Джайпур – Раджастханның қызғылт қаласы

Джайпур – Раджастханның қызғылт қаласы

Джайпур – Үндістанның Раджастхан штатындағы ең үлкен әрі астаналық қала. Ол “Қызғылт қала” (Pink City) деген атпен танымал, себебі қаладағы көптеген тарихи ғимараттар қызғылт құмтаспен салынған. Бұл жер – бай тарихы, таңғажайып архитектурасы және ерекше мәдениетімен саяхатшыларды өзіне баурайтын керемет мекен.

Тарихы және шығу тегі

Джайпур 1727 жылы Раджастхан билеушісі Махараджа Савай Джай Сингх II тарапынан негізі қаланған. Ол өзінің жаңа астанасын салуды жоспарлап, қала құрылысын әйгілі бенгалдық сәулетші Видядхар Бхаттачарьямен бірге жүзеге асырған. Джайпур Үндістандағы ең алғашқы жоспарлы қала болып саналады, оның көшелері симметриялы түрде орналасқан және дәстүрлі үнді Васту Шастра (сәулет ғылымы) қағидалары бойынша салынған.

1853 жылы Ұлыбритания ханзадасы Альберттің сапары кезінде қаланың негізгі ғимараттары қызғылт түске боялған, содан бері Джайпур Қызғылт қала деген атауға ие болды.

Джайпурдың басты көрікті жерлері

1. Амбер форт (Amber Fort)

Амбер форт – Джайпурдың ең әйгілі тарихи орындарының бірі. Бұл бекініс 1592 жылы Раджа Ман Сингх тарапынан салынған. Форт Раджпут және Моғол сәулетінің керемет үйлесімін көрсетеді. Мұнда:

• Шеш Махал (Айна сарайы) – қабырғалары мен төбесі айна сынықтарымен безендірілген.
• Джалеб Чоук – патша шеруін қарсы алу алаңы.
• Сух Ниwas – салқындату жүйесі бар жазғы сарай.

Келушілер фортқа пілге мініп немесе джиппен көтеріле алады.

2. Хава Махал (Hawa Mahal)

Бұл сарай “Желдер сарайы” деген атпен танымал. Ол 1799 жылы Махараджа Савай Пратар Сингх бұйрығымен салынған және 953 кішкентай терезесі бар. Бұл терезелер арқылы жел есіп тұрады, сондықтан сарай жазда салқын болып қалады.

Хава Махал патшалық отбасының әйелдері үшін арнайы жасалған – олар осы терезелер арқылы қала көшелеріндегі фестивальдер мен салтанатты шерулерді сырттай тамашалаған.

3. Джантар Мантар (Jantar Mantar)

Бұл – әлемдегі ең үлкен астрономиялық обсерваториялардың бірі. Джантар Мантарды Махараджа Савай Джай Сингх II 1734 жылы салдырған. Мұнда Самрат Янтра (әлемдегі ең үлкен күн сағаты) сияқты астрономиялық құралдар бар.

4. Сити Палас (City Palace)

Сити Палас – әлі күнге дейін Джайпурдың патшалық отбасы тұратын резиденция. Бұл кешенде бірнеше сарайлар, бақтар, мұражайлар бар. Мұнда:

• Чандра Махал (ай сарайы) – патшалық отбасының негізгі резиденциясы.
• Мубарак Махал – Раджастхан дәстүрлі киімдері мен қару - жарақтары қойылған мұражай.
• Питам Нивас Чоук – төрт маусымды бейнелейтін ерекше қақпалар.

5. Джал Махал (Jal Mahal)

Бұл “Су сарайы” Ман Сагар көлінің ортасында орналасқан. Сарайдың 5 қабаты бар, бірақ су деңгейінің өзгеруіне байланысты оның тек жоғарғы қабаты көрінеді. Қазіргі уақытта бұл сарайдың ішіне кіруге болмайды, бірақ сыртынан қайықпен тамашалауға болады.

Джайпурдағы ерекше тәжірибелер

1. Чоки Дхани – дәстүрлі Раджастхан ауылы

Чоки Дхани – Джайпур маңындағы дәстүрлі Раджастхан мәдениетін көрсететін этнографиялық ауыл. Мұнда келушілер:

• Раджастхан билерін көріп, халық әндерін тыңдай алады.
• Түйемен серуендей алады.
• Дәстүрлі Раджастхан тағамдарын татып көре алады.

2. Базарлар мен сауда

Джайпур зергерлік бұйымдары, қолөнер заттары, кілемдер және көгілдір керамикамен әйгілі. Ең танымал базарлар:

• Джохари базар – күміс және алтын әшекейлері үшін танымал.
• Бапу базар – дәстүрлі Раджастхан маталары мен қолөнер бұйымдарын сатып алуға болады.
• Триполия базар – түрлі - түсті көгілдір керамика сатылатын орын.

Жергілікті тағамдар

Джайпурға сапар кезінде міндетті түрде дәмін татуға тұрарлық тағамдар:

• Дал Батти Чурма – Раджастханның ең танымал тағамы.
• Пьяз Ки Качори – пиязбен толтырылған қуырылған бәліш.
• Гатте Ки Сабзи – ұннан жасалған түйіршіктерден дайындалған көкөніс тағамы.
• Гулаб Джамун – танымал үнді десерті.

Джайпур – тарихы терең, сәулеті ғажайып, мәдениеті ерекше қала. Мұнда ежелгі дәуірден бері сақталған бекіністер, әсем сарайлар, дәстүрлі базарлар мен дәмді тағамдар саяхатшыларға ұмытылмас әсер қалдырады. Егер сіз Үндістанға сапар шегуді жоспарласаңыз, Джайпурды міндетті түрде көру керек!