Сәкен Сейфуллин "Ақсақ киік"

Сабақ жоспары
Әдебиет 5 - сынып
Сабақтың тақырыбы: С. Сейфуллин «Ақсақ киік»
Сабақтың мақсаты:
1. Білімділік: ақын жайлы білетін мәліметтерді тыңдай отырып жаңа мағлұматтар алуына жағдай жасау, «Ақсақ киік» өлеңінің тақырыбы мен идеясын ашу.
2. Тәрбиелік: оқушыларды адамгершілікке, ізгілікке баулу, елжандылыққа тәрбиелеу.
3. Дамытушылық: өз бетінше талдау, зерттеу жұмыстарына машықтанып, түйінді ой, өзіндік пікір қалыптастыруына жағдай жасау.
Сабақтың типі: жаңа білімді меңгерту
Сабақтың әдісі: сұрақ - жауап, түсіндіру, талдап оқу, іздендіру, сатылай кешенді талдау, эссе.
Сабақтың көрнекілігі: интерактивті тақтадан презентациялық слайдтар
Пәнаралық байланыс: тарих, музыка, кино өнері

Сабақтың барысы:
1. Ұйымдастыру кезеңі
Cәлемдесу, назарды сабаққа бағыттау
2. Үй тапсырмасын тексеру
1. Оқулықтан Жамбылдың өмірі мен шығармашылығы туралы мәліметті
2.«Өтеген батыр» дастанының ұнаған шумақтарын жаттау.

3. Жаңа тақырыпты түсіндіру:
Балалар, өлеңнің бастапқы жолдарында баяндалған Арқа, Бетпақдала туралы мәлімет бере кетейін. Арқа, яғни Сарыарқа Орталық Қазақстанды алып жатқан аймақ. Батысынан шығысына дейін 1200 км өңірді алып жатыр. Бетпақдала осы сарыарқада орналасқан, батысы сазды, шығысы тасты құмды, шөлді жер.
Киік дегеніміз не? Киікті қазақ ақбөкен деп те атайды. Киік шөлді жерді мекендейді. Оның мүйізі медицинада дәрі – дәрмек жасау үшін пайдаланылады. Еті мен мүйізі бағалы.
Адамдардың қаталдығы мен табиғаттың ерекше бір сұлу төлі киіктің дәрменсіздігі, әлсіздігі қарама қарсы алынып, адамдардың тағылығын, мейірімсіздігін көрсету – шығарманың негізгі мәселесі. Баяғыда мың - мыңдап өрген киіктің бүгінде некен - саяқ болып қалғанын, олардың сұлулығын асқақтата жырлаған ақын шығармасының негізгі идеясы – осы қатыгездікті әшкерелеу. Қызыл кітапқа енген киелі жануардың саны соншалық кеміп қалуы жайдан - жай емес - ау
Электронды оқулықпен жұмыс
(Электронды оқулықтан «Ақсақ киік» өлеңі мәнерлеп оқылады).

4. Кубизм әдісі
1. Суретте. Киіктің сұлулығы өлеңде қалай суреттелген?
2. Салыстыр. Адам мен киіктің түр - әлпетін салыстыр
3. Зертте. Киік туралы не білеміз?
4. Қолдан. Адамдардың мейірімсіздігі, киіктің әлсіздігі қалай бейнеленген?
5. Талда. Адамдарды мейірімсіздікке итермелейтін не нәрсе? Неліктен адамдар киік атуға құмар?

5. Бес жолды өлең
Киік
Дәрменсіз, сұлу
Қашады, ұсталады, мұңаяды
Киіктер – табиғаттың ерекше төлі.
Ақбөкен.
4. Түсінік тексеру:
1. Оқулықпен жұмыс:
• Мәнерлеп оқу.
• Түсініксіз сөздерді қарындашпен белгілеу.
2. Сөздікпен жұмыс
Интербелсенді тақтадан бүгінгі тақырып бойынша түсіндіруді қажет етентін сөздер көрсетіледі.
• Қу баялыш – шөптің атауы.
• Сегіз көштік – ұзындық өлшемі.
• Таңа – жануардың әсем, сұлу мүсіні.
• Қос – шатыр күрке.
• Бетеге – шөп атауы.
• Тақтадағы сөздерді дәптерге жазу.

5. Жаңа сабақты бекіту:
Шығармашылық жұмыс.
1. Өлең мазмұнына сүйене отырып, өлең ішінен табиғат көрінісі, киіктің сұлу мүсіні, мүшкіл халін суреттеген жолдарды тауып, өз сөзімізбен айтып көрелік.
(Оқушылар өлеңнен тауып айтады.)
2. Өлеңнен ақынның қандай бейнелі сөздерін байқадық?
Елеңдеп жас балаша жаутаңдайды – теңеу.
3. Сұрақ жауап
• «Ақсақ киік» өлеңінің тақырыбы не?
• С. Сейфуллин «Ақсақ киік» өлеңі арқылы жас ұрпаққа не айтқысы келді?
• Табиғатты қорғау, жан – жануарларды қорғау туралы қандай мақал – мәтелдер білесіңдер?
4. Балалар біз бүгін не білдік, не үйрендік?

Инсерт әдісі
Білемін
Мен үшін жаңалық
Білгім келеді

6. Сабақты қорыту:
1. Бағалау
2. Үй тапсырмасын беру.
1. С. Сейфуллиннің өмірі мен шығармашылы туралы мәлімет жинау
2.«Ақсақ киік» өлеңін мазмұндау, өздеріңе ұнаған жерін жаттау.