Етістіктің шақтарын қайталау
Сабақтың тақырыбы: Етістіктің шақтарын қайталау Сабақтың мақсаты: білімділік - өткен материалдарды тексере отырып, білім деңгейлерін тиянақтау, жинақтау, тереңдету, сөздік қорын дамыту; дамытушылық – есте сақтау қабілетін, салыстыра отырып ажырату дағдыларын дамыту, жинақылыққа, тез, ұтымды жауап беруге үйрету;
тәрбиелік – салт - дәстүрін білетін азамат тәрбиелеу.
Түрі: қайталау сабағы.
Әдісі: топпен жұмыс, сұрақ - жауап, тест, әңгімелеу, мәтін құрастыру.
Көрнекілігі: суреттер.
Сабақтың барысы. І. Ұйымдастыру бөлімі.
Сынып төрт топқа бөлінеді.
І топ
1. Осы шақ болатын етістіктерді ата.
2. Осы шақ дегеніміз не?
3. Осы шақтың түрлерін ата.
4. Осы шақ, соның ішінде нақ осы шақ нендей жұрнақтар арқылы жасалады?
5. «Тұр» сөзін жікте.
6. Ауыспалы осы шақтың ауыспалы келер шақтан айырмашылығы неде?
7. Сен әңгіме айтып отыр. Ауыспалы осы шақ па, нақ осы шақ па?
8. Ағаңда атақ, абырой толып жатыр.
Ана – біздің күніміз,
Біз – олардың гүліміз.
Гүл өсіп тұр
ІІ топ
1. Жедел өткен шақ дегеніміз не?
2. Мақсатты келер шақ деген не? Келермін, келмекпін, қайсысы мақсатты келер шақ?
3. Өткен шақ дегеніміз не? Түрлерін ата.
4. Қу өмір жолдас болмас. Қалай жасалып тұр?
5. – а,- е,- й жұрнақтары арқылы жасалса, ауыспалы осы шақ па, ауыспалы келер шақ па, қалай ажыратамыз?
6. Есімшенің – атын, - етін, - итін жұрнақтары арқылы жасалса, ауыспалының қай түрі? Ауыспалы осы шақ, ауыспалы келер шақ ауыспалы өткен шақ.
7. Болып сөзін жікте.
8. Бұрынғы өткен шақ дегеніміз не? Жұрнақтарын ата.
Көкпар – қазақ халқының ұлттық ойыны.
Көкпар ойынын ойнаған.
ІІІ топ
1. Шәкәрім Стамбулда болған еді.
2. Өткен іске өкінген едім. Сөйлем мүшесін талда. Қалай жасалып тұр?
3. Көсемшенің – ып, - іп, - п және есімшенің – ған, - ген, - қан, - кен жұрнақтары арқылы жасалса өткен шақтың қай түрі?
4. Келді сөзін жедел өткен шақ етіп жікте.
5. Мақсатты келер шақ дегеніміз не? Жұрнақтарын ата.
6. Болжалды келер шақ қандай жұрнақтар арқылы жасалады.
7. Ауыспалы осы шақпен ауыспалы келер ақтың айырмашылығы неде?
8. Келер шақ дегеніміз не? Түрлерін ата.
Ою оймаған ойлап жарытпас.
ІІ. Осы сұрақтарға жауап бергенде өрнектер шығады. Сол өрнектерге мәтін құрастыру. Тапсырма беріледі. «Гүл», «Көкпар», «Ою».
IV. топ (нашар оқитындармен жұмыс)
1. Суретке қарап сөйлем ойлау. («Біздің аула», «Жидек тере барғанда», «Еңбек етсең ерінбей», «Әдептілік әдемі», «Көмекшілер».
2. Етістіктің шақтарының ережелерін сұрау.
ІІІ. Тест орындау. Тест сұрақтары.
1. Қай сөйлемде нақ осы шақта тұрған етістік бар?
Ақан мен Асан тау басына шықты
Алма иісін аңқытып әлдеқайда әкетіп жатыр.
2. Сөйлемде ауыспалы өткен шақта тұрған етістік бар ма?
Мен жолдастарымнан көмегімді аяп көрген емеспін.
Ол кезде шаршауды білмейтінмін.
3. Болжалды келер шақта тұрған етістік қай сөйлемде?
Сәуле баққа кірді.
Жақсы жаныңа жолдас болар.
4. Қай сөйлемде жедел өткен шақтағы етістік бар?
Сахнада ән айттым.
Күн шайдай ашық.
5. Нақ осы шақты сөйлемді тап.
Алтынай би билеп жүр.
Жанар ән салады.
6. Көп нүктенің орнына мақсатты келер шақтың жұрнағын қой.
Мұрат ұлттық гимназияға түсу үшін емтихан тапсыр...
а) - ар ә) – мақ
7. Ауыспалы келер шақты етістікті тап.
