Шойынжол

Мағжан Жұмабаев

Бір қаладан шығарып,
Азғантай елді қақ жарып,
Шойын жол сала бастап ед.
Өтіп кетті талай жыл,
Бітті ме екен сонау жол?
Пұл жетпей баста тастап ед.
Өтінішім, інішек,
Сол жаққа барсаң несіп боп,
Елге де барып қайтқайсың.
Басқан анау жол жайын,
Басылған анау ел жайын,
Әдейі көріп, айтқайсың.
Қаншама пұл төгіліп,
Неше мың жан жегіліп,
Бастаған жол бітіп пе?
Қара айғыры ырсылдап,
Қара қабан қорсылдап,
Елді басып өтіп пе?
Солқылдатып белдерін,
Толқындатып көлдерін,
Ұшқын бүркіп кетіп пе?
Бұла қырдың бұланы,
Қазағымның құланы -
Жылқы үркіп кетіп пе?
Ұрандасып Зеңгі ата
Өкіріп пе жиылып?
Құлақтары делдиіп,
Құр аңырып ербиіп,
Қой тұрып па үйіліп?
Өзі ыржаңдап, айқайлап,
Көк шолағын борбайлап,
Қойшы қатар шауып па?
Шапқан күйде ыржиып,
Ат - матымен тырқиып,
Топырақты қауып па?
Азан - қазан ауыл жақ,
Қыз - қатыны дабырлап,
Бірін бірі түртіп пе?
«Сұмдық екен, ойбай - ау,
Ойбай, көтек, бетім - ау!»-
Деп беттерін жыртып па?
Салынғанға сонау жол
Болып енді біраз жыл,
Ел үйреніп кетіп пе?
Сұраған сенен бір тілек -
Көзіңмен көр, інішек,
Үйренгенде нетіпті?
Кеселді болмай аяғы,
Баяғы байлық - баяғы
Қолында мал бар ма екен?
Болмаса: «Оны ит жеген»,- деп,-
Өшпес байлық егін»,- деп,
Қабы толған дән бе екен?
Екеуінің бірі жоқ,
Қалың қайғы, ойға тоқ,--.
Қайран ел тозып жүр ме екен?
Кемпір, шал, бала, азамат
Станция біткенді аралап,
Көзін сүзіп жүр ме екен?
Сұр кетіп жұрттың жүзінен,
Сары қымыз көзінен
Бір - бір ұшып жүр ме екен?
«Қымызды жасық су ғой...» - деп,
Ендігі жас жеткіншек
Ащы су ішіп жүр ме екен?
Кешегі маңғаз бәйбіше,
Қолында құрттай бір кесе,
Қатық сатып тұр ма екен?
Сорлының жанын жаралап,
Саудалап тұрған бір cap ит
Қалжыңдап, шатып тұр ма екен?!
Алпыстағы Аналық,
Сатарына заты жоқ,
Көзін сатып жүр ме екен?
Көзін сатса, дариға,
Жанында бір қыз бала...
Қызын сатып жүр ме екен?
Өтінішім, інішек,
Бара қалсаң несіп боп,
Елге де барып қайтқайсың.
Басқан анау жол жайын,
Басылған анау ел жайын,
Әдейі көріп, айтқайсың.