Жай сөйлем және құрмалас сөйлем

Сабақтың атауы: Жай сөйлем және құрмалас сөйлем
Сілтеме: Қазақ тілі.4 сынып , Алматы кітап баспасы, 2011 ж.
Ж.Қ.Балтабаева, М.Қ.Солтанғазина, Ф.С.Лекерова.

Жалпы мақсаттар:
Білімділігі: Оқушылардың сөйлем туралы алған білім –білік дағдыларын кеңейту. Құрмалас сөйлем туралы бастапқы түсінік беру. Жай сөйлемнен құрмалас сөйлемнің айырмашылығын ұғындыру.
Дамытушылығы: Оқушының ой-өрісін дамыту, сөздік қорын молайтып тіл байлығын, ой қорыту машығын арттыру.
Тәрбиелігі: Ұйымшылдыққа, сауаттылыққа, тыңдай білуге тәрбиелеу.
Оқыту нәтижесі: Жай сөйлемнен құрмалас сөйлемнің айырмашылығын білу.
Топпен бірлесіп жұмыс жасауға қалыптастыру.
Өз ойларын еркін айта білуі.
Тапсырмаларды жүйелі, талдай отырып орындату.
Негізгі идеялар: Сөйлемнің жай және құрмалас түрлері жайлы білімдерін бекіту.
Тапсырмалар:
1. «Ой қозғау»
1-тапсырма: сөздерден сөйлем құрастыру.
І-топ: әже, бер, көжек, шөп.
ІІ-топ:балта, ата, жар, отын.
ІІІ-топ: іш, су, Райхан, ыдыс. 2. «Мағынаны тану»
а) Оқулықпен жұмыс.
1-жаттығу. Екі бағандағы сөздерді оқып, салыстыру.
ә)Топпен жұмыс .
Ережені оқып, өз беттерінше талдау, мысал келтіру.

3. «Оқулықпен жұмыс»
а) 2-жаттығу. Берілген жұмбақтардың екінші жай сөйлемін тауып жазу.
ә) 3-жаттығу. Мақалдарды көшіріп жаз. Әр сөйлемнің бастауышы мен баяндауышын тап.
4. «Топтық жұмыс»
Әр топ берілген сурет бойынша сөйлем құрастырып, бастауышы мен баяндауышын табу (ережені айтып талдау).

5. «Ойтолғау» Жаңа тақырыпты бекіту, қайталап қорытындылау
4-жаттығу. Мәтінді мәнерлеп оқы. Алдымен жай сөйлемдерді, содан соң құрмалас сөйлемдерді көшіріп жаз
Бағалау критерийі:
1. 1- тапсырма: (сөйлем құрастыру)
2. 2 -тапсырма: (1-жаттығу)
3. 3- тапсырма: а)(2-жаттығу)
ә) (3-жаттығу)
4. 4- тапсырма: Топтық жұмыс (әр топ сурет бойынша сөйлем құрастырады)
5. 5-тапсырма: (4-жаттығу) 1- ұпай – түсіндірмей орындаса ;
2-ұпай – түсіндіре отырып орындаса;
3-ұпай – толық мазмұнын ашып, талдаса ;

0-7 ұпай – «3»
8 -14 ұпай – «4»
15-18 ұпай –«5»
Кейінгі тапсырмалар: Өзгерістерді бағалау.
Басқа әріптестермен ақылдасу.
Тәжірибе негізінде өзгерістерді сипаттау
Жүргізетін жұмысым
Уақыт. Мұғалімнің іс-әрекеті. Оқушылардың іс-әрекеті.
3 минут.
І. Ұйымдастыру.
«Мақсатымыз - білім алу,
Міндетіміз – еңбектену.
Еңбек етіп жұмыла,
«5»-ке қолды жеткізу.»
Сабаққа қатыспаған оқушыларды белгілеу.
Сабақта өзін-өзі бағалау. критерийлерімен таныстыру. Мұғаліммен сәлемдесу.
Көңіл көтеру, назарларын аудару
Оқушыларды түстер бойынша
3-топта бөлініп, отырғызу.

