ойын сауық отауы
Англия ойшылдарының нақыл сөздері
03.02.2025 396 0 Admin

Англия ойшылдарының нақыл сөздері

Мақал-мәтелдер
Англия ойшылдарының нақыл сөздері ғасырлар бойы қалыптасып, ағылшын мәдениеті мен философиясының ажырамас бөлігіне айналған. Бұл нақыл сөздер елдің тарихи кезеңдерін, әлеуметтік өзгерістерін және философиялық ойлаудың дамуын көрсетеді.

Англия ойшылдарының нақыл сөздерінің шығу тарихы

Англияның философиялық және әдеби мұрасы ежелгі заманнан бастау алады. Орта ғасырларда діни және моральдық ілімдер басым болды, ал Қайта өрлеу дәуірінде гуманизм мен рационализм идеялары кең тарады. Кейінгі ғасырларда ағартушылық, романтизм және модернизм кезеңдері ағылшын ойшылдарының нақыл сөздеріне айтарлықтай әсер етті.

1. Орта ғасырлар мен ерте ағартушылық дәуірі

Орта ғасырларда ағылшын ойшылдарының нақыл сөздері көбінесе моральдық және діни тақырыптарды қамтыды. Мысалы, Томас Мордың (1478 – 1535) «Утопия» еңбегінде әлеуметтік әділеттілік пен адамгершілік туралы терең ойлар айтылған. Оның нақыл сөздері адамның мінез - құлқы мен қоғамдағы әділеттілікті суреттеді.

2. Қайта өрлеу және ағартушылық дәуірі

Бұл кезеңде ағылшын әдебиеті мен философиясы қарқынды дамыды. Фрэнсис Бэкон (1561 – 1626) ғылыми әдісті дамытып, білімнің күшін дәріптеді. Оның «Білім – күш» («Knowledge is power») деген әйгілі сөзі осы уақыттан бері адамзат санасында сақталып келеді.
Уильям Шекспир (1564 – 1616) өз пьесаларында көптеген философиялық ойлар мен адам табиғаты туралы терең тұжырымдар қалдырды. Оның «Бүкіл әлем – театр» («All the world's a stage») деген сөзі адамның өмірі мен тағдыры туралы ойландырады.

3. XVII - XVIII ғасырлар: Рационализм мен ағартушылық

Джон Локк (1632 – 1704) және Дэвид Юм (1711 – 1776) сияқты ойшылдар адамның ақыл - ойы мен таным процесін зерттеп, ағартушылық философияның негізін қалады. Локктың «Адам санасы – таза тақта» («The mind is a blank slate») деген пікірі білім мен тәжірибенің маңыздылығын көрсетеді.

4. XIX ғасыр: Романтизм мен индустриализация

Бұл кезеңде Уильям Блейк, Лорд Байрон, Джон Стюарт Милль секілді ойшылдар қоғамдағы өзгерістерді бейнелейтін нақыл сөздер қалдырды. Милльдің «Бостандықсыз қоғам – құлдықтың бір түрі» деген пікірі жеке тұлғаның еркіндігіне мән берді.

