ол жер қыртысының негізін құрайды. Жер бетіндегі ең негізгі химиялық қосылыс, ол - кәдімгі құм, кремнезем. 1823 жылы Швед химигі И. Я. Берцелиус кремний фторлы калийге калий қосып қыздыру арқылы сол өнімді бөліп алды. Ол жаңа элемент алғанын хабарлап, оны «солиций «деп атады. Қазақша: қатты тас. 1834 жылы академик Г. И. Гесс қысқаша «кремний»деген атауды (грекше» кремнос - жартас. шың, құз»деген мағынада ) ұсынды.

ІІ - оқушы
Кремнийдің табиғатта таралуы. Табиғатта оттегінен кейінгі көп таралған элемент - кремний. Оның жер қыртысындағы массалық үлесі - 25%. Кремний табиғатта тек қосылыс түрінде ғана, көптеген силикаттар мен барлық өсімдік (әсіресе қырықбуындылар мен бамбук) құрамында кездеседі. Сондай - ақ тірі организмдер мен кейбір микроорганизмдер денесінде де болады. Адам организмінде де 0, 1 процентке жуық кремний болады, оны әзірге биологиялық рөлі белгісіз.

ІІІ - оқушы
Қолданылуы. Таза кремний көбінесе темір, мыс, алюминий, қорғасын тәрізді әртүрлі құймалар түрінде қолданылады. Аса таза кремний күн фотоэлементтерін даярлауда қолданылады. Күн батареясы космос корабльдерін электр энергиясымен қамтамасыз етеді. Кремний шала өткізгіштер – диодтар, триодтар және радиотехникада – қабылдағыш үдеткіштер даярлауда, әртүрлі приборлар жасауға қолданылады. Шыны, цемент т. б. құрылыс материалдары үшін де кремний қосылыстары қажет.