Атасы алыс жолдан ертең оралады.
Әлібек күн сайын кішкентай інісін ойнатады.
8. Болымсыз етістік қай сөйлемде?
Әсел алма жеді.
Түнде тырнақ алма.
9. Қай сөйлемде сабақты етістік бар?
Теріс мінезді адам тірлікті бұзады.
Арам кісі жарымас.
10. Қай сөйлемде нақ осы шақта тұрған етістік бар?
Үйдің төңірегі қобырап жатыр
Екеуінің әңгімесі аяқталмай қалды.
IV. Гүл неге жылайды? (Мені түсін)
Суық, солу, жұлу, таптау, байқамау, талғамай бере салу, тікен қаулап өсіп кету, күн көзінен таса қалу, сусау(шөлдеу).
Осы берілген сөздерді дәлелдей отырып, мәтін құрастыру.
Мысалы: Суық (Күн суытқан кезде тоңып қараусыз, жылусыз қаламын ба деп жылайды). Байқамау (Иісі қандай, өзі қандай әдемі деп көңіл аудармай қасымнан өтіп кете ме деп жылайды). Талғамай бере салу (Әр гүлдің өз иесі, өзіне тән қасиеті болады емес пе? Қай гүлді кімге сыйлауын білмей, өз иесін таппай, гүл қадірін білмейтін біреуге беріп қоя ма деп жылайды) т. б.
Бағалау.
Үйге тапсырма беру: етістіктің шақтарының ережелерін қайталау, диктантқа әзірлік.
тәрбиелік – салт - дәстүрін білетін азамат тәрбиелеу.
Түрі: қайталау сабағы.
Әдісі: топпен жұмыс, сұрақ - жауап, тест, әңгімелеу, мәтін құрастыру.
Көрнекілігі: суреттер.
Сабақтың барысы. І. Ұйымдастыру бөлімі.
Сынып төрт топқа бөлінеді.
І топ
1. Осы шақ болатын етістіктерді ата.
2. Осы шақ дегеніміз не?
3. Осы шақтың түрлерін ата.
4. Осы шақ, соның ішінде нақ осы шақ нендей жұрнақтар арқылы жасалады?
5. «Тұр» сөзін жікте.
6. Ауыспалы осы шақтың ауыспалы келер шақтан айырмашылығы неде?
7. Сен әңгіме айтып отыр. Ауыспалы осы шақ па, нақ осы шақ па?
8. Ағаңда атақ, абырой толып жатыр.
Ана – біздің күніміз,
Біз – олардың гүліміз.
Гүл өсіп тұр
ІІ топ
1. Жедел өткен шақ дегеніміз не?
2. Мақсатты келер шақ деген не? Келермін, келмекпін, қайсысы мақсатты келер шақ?
3. Өткен шақ дегеніміз не? Түрлерін ата.
4. Қу өмір жолдас болмас. Қалай жасалып тұр?
5. – а,- е,- й жұрнақтары арқылы жасалса, ауыспалы осы шақ па, ауыспалы келер шақ па, қалай ажыратамыз?
6. Есімшенің – атын, - етін, - итін жұрнақтары арқылы жасалса, ауыспалының қай түрі? Ауыспалы осы шақ, ауыспалы келер шақ ауыспалы өткен шақ.
7. Болып сөзін жікте.
8. Бұрынғы өткен шақ дегеніміз не? Жұрнақтарын ата.
Көкпар – қазақ халқының ұлттық ойыны.
Көкпар ойынын ойнаған.
ІІІ топ
1. Шәкәрім Стамбулда болған еді.
2. Өткен іске өкінген едім. Сөйлем мүшесін талда. Қалай жасалып тұр?
3. Көсемшенің – ып, - іп, - п және есімшенің – ған, - ген, - қан, - кен жұрнақтары арқылы жасалса өткен шақтың қай түрі?
4. Келді сөзін жедел өткен шақ етіп жікте.
5. Мақсатты келер шақ дегеніміз не? Жұрнақтарын ата.
6. Болжалды келер шақ қандай жұрнақтар арқылы жасалады.
7. Ауыспалы осы шақпен ауыспалы келер ақтың айырмашылығы неде?
8. Келер шақ дегеніміз не? Түрлерін ата.
Ою оймаған ойлап жарытпас.
ІІ. Осы сұрақтарға жауап бергенде өрнектер шығады. Сол өрнектерге мәтін құрастыру. Тапсырма беріледі. «Гүл», «Көкпар», «Ою».
IV. топ (нашар оқитындармен жұмыс)
1. Суретке қарап сөйлем ойлау. («Біздің аула», «Жидек тере барғанда», «Еңбек етсең ерінбей», «Әдептілік әдемі», «Көмекшілер».
2. Етістіктің шақтарының ережелерін сұрау.
ІІІ. Тест орындау. Тест сұрақтары.