5. XX - XXI ғасырлар: Қазіргі заман философиясы

Бертран Рассел (1872 – 1970) және Уинстон Черчилль (1874 – 1965) сияқты тұлғалардың нақыл сөздері саясат, мораль және логика төңірегінде қалыптасты. Черчилльдің «Сәтсіздік – ақырғы нәрсе емес, алға ұмтылмау – нағыз сәтсіздік» деген сөзі өмірлік ұстанымға айналды.
1. Уильям Шекспир (1564 – 1616) – драматург, ақын
  • «Бүкіл әлем – театр, ал адамдар оның әртістері.»
  • «Ештеңеге де, ешкімге де сенбе, бірақ бәрін тыңда.»
  • «Өзіңе адал бол, сонда басқаларға да адал боласың.»
  • «Адамның шынайы табиғаты оның істеген істерінен көрінеді.»
  • «Қорқыныш – ең сенімсіз кеңесші.»
2. Фрэнсис Бэкон (1561 – 1626) – философ, ғалым
  • «Білім – күш.»
  • «Ақыл мен тәжірибе бірге жүрсе ғана адам шын мәнінде дана болады.»
  • «Кітаптар уақыттың ең сенімді куәгерлері.»
  • «Ақиқат – уақыттың қызы.»
  • «Күмән – даналықтың бастауы.»
3. Джон Локк (1632 – 1704) – философ, ағартушы
  • «Адам ақылы – таза тақта, оған тәжірибе арқылы жазылады.»
  • «Еркіндік – адамның басты құндылығы.»
  • «Адам білім арқылы ғана шынайы еркіндікке жете алады.»
  • «Өзгеріс – өмір заңы.»
  • «Терпеніші жоқ адам – кеменің желкенсіз жүзгенімен тең.»
4. Дэвид Юм (1711 – 1776) – философ, тарихшы
  • «Адамдардың сенімі көбінесе эмоцияға, ақылға емес, әдетке негізделген.»
  • «Біз әлемді қалай қабылдасақ, ол біз үшін дәл сондай болады.»
  • «Құмарлық – адамның шынайы билеушісі.»
  • «Скептицизм – нағыз білімге апаратын жол.»
  • «Адам табиғаты – ең үлкен жұмбақ.»
5. Адам Смит (1723 – 1790) – экономист, философ
  • «Еңбек – кез келген байлықтың қайнар көзі.»
  • «Адам өзінің жеке пайдасын ойласа да, ол қоғамға қызмет етеді.»
  • «Мейірімділік – адам жүрегінің ең ұлы байлығы.»
  • «Қоғамның өркендеуі әрбір жеке адамның еңбегіне байланысты.»
  • «Бәсекелестік – экономикалық өсудің басты қозғаушы күші.»
6. Томас Гоббс (1588 – 1679) – философ, мемлекет қайраткері
  • «Адам – адамға қасқыр.»
  • «Еркіндік – бұл заңдардың жоқтығы емес, олармен реттелген тәртіп.»
  • «Биліксіз қоғамда хаос орнайды.»
  • «Адамның негізгі мақсаты – өз өмірін сақтау.»
  • «Байлықтың мәні – оның қолданылуында.»
7. Джон Стюарт Милль (1806 – 1873) – философ, экономист
  • «Бостандық дегеніміз – біреудің еркіндігін шектемей өмір сүру.»
  • «Қоғамның дамуы жеке тұлғаның еркіндігіне байланысты.»
  • «Демократия – халықтың өз болашағын өзі шешуі.»
  • «Білімсіз адам – көзсіз адаммен тең.»
  • «Өмірдің мәні – өзін - өзі жетілдіру.»
8. Чарльз Дарвин (1809 – 1882) – ғалым, биолог
  • «Тірі қалған – ең мықтысы емес, ең бейімделгіші.»
  • «Адам мен жануар арасындағы айырмашылық ойлағаннан әлдеқайда аз.»
  • «Эволюция – үнемі жүріп жатқан табиғи процесс.»
  • «Ғылым – сұрақ қоюдан басталады.»
  • «Табиғат ешқашан асықпайды, бірақ бәрін орындайды.»
9. Уинстон Черчилль (1874 – 1965) – саясаткер, көшбасшы
  • «Сәтсіздік – ақырғы нәрсе емес, алға ұмтылмау – нағыз сәтсіздік.»
  • «Кез келген дағдарыс – жаңа мүмкіндік.»
  • «Оптимист әр қиындықтан мүмкіндік көреді.»
  • «Ең үлкен жау – өз қорқынышың.»
  • «Ешқашан берілме!»
10. Бертран Рассел (1872 – 1970) – философ, логик
  • «Ақылды адамның белгісі – өз пікіріне күмән келтіре білуі.»
  • «Өмірдің мәні – танымда.»
  • «Шынайы даналық – білмейтін нәрсені мойындау.»
  • «Ақиқатқа жету үшін шындықты іздеу керек.»
  • «Сыни ойлау – нағыз білімнің кілті.»
Бұл нақыл сөздер ағылшын ойшылдарының даналығы мен өмірге деген көзқарасын көрсетеді.

Қорытынды

Англия ойшылдарының нақыл сөздері әр дәуірдегі интеллектуалдық және әлеуметтік өзгерістерді бейнелеп, адамзат мәдениетінің маңызды бөлігіне айналды. Олардың еңбектері мен даналықтары бүгінгі таңда да өзекті болып қала беруде.

Италия ойшылдарының нақыл сөздері Италия ойшылдарының нақыл сөздері
Италия – әлемдік философия мен әдебиеттің алтын бесігі. Бұл елдің ойшылдары өз дәуірлерінде ғылым, өнер, саясат, мораль, және адамгершілік туралы
Испан ойшылдарының нақыл сөздері Испан ойшылдарының нақыл сөздері
Испан философиясы мен даналығы ғасырлар бойы қалыптасып, мәдени, әлеуметтік және діни өзгерістермен бірге дамыды. Нақыл сөздер осы философиялық
Неміс ойшылдарының ұлағатты сөздері Неміс ойшылдарының ұлағатты сөздері
Неміс нақыл сөздері ғасырлар бойы қалыптасқан халық даналығының көрінісі. Олардың шығу тегі әртүрлі тарихи, мәдени және әлеуметтік факторларға
Француз ойшылдарының нақыл сөздері Француз ойшылдарының нақыл сөздері
Француз нақыл сөздерінің тарихы – бұл француз халқының даналығы мен мәдениетін бейнелейтін рухани мұра. Олар ғасырлар бойы қалыптасып, фольклордан
Орыс ойшылдарының нақыл сөздері Орыс ойшылдарының нақыл сөздері
Орыс нақыл сөздерінің тарихы – бұл орыс халқының өмір салты, дүниетанымы мен даналығының айнасы. Олар ғасырлар бойы қалыптасып, халықтың рухани
Нақыл сөздер Нақыл сөздер
Ана тілін білмеген Ақылы жоқ желікбас. Ана тілін сүймеген Халқын сүйіп жарытпас.
Пікірлер (0)
Пікір білдіру
Ақпарат
Қонақ,тобындағы қолданушылар пікірін білдіре алмайды.
×