XIV- XV ғасырдағы Москва өнері

Дәрістің мақсаты.
1. Білімділік: XIV - XV ғасырдағы Москва өнері туралы түсінік беру.
2. Тәрбиелік: өз отанын, халқын шын сүйетін патриот етіп тәрбиелеу.
3. Дамытушылық: әр түрлі стратегиялар арқылы ойлау қабілетін, ауызша сөйлеу мәдениетін дамыту.
Дәрісте қолданылатын көрнекі құралдар: плакаттар, суреттер.
Дәрістің құрылымы мен мазмұны.
І. Ұйымдастыру кезеңі:
1. Сәлемдесу.
2. Студенттерді сабаққа қатысуын тізім бойынша тексеру.
3. Студенттерді сабаққа дайындығын, құрал жабдықтарын тексеру.
ІІ. Оқушылардың өткен тақырып бойынша білімін тексеру:
Тексеру әдісі: Сұрақ жауап.
Сұрақтар:

• Алғашқы тұрмыс тарихының пайда болуын жазған ғалымдар?
• Адамның қоғамдық ұйымы күрделі де ұзақ даму жолынан өтті?

ІІІ. Жаңа материалды түсіндіру.
Түсіндіру әдісі: түсіндірме
ХІІғ. өнеріндегі стиль князьдік сарайдағы шеберлер қызмет істейтін шебер ханалардан басқа, монастырлардағы жеке шеберханалар пайда бола бастайды, Олар тапсырыспен қатар, жаппай сату үшін де жұмыс істейді, ХІІІ ғ30 - 90 - жылдарынан бастап көркемөнердегі қызмет қалалык және қаладан, тыс орналасқан шағын монастырларда жасалды, көбінесе икондар мен қолжазбалар шағын көлемді миннатюраларды әшекейледі. Ғибадатхана кұрылыстарында жаңа қөркемөнерлік талғамдар пайда бола бастады. Бұл даму әр алуан мәдениет орталықтарында әр түрлі ерекшелігімен көрінді.
14ғ. соңы мен басындағы кескіндемешілер мен сәулетшілер адам өмірінің рухани, ішкі бейнесін ашуға талпынды. Бұл идеялар Мәскеуде туындап, суретшілер шығармашылығына ықпал етті.
1378 жылы храм қабырғасын қабырға суреттермен толтырған белгілі византиялық суретші Феофан - Грекпен бірігіп, 1405 жылы Андрей Рублев те өзін суретші ретінде көрсетеді.
XVғ. сон. ы мен XVIғ. басында, 1485 - 1487 жылдары Мәскеулік Кремль құрылысы басталады. 1516 жылы құрылыс аякталады, XV соңындагысәулет еск рткіштерінің ерекшелігі - тігінен бөлінуінде еді. XVI г. Басында сәулет өнеріне ренессанстык сарындар, классикалық ордерлер белгілері енеді, ал қондырғылы және монумент кескіндемеде батыстық әсер болмады. Өнердегі монументті стильде езін корсеткен суретші Дионисий болдыБіз алғашқы ғасырларында өмір сүрген отырықшы словян тайпалары Римдік империя мәдениетімен таныспыз, содан әсер алған тайпалармен, халықтармен араласып, шығыс еуропалық үлкен аумақта қоныстанады. Орыс мемлекеттігі пайда болған аумақтағы халық Византия, Иран, Кавказ жерлерімен, болгарлықтармен шекаралас жатқандықтан олардың жоғары дамыған қолөнерін, жазуын, сәулетін кескіндемесін үйренді. Бұл заттарға жататындар: қолөнер, тұрмыстық және жоралғы ескерткіштер қыш, ыдыстар, сүйектен жасалған тарақтар, сақина, білезіктер, ат әбзелдері бөлшектері, бойтұмарлар, тұттар, пішіндері белгіленген әрбір өрнек қандай да бір нысанды білдіреді. Мифологиялық көріністегі белгілі бір заттардың қалыптарын бейнелейді. Мәселен, сырға мен сақиналар – күн, гүл айды, елестетеді. Заттардың әр біреуінің өзіне тән мағынасы болды. Славяндықтар өзен мен көлге ағаш пен тасқа табынады. Археологиялық зерттеулер барысындп табындырған бейнесінің қарапайым тастардан айырмашылығы көп емес. Олар бейнелеу сарындары мен шартты белгіленуі бойынша ерекшеленеді. ХIV ғ соңы мен басындағы кескіндемешілер мен сәулетшілер адам өмірінің рухани ішкі бейнесін ашуға талпынады. Бұл идеялар Мәскеуде туындап, суретшілер шығармашлығына ықпал етті.
ІV. Жаңа материалды бекіту: (қойылған сұрақтар мен тапсырмалар) Жаңа өтілген тақырып бойынша студент мен сұрақ жауап жүргізу.
VІ. Қорытындылау (білім бағалау).
Студенттердің теориялық білімдерін, өорғалған СӨЖ жұмыстарын бағалау.
VІІ. Үй тапсырмасы:
Білетін ақпараттарын жаңа мәліметтермен толықтыру. Берілген тақырыптар бойынша СӨЖ жұмыстарын қорғауға дайындалу.
Әдебиеттер тізімі:
1. Қ. Болтабаев, Е. Қосбармақов, А. Еркебай., Өнер 2007
2. Акишев А. К. Искусство и мифология саков. Алма - Ата, Наука, 1985.
3. Акишев К. А., Байпаков К. М. Восросы археологического Казахстана. Алма – Ата, 1979.
4. Ибраев Б. А. Космогонические представления наших предков // Декоративное искусство СССР, 1980.
5. Древнее золото Казахстана. Сост. К. Акишев. Алма - Ата, Онер, 1983.