Оқушылар бағалау критерийлерін ескере отырып, белсенді қатысады жақсы бағалануға ұмтылады.
4 минут. Үй тапсырмасын тексеру, формативті бағалау. Үй тапсырмасын оқытып, талдау
7 минут.
1. «Ой қозғау»
1-тапсырма: сөздерден сөйлем құрастыру.
І-топ: әже, бер, көжек, шөп.
Әже көжекке шөп берді.
ІІ-топ:балта, ата, жар, отын.
Ата балтамен отын жарды.
ІІІ-топ: іш, су, Райхан, ыдыс.
Райхан ыдыспен су ішті.
Сабақтың тақырыбын ашып, мақсатымен одан күтілетін нәтижемен таныстыру.
Парақшаларда жазылған сөздерді байланыстырып жай сөйлемдер құрастыру. Сөйлемнің түріне талдау, сұрақтар қою, талдау.
9 минут.
2.«Мағынаны тану»
а) Оқулықпен жұмыс
1-жаттығу. Екі бағандағы сөздерді оқып, салыстыру.
ә)Топпен жұмыс.
Ережені оқып, өз беттерінше талдау, мысал келтіру.

3.«Оқулықпен жұмыс»
а) 2-жаттығу. Берілген жұмбақтардың екінші жай сөйлемін тауып жазу.

ә) 3-жаттығу. Мақалдарды көшіріп жаз. Әр сөйлемнің бастауышы мен баяндауышын тап . а) Берілген сөйлемдерді оқып, екі бағанды салыстырып, сөйлем түрлерін ажыратып талдайды.
ә) Ережені оқып, мысал келтіре отырып, талдау және дәлелдеу.

Жұмбақтардың бірінші жай сөйлемін оқып, екінші жай сөйлемін тауып, көшіріп жазу.

Мақалдарды оқып, көшіріп жазу.
Әр сөйлемнің бастауышы мен баяндауышын тап.
7 минут.
4. «Топтық жұмыс»
Әр топ берілген сурет бойынша сөйлем құрастырып, бастауышы мен баяндауышын табу (ережені айтып талдау).
Әр топ оқушылары бір-бірімен ақылдаса отырып, сурет бойынша сөйлемдер құрастырады.
3 минут.

8 минут.
Сергіту сәті. «Сұр қоян»

5.«Ойтолғау»
Жаңа тақырыпты бекітіп, қайталап қорытындылау
4-жаттығу. Мәтінді мәнерлеп оқы. Алдымен жай сөйлемдерді, содан соң құрмалас сөйлемдерді көшіріп жаз. Өздері орындарынан тұрып орындайды.
Мәтінді оқы. Алдымен жай сөйлемдерді, содан соң құрмалас сөйлемдерді көшіріп жаз.
– Не себепті? Сұрағына жауап беру.
4 минут.
Бағалау көрсеткіштері арқылы топ басшылары топ мүшелерін бағалау.

Көрсеткіш жазылған парақша арқылы топ басшысы топ мүшелерін бағалайды.
Оқушылар өздерінің көңіл-күйлерін жазады.
Бағалау парағы.
Бағалау критерийі:
1. 1- тапсырма: (сөйлем құрастыру)
2. 2 -тапсырма: (1-жаттығу)
3. 3- тапсырма: а)(2-жаттығу)
ә) (3-жаттығу)
4. 4- тапсырма: Топтық жұмыс (әр топ сурет бойынша сөйлем құрастырады)
5. 5-тапсырма: (4-жаттығу) 1- ұпай – түсіндірмей орындаса
2-ұпай – түсіндіре отырып орындаса
3-ұпай – толық мазмұнын ашып, талдаса

0-7 ұпай – «3»
8 -14 ұпай – «4»
15-18 ұпай –«5»
Үйге тапсырма.
5-жаттығу. Сөйлемдерді оқып, құрмалас сөйлемдерді теріп жазу.
3-жаттығу.
Биші ....,
Суретші ....,
Жаңбыр жауып ...
Аспан шайдай....