1. Қай сөйлемде нақ осы шақта тұрған етістік бар?
Ақан мен Асан тау басына шықты
Алма иісін аңқытып әлдеқайда әкетіп жатыр.
2. Сөйлемде ауыспалы өткен шақта тұрған етістік бар ма?
Мен жолдастарымнан көмегімді аяп көрген емеспін.
Ол кезде шаршауды білмейтінмін.
3. Болжалды келер шақта тұрған етістік қай сөйлемде?
Сәуле баққа кірді.
Жақсы жаныңа жолдас болар.
4. Қай сөйлемде жедел өткен шақтағы етістік бар?
Сахнада ән айттым.
Күн шайдай ашық.
5. Нақ осы шақты сөйлемді тап.
Алтынай би билеп жүр.
Жанар ән салады.
6. Көп нүктенің орнына мақсатты келер шақтың жұрнағын қой.
Мұрат ұлттық гимназияға түсу үшін емтихан тапсыр...
а) - ар ә) – мақ
7. Ауыспалы келер шақты етістікті тап.
Атасы алыс жолдан ертең оралады.
Әлібек күн сайын кішкентай інісін ойнатады.
8. Болымсыз етістік қай сөйлемде?
Әсел алма жеді.
Түнде тырнақ алма.
9. Қай сөйлемде сабақты етістік бар?
Теріс мінезді адам тірлікті бұзады.
Арам кісі жарымас.
10. Қай сөйлемде нақ осы шақта тұрған етістік бар?
Үйдің төңірегі қобырап жатыр
Екеуінің әңгімесі аяқталмай қалды.
IV. Гүл неге жылайды? (Мені түсін)
Суық, солу, жұлу, таптау, байқамау, талғамай бере салу, тікен қаулап өсіп кету, күн көзінен таса қалу, сусау(шөлдеу).
Осы берілген сөздерді дәлелдей отырып, мәтін құрастыру.
Мысалы: Суық (Күн суытқан кезде тоңып қараусыз, жылусыз қаламын ба деп жылайды). Байқамау (Иісі қандай, өзі қандай әдемі деп көңіл аудармай қасымнан өтіп кете ме деп жылайды). Талғамай бере салу (Әр гүлдің өз иесі, өзіне тән қасиеті болады емес пе? Қай гүлді кімге сыйлауын білмей, өз иесін таппай, гүл қадірін білмейтін біреуге беріп қоя ма деп жылайды) т. б.
Бағалау.
Үйге тапсырма беру: етістіктің шақтарының ережелерін қайталау, диктантқа әзірлік.
Жаңалықтар
Ауыспалы осы шақ (Present Simple Tense)
Осы шақ — әңгіме болып жатқан шақта болып жатқан оқиғалар мен іс - әрекеттерді сипаттайтын, күнделікті өмірде істейтін әрекеттерді сипаттайтын етістіктің шағы. Ағылшын тілінде осы шақтың 4 түрі бар (қазақ тілінде осы шақтың 2 түрі бар: ауыспалы осы
Етістіктің шақтарын қайталау
Өз беттерінше салыстыру, ой қорыту, мысалдар арқылы көз жеткізу дағдысын арттыру, шығармашылық қабілеттерін дамыту. Тіліміздегі етістіктің шақтарының табиғатын терең түсіне отырып, орынды қолдана білуге тәрбиелеу.
Өткен шақ (күнделікті сабақ жоспары)
Өткен шақ қимылдың, іс - әрекеттің сөйлеп тұрған сәттен бұрын болып, істеліп кеткенін білдіреді.
Осы шақ. Нақ осы шақ (күнделікті сабақ жоспары)
Осы шақ сөйлеп тұрған кездегі іс әрекетті білдіреді. Осы шақ мағынасы мен жасалуына қарай екіге бөлінеді. 1. Нақ осы шақ. 2. Ауыспалы осы шақ Нақ осы шақ қимылдың іс - әрекеттің сөйлеп тұрған сәтте болып жатқанын білдіреді.
Етістіктің шақтарын қайталау
Қызылорда облысы, Сырдария ауданы, Бесарық ауылы, №147 орта мектептің қазақ тілі мен әдебиеті пәні мұғалімі Тайғараева Эльмира Нақыпқызы
Етістіктің шақтарын қайталау
Атырау облысы, Исатай ауданы, Нарын селосы, жалпы білім беретін Нарын орта мектебінің қазақ тілі мен әдебиеті пәні мұғалімі Бөбек Есмағанбетова Ғалымжанқызы Білімі: Жоғары Сабақтың тақырыбы: Етістіктің шақтары Білімділік мақсаты:Етістіктің
Пікірлер (0)
Ақпарат
Қонақтар,тобындағы қолданушылар пікірін білдіре алмайды.
Қонақтар,тобындағы қолданушылар пікірін білдіре алмайды.