Есімше

Сабақтың тақырыбы: Есімше туралы түсінік
Сабақтың мақсаты: Есімшенің туралы толық мағлұмат беру.
Білімділік: Есімше - етістіктің ерекше түрі екендігіне байланысты түсінік бере отырып, есімшенің жасалу жолдары, есімшенің жұрнақтары туралы түсінік беру.
Дамытушылық: оқушыларға жаттығулар орындату арқылы ізденімпаздық қасиеттерін дамыту, шығармашылыққа баулу, тіл байлықтарының молаюына ықпал ету;
Тәрбиелік: Адамгершілікке тәрбиелеу, келтірілген мысалдар арқылы туған жерге деген сүйіспеншілік, қазақ тілін құрметтеуге тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: жаңа тақырыпты меңгерту
Сабақтың әдісі: сұрақ – жауап, ауызша тестік сұрақтарға тез жауап алу, оқулықпен жұмыс жасау, сергіту сәті.
Көрнекілік: оқулық, топтастыру, дидактикалық қосымша, слайдтар.

Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі:
Оқушылармен амандасу;
Оқушылардың сабаққа қатысуын бақылау;
Оқу құралдарын тексеру;

ІІ. Өткен тақырыптарға шолу жасау:
Барша заттың бір өзімде қимылы
Сөз табының күрделісі, қиыны.
Сабақты, салт, есімше, көсемше боп,
Шақ, рай, етісте боп жиылдың.

Ауызша тестік жұмыс:
1. Етіс дегеніміз не?
А. Тек қана іс қимылды білдіреді;
Б. Іс әрекеттің орындалуында орындаушының қатысы қандай екенін білдіреді.
В. Қимылдың, іс - әрекеттің болу болмауын білдіреді.

2. Етістің неше түрі бар?
А. 5
Б. 2
В. 4

3. Сабақты етістіктерге – ын, - ін, - н жұрнақтары арқылы жасалатын етістіктің түрі:
А. ырықсыз етіс;
Б. өздік етіс
В. өзгелік етіс
D. ортақ етіс

4. Қимылды, іс - әрекетті орындаушы өзге біреу / қимылды өзге біреуге орындатады/
А. ырықсыз етіс;
Б. өздік етіс
В. өзгелік етіс
D. ортақ етіс

5. Қимылды орындаушы өзі істейді.
А. ырықсыз етіс;
Б. өздік етіс
В. өзгелік етіс
D. ортақ етіс
6. Қимылдың орындаушысы айтылмай, іс - әрекет өздігінен жасалғандай көрінеді
А. ырықсыз етіс;
Б. өздік етіс
В. өзгелік етіс
D. ортақ етіс

7. Қимылды орындаушы біреумен бірлесіп ортақтасып істейді.
А. ырықсыз етіс;
Б. өздік етіс
В. өзгелік етіс
D. ортақ етіс

8. Жасалу жолдары:
А. ырықсыз етіс: - ыл,- іл, - л, - ын,- ін,- н
Б. өздік етіс: - ын,- ін,- н;
В. өзгелік етіс: - дыр,- дір,- тыр,- тір,- ғыз, - гіз, - қыз, - кіз,- т
D. ортақ етіс: - ыс, - іс, - с.

ІІІ. Жаңа сабақ. Есімше
Есімше мен көсемше етістіктің ерекше түрі.
Есімше бірде есім сөздердің бірде етістіктің қызметін атқаратын етістіктің түрі.
Ешқандай қосымшасы қандай? қай? деген сұрақтарға жауап беріп, анықтауыш қызметін атқарса, кім? не? деген сұрақтарға жауап беріп бастауыш, баяндауыш қызметін атқарады.
Есімше есім сөздерше септеліп, тәуелденіп, көптеліп есім қызметін атқарады. Есімше жіктеліп етістік қызметін атқарады да, сөйлемнің баяндауышы болады.